«حکایت» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «حکایت» در غزلیات حافظ شیرازی
- بنفشه طره مفتول خود گره می زد
صبا حکایت زلف تو در میان انداخت - حدیث مدعیان و خیال همکاران
همان حکایت زردوز و بوریاباف است - حکایت لب شیرین کلام فرهاد است
شکنج طره لیلی مقام مجنون است - خوش می دهد نشان جلال و جمال یار
خوش می کند حکایت عز و وقار دوست - چمن حکایت اردیبهشت می گوید
نه عاقل است که نسیه خرید و نقد بهشت - زان یار دلنوازم شکریست با شکایت
گر نکته دان عشقی بشنو تو این حکایت - سحر بلبل حکایت با صبا کرد
که عشق روی گل با ما چه ها کرد - من که شب ها ره تقوا زده ام با دف و چنگ
این زمان سر به ره آرم چه حکایت باشد - من و انکار شراب این چه حکایت باشد
غالبا این قدرم عقل و کفایت باشد - معشوق چون نقاب ز رخ در نمی کشد
هر کس حکایتی به تصور چرا کنند - گر سنگ از این حدیث بنالد عجب مدار
صاحب دلان حکایت دل خوش ادا کنند - پیش چشمم کمتر است از قطره ای
این حکایت ها که از طوفان کنند - گفتم به نقطه دهنت خود که برد راه
گفت این حکایتیست که با نکته دان کنند - گویند رمز عشق مگویید و مشنوید
مشکل حکایتیست که تقریر می کنند - پیر گلرنگ من اندر حق ازرق پوشان
رخصت خبث نداد ار نه حکایت ها بود - یاد باد آن که چو یاقوت قدح خنده زدی
در میان من و لعل تو حکایت ها بود - حکایت شب هجران نه آن حکایت حالیست
که شمه ای ز بیانش به صد رساله برآید - بسم حکایت دل هست با نسیم سحر
ولی به بخت من امشب سحر نمی آید - ای شاه حسن چشم به حال گدا فکن
کاین گوش بس حکایت شاه و گدا شنید - چه گویمت که ز سوز درون چه می بینم
ز اشک پرس حکایت که من نیم غماز - به صوت چنگ بگوییم آن حکایت ها
که از نهفتن آن دیگ سینه می زد جوش - بیا که توبه ز لعل نگار و خنده جام
حکایتیست که عقلش نمی کند تصدیق - حکایت شب هجران فروگذاشته به
به شکر آن که برافکند پرده روز وصال - کی بود در زمانه وفا جام می بیار
تا من حکایت جم و کاووس کی کنم - تو آتش گشتی ای حافظ ولی با یار درنگرفت
ز بدعهدی گل گویی حکایت با صبا گفتیم - گفت حافظ من و تو محرم این راز نه ایم
از می لعل حکایت کن و شیرین دهنان - فضول نفس حکایت بسی کند ساقی
تو کار خود مده از دست و می به ساغر کن - گر چو فرهادم به تلخی جان برآید باک نیست
بس حکایت های شیرین باز می ماند ز من - بر این فقیر نامه آن محتشم بخوان
با این گدا حکایت آن پادشا بگو - ای قصه بهشت ز کویت حکایتی
شرح جمال حور ز رویت روایتی - به کجا برم شکایت به که گویم این حکایت
که لبت حیات ما بود و نداشتی دوامی - جمشید جز حکایت جام از جهان نبرد
زنهار دل مبند بر اسباب دنیوی - سعدی شیرازی
- «حکایت» در غزلیات سعدی شیرازی
- امروز حالی غرقه ام تا با کناری اوفتم
آن گه حکایت گویمت درد دل غرقاب را - تو را حکایت ما مختصر به گوش آید
که حال تشنه نمی دانی ای گل سیراب - همین حکایت روزی به دوستان برسد
که سعدی از پی جانان برفت و جان انداخت - دیده به دل می برد حکایت مجنون
دیده ندارد که دل به مهر نبستست - جور رقیب و سرزنش اهل روزگار
با من همان حکایت گاو دهلزنست - هزار دشمن اگر بر سرند سعدی را
به دوستی که نگوید بجز حکایت دوست - خالی از ذکر تو عضوی چه حکایت باشد
سر مویی به غلط در همه اندامم نیست - همه عالم صنم چین به حکایت گویند
صنم ماست که در هر خم زلفش چینیست - حسن اندامت نمی گویم به شرح
خود حکایت می کند پیراهنت - بیا که نوبت صلحست و دوستی و عنایت
به شرط آن که نگوییم از آن چه رفت حکایت - کمال حسن وجودت به وصف راست نیاید
مگر هم آینه گوید چنان که هست حکایت - در سوخته پنهان نتوان داشتن آتش
ما هیچ نگفتیم و حکایت به درافتاد - ز من حکایت هجران مپرس در شب وصل
عتاب کیست که در خلوت رضا گنجد - حکایت شب هجران که بازداند گفت
مگر کسی که چو سعدی ستاره بشمارد - دگری همین حکایت بکند که من ولیکن
چو معاملت ندارد سخن آشنا نباشد - عیب جویانم حکایت پیش جانان گفته اند
من خود این پیدا همی گویم که پنهان گفته اند - تا چه مرغم کم حکایت پیش عنقا کرده اند
یا چه مورم کم سخن نزد سلیمان گفته اند - من بعد حکایت نکنم تلخی هجران
کان میوه که از صبر برآمد شکری بود - نه چندان آرزومندم که وصفش در بیان آید
و گر صد نامه بنویسم حکایت بیش از آن آید - شرط عشقست که از دوست شکایت نکنند
لیکن از شوق حکایت به زبان می آید - آن چه در غیبتت ای دوست به من می گذرد
نتوانم که حکایت کنم الا به حضور - با که نگفتم حکایت غم عشقت
این همه گفتیم و حل نگشت مسائل - مرا به گوش تو باید حکایت از لب خویش
دریغ باشد پیغام ما به دست رسول - حکایت از لب شیرین دهان سیم اندام
تفاوتی نکند گر دعاست یا دشنام - بساط عمر مرا گو فرونورد زمانه
که من حکایت دیدار دوست درننوردم - من از حکایت عشق تو بس کنم هیهات
مگر اجل که ببندد زبان گفتارم - من خراباتیم و عاشق و دیوانه و مست
بیشتر زین چه حکایت بکند غمازم - حکایتی ز دهانت به گوش جان من آمد
دگر نصیحت مردم حکایتست به گوشم - به زخم خورده حکایت کنم ز دست جراحت
که تندرست ملامت کند چو من بخروشم - نه از چینم حکایت کن نه از روم
که من دل با یکی دارم در این بوم - هر چه گفتیم جز حکایت دوست
در همه عمر از آن پشیمانیم - چندت کنم حکایت شرح این قدر کفایت
باقی نمی توان گفت الا به غمگساران - این حکایت که می کند سعدی
بس بخواهند در جهان گفتن - هر جا که حکایتی و جمعی
هنگامه توست و محفل من - بتی دارم که چین ابروانش
حکایت می کند بتخانه چین - ما دفتر از حکایت عشقت نبسته ایم
تو سنگ دل حکایت ما درنوشته ای - چه حکایت از فراقت که نداشتم ولیکن
تو چو روی باز کردی در ماجرا ببستی - معروف شد حکایتم اندر جهان و نیست
با تو مجال آن که بگویم حکایتی - آن مشتری خصال گر از ما حکایتی
پرسد جواب ده که به جانند مشتری - تا خود برون پرده حکایت کجا رسد
چون از درون پرده چنین پرده می دری - حکایت من و مجنون به یک دگر ماند
نیافتیم و بمردیم در طلبکاری - به پایان آمد این دفتر حکایت همچنان باقی
به صد دفتر نشاید گفت حسب الحال مشتاقی - مولوی
- «حکایت» در دیوان شمس - رباعیات مولوی