زن، زندگی، آزادی
«پارس» در غزلستان
- سعدی شیرازی
- «پارس» در غزلیات سعدی شیرازی
- اگر تو روی نپوشی بدین لطافت و حسن
دگر نبینی در پارس پارسایی را - فتنه در پارس بر نمی خیزد
مگر از چشم های فتانت - که نه بیرون پارس منزل هست
شام و رومست و بصره و بغداد - آن کیست کاندر رفتنش صبر از دل ما می برد
ترک از خراسان آمدست از پارس یغما می برد - در پارس چنین نمک ندیدم
در مصر چنین شکر نباشد - قاصد رود از پارس به کشتی به خراسان
گر چشم من اندر عقبش سیل براند - پارس در سایه اقبال اتابک ایمن
لیکن از ناله مرغان چمن غوغا بود - تا تو منظور پدید آمدی ای فتنه پارس
هیچ دل نیست که دنبال نظر می نرود - بلای عشق تو نگذاشت پارسا در پارس
یکی منم که ندانم نماز چون بستم - سر می نهند پیش خطت عارفان پارس
بیتی مگر ز گفته سعدی نبشته ای - شعرش چو آب در همه عالم چنان شده
کز پارس می رود به خراسان سفینه ای - در پارس که تا بودست از ولوله آسوده ست
بیمست که برخیزد از حسن تو غوغایی - فردوسی
- «پارس» در شاهنامه فردوسی
- یک ایوان همه جامه‌ی رود و می
بیاورده از پارس و اهواز و ری - شما را سوی پارس باید شدن
شبستان بیاوردن و آمدن - سپهبد سوی پارس بنهاد روی
ابا نامور لشکر جنگجوی - سوی پارس فرمود تا برکشید
به راه بیابان سر اندر کشید - که ما را سوی پارس باید کشید
نباید برین جایگاه آرمید - ز درد پسر ویسه‌ی جنگجوی
سوی پارس چون باد بنهاد روی - چو از پارس قارن به هامون کشید
ز دست چپش لشکر آمد پدید - سپهبد سوی پارس بنهاد روی
همی رفت پرخشم و دل کینه جوی - سوی پارس لشکر برون راند زو
کهن بود لیکن جهان کرد نو - وزانجا سوی پارس اندر کشید
که در پارس بد گنجها را کلید - سپرد آن زمان تخت شاهی بدوی
وزانجا سوی پارس بنهاد روی - بیامد سوی پارس کاووس کی
جهانی به شادی نوافگند پی - هم از پهلو و پارس و کوچ و بلوچ
ز گیلان جنگی و دشت سروچ - سوی پارس شد طوس و گودرز و گیو
سپاهی چنان نامبردار و نیو - سوی پهلو پارس بنهاد روی
جوان بود و بیدار و دیهیم جوی - چنان بد که در پارس یک روز تخت
نهادند زیر گل‌افشان درخت - سوی پارس آمد دلارام و شاد
کلاه بزرگی بسر بر نهاد - همی داشت از پارس آهنگ روم
کز ایران گذارد به آباد بوم - چنین هم نماند بیاید کنون
همه پارس گردد چو دریای خون - سکندر بیامد زی اصطخر پارس
که دیهیم شاهان بد و فخر پارس - گرفتند هر مهتری یاد پارس
سپهبد به مهتر پسر داد پارس - از ایوان سوی پارس بنهاد روی
همی رفت شادان دل و راه‌جوی - سوی پارس آمد بجویش نهان
مگوی این سخن با کسی در جهان - سر شهریاری همی نو کنی
بر پارس باید که بی‌خو کنی - درمهای آگنده را برفشاند
به نیرو شد از پارس لشکر براند - سوی پارس آمد ز ری نامجوی
برآسوده از رزم وز گفت‌وگوی - به شهر کجاران به دریای پارس
چه گوید ز بالا و پهنای پارس - سپه برگرفت از لب آبگیر
سوی پارس آمد دمان اردشیر - وزان جایگه رفت پیروز و شاد
بگسترد بر کشور پارس داد - چو رام اردشیرست شهری دگر
کزو بر سوی پارس کردم گذر - به پارس اندرون شارستان بلند
برآورد پاکیزه و سودمند - وزانجا یگه شد سوی پارس باز
جهانی همه برد پیشش نماز - همی رفت شادان به اصطخر پارس
که اصطخر بد بر زمین فخر پارس - بزرگان چو در پارس گرد آمدند
بر تاجور یزدگرد آمدند - به تابوت زرین و در مهد ساج
سوی پارس شد آن خداوند تاج - چو میلاد و چون پارس مرزبان
چو پیروز اسپ‌افگن از گرزبان - الان شاه و چون پارس پهلوسیاه
چو بیورد و شگنان زرین کلاه - بدین کار در پارس گرد آمدند
بسی زین نشان داستانها زدند - همه پاک در پارس گرد آمدند
بر دخمه یزدگرد آمدند - چو از پارس لشکر فراوان ببرد
چنین بود رای بزرگان و خرد - همه پارس چون بنده‌ی او شدند
بزرگان پرستنده‌ی او شدند - بیاوردش از پارس پیش قباد
قباد از گذشته نکرد ایچ یاد - از اهواز تا پارس یک شارستان
بکرد و برآورد بیمارستان - همه پارس او را شده چون رهی
همی‌بود با تاج شاهنشهی - سیوم پارس و اهواز و مرز خزر
ز خاور ورا بود تا باختر - بزرگی من از پارس آرم بری
نمانم کزین پس بود نام کی - وگر بیم داری ز خسرو به دل
پی از پارس وز طیسفون برگسل