«نوذر» در غزلستان
- فردوسی
- «نوذر» در شاهنامه فردوسی
- بفرمود تا نوذر نامدار
شود تازیان پیش سام سوار - چو نوذر بر سام نیرم رسید
یکی نو جهان پهلوان را بدید - ز شاه و ز گردان بپرسید سام
ازیشان بدو داد نوذر پیام - ز پیش پدر نوذر نامدار
بیامد به نزدیک سام سوار - رسیدند پس پیش سام سوار
بزرگان و کی نوذر نامدار - پیام پدر شاه نوذر بداد
به دیدار او سام یل گشت شاد - پس از نوذر و سام و هر مهتری
گرفتند شادی ز هر کشوری - بفرمود تا نوذر آمدش پیش
ابا ویژگان و بزرگان خویش - بگفت و فرود آمد آبش بروی
همی زار بگریست نوذر بروی - بفرمود تا نوذر آمدش پیش
ورا پندها داد ز اندازه بیش - چو آمد به درگاه سام سوار
پذیره شدش نوذر شهریار - برین نیز بگذشت چندی سپهر
نه با نوذر آرام بودش نه مهر - به پوزش مهان پیش نوذر شدند
به جان و به دل ویژه کهتر شدند - چو سوگ پدر شاه نوذر بداشت
ز کیوان کلاه کیی برفراشت - برافروخت نوذر ز تخت مهی
نشست اندر آرام با فرهی - به سگسار مازندران بود سام
فرستاد نوذر بر او پیام - جهان پهلوان پیش نوذر به پای
پرستنده او بود و هم رهنمای - ز بیدادی نوذر تاجور
که بر خیره گم کرد راه پدر - به نوذر در پندها را گشاد
سخنهای نیکو بسی کرد یاد - گر آمرزش کردگار سپهر
نیابید و از نوذر شاه مهر - دل او ز کژی به داد آورید
چنان کرد نوذر که او رای دید - ز نارفتن کار نوذر همان
یکایک بگفتند با بدگمان - ابا شاه نوذر صد و چل هزار
همانا که بودند جنگی سوار - همه لشکر نوذر ار بشکریم
شکارند و در زیر پی بسپریم - که آن را میان و کرانه نبود
همان بخت نوذر جوانه نبود - شهنشاه نوذر پس پشت اوی
جهانی سراسر پر از گفت و گوی - سراپرده‌ی نوذر شهریار
کشیدند بر دشت پیش حصار - ورا دید نوذر فروریخت آب
ازان مژه‌ی سیرنادیده خواب - بیامد سپه را همی بنگرید
سراپرده‌ی شاه نوذر بدید - کزین لشکر نوذر نامدار
که داری که با من کند کارزار - بر نوذر آمد به پرده سرای
ز خون برادر شده دل ز جای - سرانجام نوذر ز قلب سپاه
بیامد به نزدیک او رزمخواه - دل نوذر از غم پر از درد بود
که تاجش ز اختر پر از گرد بود - بدو گفت نوذر که این رای نیست
سپه را چو تو لشکرآرای نیست - ابا لشکر نوذر افراسیاب
چو دریای جوشان بد و رود آب - چو نوذر فرو هشت پی در حصار
برو بسته شد راه جنگ سوار - شد از رشک جوشان و دل کرد تنگ
بر نوذر آمد بسان پلنگ - چو بشنید نوذر که قارن برفت
دمان از پسش روی بنهاد و تفت - شب تیره تا شد بلند آفتاب
همی گشت با نوذر افراسیاب - ز گرد سواران جهان تار شد
سرانجام نوذر گرفتار شد - سپهدار نوذر چو آگاه شد
بدانست کش روز کوتاه شد - سپاهی پر از غلغل و گفت و گوی
سوی شاه نوذر نهادند روی - برآشفت و گفتا که نوذر کجاست
کزو ویسه خواهد همی کینه خواست - پس از نامور نوذر شهریار
به سر خاک بر کرد و بگریست زار - چنان هم که هنگام نوذر بدند
که با تاج و با تخت و افسر بدند - شنیدی که با شاه نوذر چه کرد
دل دام و دد شد پر از داغ و درد - همان زو و با نوذر و کیقباد
چه مایه بزرگان که داریم یاد - ابر میمنه طوس نوذر به پای
دل کوه پر ناله‌ی کر نای - چنین گفت کان طوس نوذر بود
درفشش کجاپیل‌پیکر بود - دل پهلوانان بدو نرم گشت
سر طوس نوذر بی‌آزرم گشت - همان طوس نوذر بدان بستهید
کجا پیش اسپ من اینجا رسید - بدو گفت با طوس نوذر بگوی
که هنگام شادی بهانه مجوی - تو نوذر نژادی نه بیگانه‌ای
پدر تیز بود و تو دیوانه‌ای - و گر تو ز کشواد داری نژاد
منم طوس نوذر مه و شاهزاد - فریبرز با طوس نوذر دمان
به نزدیک شاه آمدند آن زمان - ببستند گردان ایران کمر
بجز طوس نوذر که پیچید سر - بزرگان که با طوق و افسر بدند
جهانجوی وز تخم نوذر بدند - کنون کینه نو شد ز کین فرود
سر طوس نوذر بباید درود - جهانگیر چون طوس نوذر مباد
چنو پهلوان پیش لشکر مباد - تو اکنون بمرگ برادر گری
چه با طوس نوذر کنی داوری - شه نوذر آن طوس لشکرشکن
چو رهام و چون بیژن رزم‌زن - چه با رستم و گیو و با گژدهم
چه با طوس نوذر چه با گستهم - که گستهم نوذر بد آنجا بپای
سواران روشن دل و رهنمای - سوی روم گستهم نوذر برفت
سوی چین گرازه گرازید تفت - ز هوشنگ تا نوذر نامدار
کجا ز آفریدون بد او یادگار - چو نوذر شد از بخت بیدادگر
بپا اندر آورد رای‌پدر - که خاک منوچهر گاه منست
سر تخت نوذر کلاه منست - بزاری سر نوذر نامدار
بشمشیر ببرید و برگشت کار