«رندان» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «رندان» در غزلیات حافظ شیرازی
- خوبان پارسی گو بخشندگان عمرند
ساقی بده بشارت رندان پارسا را - راز درون پرده ز رندان مست پرس
کاین حال نیست زاهد عالی مقام را - نوبه زهدفروشان گران جان بگذشت
وقت رندی و طرب کردن رندان پیداست - ما نه رندان ریاییم و حریفان نفاق
آن که او عالم سر است بدین حال گواست - همچو حافظ به رغم مدعیان
شعر رندانه گفتنم هوس است - تا چه بازی رخ نماید بیدقی خواهیم راند
عرصه شطرنج رندان را مجال شاه نیست - مصلحت نیست که از پرده برون افتد راز
ور نه در مجلس رندان خبری نیست که نیست - نام حافظ رقم نیک پذیرفت ولی
پیش رندان رقم سود و زیان این همه نیست - عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشت
که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت - رندان تشنه لب را آبی نمی دهد کس
گویی ولی شناسان رفتند از این ولایت - شراب و عیش نهان چیست کار بی بنیاد
زدیم بر صف رندان و هر چه بادا باد - چو مهمان خراباتی به عزت باش با رندان
که درد سر کشی جانا گرت مستی خمار آرد - حافظ مکن ملامت رندان که در ازل
ما را خدا ز زهد ریا بی نیاز کرد - نصیحتگوی رندان را که با حکم قضا جنگ است
دلش بس تنگ می بینم مگر ساغر نمی گیرد - ناز پرورد تنعم نبرد راه به دوست
عاشقی شیوه رندان بلاکش باشد - پیام داد که خواهم نشست با رندان
بشد به رندی و دردی کشیم نام و نشد - زاهد از کوچه رندان به سلامت بگذر
تا خرابت نکند صحبت بدنامی چند - گر می فروش حاجت رندان روا کند
ایزد گنه ببخشد و دفع بلا کند - به صفای دل رندان صبوحی زدگان
بس در بسته به مفتاح دعا بگشایند - بر سر تربت ما چون گذری همت خواه
که زیارتگه رندان جهان خواهد بود - گر بود عمر به میخانه رسم بار دگر
بجز از خدمت رندان نکنم کار دگر - در خرقه چو آتش زدی ای عارف سالک
جهدی کن و سرحلقه رندان جهان باش - مرید طاعت بیگانگان مشو حافظ
ولی معاشر رندان پارسا می باش - در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع
شب نشین کوی سربازان و رندانم چو شمع - عافیت چشم مدار از من میخانه نشین
که دم از خدمت رندان زده ام تا هستم - سال ها پیروی مذهب رندان کردم
تا به فتوی خرد حرص به زندان کردم - گر به کاشانه رندان قدمی خواهی زد
نقل شعر شکرین و می بی غش دارم - زهد رندان نوآموخته راهی بدهیست
من که بدنام جهانم چه صلاح اندیشم - از جاه عشق و دولت رندان پاکباز
پیوسته صدر مصطبه ها بود مسکنم - در خرقه از این بیش منافق نتوان بود
بنیاد از این شیوه رندانه نهادیم - سوی رندان قلندر به ره آورد سفر
دلق بسطامی و سجاده طامات بریم - مدد از خاطر رندان طلب ای دل ور نه
کار صعب است مبادا که خطایی بکنیم - شاه اگر جرعه رندان نه به حرمت نوشد
التفاتش به می صاف مروق نکنیم - خدا را کم نشین با خرقه پوشان
رخ از رندان بی سامان مپوشان - می فکن بر صف رندان نظری بهتر از این
بر در میکده می کن گذری بهتر از این - ولیکن کی نمایی رخ به رندان
تو کز خورشید و مه آیینه داری - بد رندان مگو ای شیخ و هش دار
که با حکم خدایی کینه داری - ساقی به بی نیازی رندان که می بده
تا بشنوی ز صوت مغنی هوالغنی - بر در میکده رندان قلندر باشند
که ستانند و دهند افسر شاهنشاهی - سعدی شیرازی
- «رندان» در غزلیات سعدی شیرازی
- امشب که بزم عارفان از شمع رویت روشنست
آهسته تا نبود خبر رندان شاهدباز را - بازآ و حلقه بر در رندان شوق زن
کاصحاب را دو دیده چو مسمار بر درست - غلام همت شنگولیان و رندانم
نه زاهدان که نظر می کنند پنهانت - غلام همت رندان و پاکبازانم
که از محبت با دوست دشمن خویشند - تا ملامت نکنی طایفه رندان را
که جمال تو ببینند و به غوغا آیند - محتسب در قفای رندانست
غافل از صوفیان شاهدباز - من این رندان و مستان دوست دارم
خلاف پارسایان و خطیبان - سر کوی ماه رویان همه روز فتنه باشد
ز معربدان و مستان و معاشران و رندان - تو را ملامت رندان و عاشقان سعدی
دگر حلال نباشد که خود بلغزیدی - گر یار با جوانان خواهد نشست و رندان
ما نیز توبه کردیم از زاهدی و پیری - مولوی
- «رندان» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- ز مستان سلامت ز رندان پیامت
كه قفل طرب را كلیدی كه نوشت - رندان سلامت میكنند جان را غلامت میكنند
مستی ز جامت میكنند مستان سلامت میكنند - ایا درویش باتمكین سبك دل گرد زوتر هین
میان بزم مردان شین كه ایشان جمله رندانند - ز رندان كیست این كاره كه پیش شاه خون خواره
میان بندد دگرباره كه اینك وقت كار آمد - صلا رندان دگرباره كه آن شاه قمار آمد
اگر تلبیس نو دارد همانست او كه پار آمد - برخیز به میدان رو در حلقه رندان رو
رو جانب مهمان رو كز راه بعید آمد - جمع رندان و حریفان همه یك رنگ شدیم
گرویها بستانید و به بازار دهید - رندان تشنه دل چو به اسراف میخورند
خود را چو گم كنند بیابند آن كلید - قوم رندانیم در كنج خرابات فنا
خواجه ما را با جهاز و مخزن و كالا چه كار - درآ به حلقه رندان كه مصلحت اینست
شراب و شاهد و ساقی بیشمار نگر - مقیم شد به خرابات و جمله رندان را
خراب كرد و نشد از شراب باری سیر - مگر كه حلقه رندان بینشان تو ببینی
كه عشق پیش درآید درآورد به میانش - رندان خرابات بخوردند و برفتند
ماییم كه جاوید بخوردیم و نشستیم - منم آن رند مست سخت شیدا
میان جمله رندانهای هایم - رندان و مفلسان را پیداست تا چه باشد
این دلق پاره پاره در پای تو كشیدیم - به حق حلقه رندان كه باده می نوشند
به پیش خلق هویدا میان روز صیام - جمعیت رندان را بر شاهد نقدی زن
ور زهد سخن گوید تو وعده به فردا كن - آن طرف رندان همه شب جامهها را می كنند
تا ببینی روز روشن ما و من بیما و من - چون سر رندان نداری وقت عیش
وعدهها اندر سر رندان مكن - ای شاه هر چه مردند رندان سلام كردند
مستند و می نخوردند آن سو یكی گذر كن - همه رندان و حریفان و بتان جمع شدند
وقت كار است بیا كار كن از كار مرو - یا نعم صباح ای جان مستند همه رندان
تا شب همگان عریان با یار در آب جو - رندان همه جمعند در این دیر مغانه
درده تو یكی رطل بدان پیر یگانه - گفتمش از عاشقان این خون ز چیست
ای تو از عشاق و رندان آمده - بیا ای شاه خودكامه نشین بر تخت خودكامی
بیا بر قلب رندان زن كه صاحب قرن ایامی - اشارت كن بدان سرده كه رندانند اندر ده
سبك رطل گران درده كه تو ساقی آن جامی - دی عقل درافتاد و به كف كرده عصایی
در حلقه رندان شده كاین مفسده تا كی - نشستن گوشه ای سودت ندارد
چو با رندان این ره یار گشتی - خضر و سمن چو رندان بشكستهاند زندان
گل و لاله شاد و خندان ز سعادت عطایی