«کابل» در غزلستان
- فردوسی
- «کابل» در شاهنامه فردوسی
- همه کابل و زابل و مای و هند
ز دریای چین تا به دریای سند - ز ضحاک تازی گهر داشتی
به کابل همه بوم و برداشتی - چو آگه شد از کار دستان سام
ز کابل بیامد بهنگام بام - برون رفت مهراب کابل خدای
سوی خیمه‌ی زال زابل خدای - سوی کشور هندوان کرد رای
سوی کابل و دنبر و مرغ و مای - ز زابل به کابل رسید آن زمان
گرازان و خندان و دل شادمان - نبینید کز کاخ کابل خدای
به زین اندر آرد بشبگیر پای - سواری به کردار آذر گشسپ
ز کابل سوی سام شد بر دو اسپ - سپهدار دستان به کابل بماند
چنین مهر اویم بر آتش نشاند - شود شاه گیتی بدین خشمناک
ز کابل برآرد به خورشید خاک - ز کابل برآید به خورشید دود
نه آباد ماند نه کشت و درود - به هندوستان آتش اندر فروز
همه کاخ مهراب و کابل بسوز - نشستم به کابل به فرمان تو
نگه داشتم رای و پیمان تو - به اره میانم بدو نیم کن
ز کابل مپیمای با من سخن - مرا گفت بردار آمل کنی
سزاتر که آهنگ کابل کنی - خروشان ز کابل همی رفت زال
فروهشته لفج و برآورده یال - چو در کابل این داستان فاش گشت
سر مرزبان پر ز پرخاش گشت - به کابل که با سام یارد چخید
ازان زخم گرزش که یارد چشید - مگر شهر کابل نسوزد به ما
چو پژمرده شد برفروزد به ما - به دستوری بازگشتن به جای
شدن شادمان سوی کابل خدای - سر بیگناهان کابل چه کرد
کجا اندر آورد باید بگرد - به کابل بباش و به شادی بمان
ازین پس مترس از بد بدگمان - کنون آمدم تا هوای تو چیست
ز کابل ترا دشمن و دوست کیست - دل بیگناهان کابل مسوز
کجا تیره روز اندر آید به روز - تو با کابل و هر که پیوند تست
بمانید شادان دل و تن‌درست - به کابل چنو شهریار آوریم
همه پیش او جان نثار آوریم - سواری به کابل برافگند زود
به مهراب گفت آن کجا رفته بود - همه پشت پیلان بیاراستند
ز کابل پرستندگان خواستند - سپه رانی و ما به کابل شویم
بگوییم زین در سخن بشنویم - فرستاده تازان به کابل رسید
خروشی برآمد چنان چون سزید - چنین گفت کامد ز کابل پیام
پیمبر زنی بود سیندخت نام - به کابل رسیدند خندان و شاد
سخنهای دیرینه کردند یاد - پس آنگاه سیندخت آنجا بماند
خود و لشکرش سوی کابل براند - خود و گرد مهراب کابل خدای
پذیره شدن را نهادند رای - چنین تا ز کابل بیامد زرنگ
فسیله همی تاخت از رنگ‌رنگ - به یک دست مهراب کابل خدای
دگر دست گژدهم جنگی به پای - چهارم چو مهراب کابل خدای
که دستور شاهست و زابل خدای - وزین روی کابل به مهراب ده
سراسر سنانت به زهراب ده - سپه را یکایک ز کابل بخواند
میان بسته بر جنگ و لشکر براند - سپاهی برفتند با پهلوان
ز زابل هم از کابل و هندوان - از افراسیاب ار بخواهی رواست
چنو بت به کشمیر و کابل کجاست - سپاهی فراوان بر پیلتن
ز کشمیر و کابل شدند انجمن - ابا زال، سام نریمان بهم
بزرگان کابل همه بیش و کم - بزن کوس رویین و شیپور و نای
بکشمیر و کابل فزون زین مپای - که بر شهر کابل بد او پادشا
جهاندار و بیدار و فرمان روا - همی تاخت تا پیش کابل رسید
درخت و گل و سبزه و آب دید - چنین گفت رستم که اینست راه
مرا خود به کابل نباید سپاه - ازان مهتران شد دلم پر ز درد
ز کابل براندم دو رخساره زرد - چنین گفت با شاه کابل شغاد
که گر زین سخن داد خواهیم داد - ستاره‌شناسان و کنداوران
ز کشمیر و کابل گزیده سران - بفرمود تا ساز رفتن کنند
ز زابل به کابل نشستن کنند - مهان را سراسر ز کابل بخواند
بخوان پسندیده‌شان برنشاند - بران سال کودک برافراخت یال
بر شاه کابل فرستاد زال - بیامد بر مرد جنگی شغاد
که با شاه کابل مکن رزم یاد - چنین گفت با شاه کابل که من
همی سرفرازم به هر انجمن - سپهدار کابل بدو بنگرید
همی تاج و تخت کیان را سزید - که گر نام تو برنویسم بر آب
به کابل نیابد کس آرام و خواب - ازو شاه کابل برآشفت و گفت
که چندین چه داری سخن در نهفت - چنان بد که هر سال یک چرم گاو
ز کابل همی خواستی باژ و ساو - بیارد کنون پیش خواهشگران
ز کابل گزیده فراوان سران - چنین داد پاسخ به رستم شغاد
که از شاه کابل مکن نیز یاد - چنین گفت با شاه کابل نهان
که من سیر گشتم ز کار جهان - بداختر چو از شهر کابل برفت
بدان دشت نخچیر شد شاه تفت - سپهدار کابل بیامد ز شهر
زبان پرسخن دل پر از کین و زهر - بر شهر کابل یکی جای بود
ز سبزی زمینش دلارای بود - ز کابل نخوا هی دگر بار سیم
نه شاهان شوند از تو زین پس به بیم - هم‌انگه سپهدار کابل ز راه
به دشت اندر آمد ز نخچیرگاه - فرامرز چون پیش کابل رسید
به شهر اندرون نامداری ندید - ز کابل بیامد پر از داغ و دود
شده روز روشن بروبر کبود - سپاهی ز زابل به کابل کشید
که خورشید گشت از جهان ناپدید - ز گرد سواران هوا تار شد
سپهدار کابل گرفتار شد - چو روز جفاپیشه کوتاه کرد
به کابل یکی مهتری شاه کرد - ازان دودمان کس به کابل نماند
که منشور تیغ ورا برنخواند - به کابل شد و کین رستم بخواست
همه بوم و بر کرد با خاک راست - نه رستم به کابل به نخچیرگاه
بدان شد که تا نیست گردد به چاه - یکی شاه کابل دگر هند شاه
دگر شاه سندل بشد با سپاه