«آهنگ» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «آهنگ» در غزلیات حافظ شیرازی
- ناگشوده گل نقاب آهنگ رحلت ساز کرد
ناله کن بلبل که گلبانگ دل افکاران خوش است - عالم از ناله عشاق مبادا خالی
که خوش آهنگ و فرح بخش هوایی دارد - این مطرب از کجاست که ساز عراق ساخت
و آهنگ بازگشت به راه حجاز کرد - با چشم پرنیرنگ او حافظ مکن آهنگ او
کان طره شبرنگ او بسیار طراری کند - طامات و شطح در ره آهنگ چنگ نه
تسبیح و طیلسان به می و میگسار بخش - در زوایای طربخانه جمشید فلک
ارغنون ساز کند زهره به آهنگ سماع - از بازگشت شاه در این طرفه منزل است
آهنگ خصم او به سراپرده عدم - شمشاد خرامان کن و آهنگ گلستان کن
تا سرو بیاموزد از قد تو دلجویی - سعدی شیرازی
- «آهنگ» در غزلیات سعدی شیرازی
- گر تو را آهنگ وصل ما نباشد گو مباش
دوستان را جز به دیدار تو هیچ آهنگ نیست - آهنگ دراز شب رنجوری مشتاق
با آن نتوان گفت که بیدار نباشد - من دانم و دردمند بیدار
آهنگ شب دراز دیجور - محمول پیش آهنگ را از من بگو ای ساربان
تو خواب می کن بر شتر تا بانگ می دارد جرس - مطرب آهنگ بگردان که دگر هیچ نماند
که از این پرده که گفتی به درافتد رازم - حیران دست و دشنه زیبات مانده ام
کآهنگ خون من چه دلاویز می کنی - مولوی
- «آهنگ» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- اول شرابی دركشی سرمست گردی از خوشی
بیخود شوی آنگه كنی آهنگ ما آهنگ ما - تا جستنی نوعی دگر ره رفتنی طرزی دگر
پیدا شود در هر جگر در سلسله آهنگها - آن می كه چو صعوه زو بنوشد
آهنگ كند به صید عنقا - همه آهنگ لقا كن خمش و صید رها كن
به خموشیت میسر شود این صید وحوشت - اگر مر تو را صلح آهنگ نیست
مرا با تو ای جان سر جنگ نیست - آن كو به غصب و دزدیی آهنگ پالیزی كند
از داد و داور عاقبت اشكنجههای غز خورد - تاب آن حسن كه در هفت فلك گنجا نیست
جز كه آهنگ دل خسته لاغر نكند - پس گردن ز چه رو میخاری
نك ظفر هست تو آهنگ بیار - نی برای خباز و آهنگر
نی برای دروگر و عطار - تا حلقه مطربان گردون
مستانه برآورند آهنگ - كاروان بس گران آهنگ كرد
هین سبكتر ای گرانان الرحیل - زنجیرها را بردریم ما هر یكی آهنگریم
آهن گزان چون كلبتین آهنگ آتشدان كنیم - چون كوره آهنگران در آتش دل می دمیم
كهن دلان را زین نفس مستعمل فرمان كنیم - گه در طواف آتشم گه در شكاف آتشم
باد آهن دل سرخ رو از دمگه آهنگرم - گه همچو باز آشنا بر دست تو پر می زنم
گه چون كبوتر پرزنان آهنگ بامت می كنم - چون این بنا بركنده شد آن گریههامان خنده شد
چون در بنا بستم نظر آهنگ دربانی كنم - همه بازان عجب ماندند در آهنگ پروازم
كبوتر همچو من دیدی كه من در جستن بازم - ای عاقل چون لنگر ای روت چو آهنگر
در دلبر ما بنگر آهسته كه سرمستم - به من شادند جمله روزجویان
چو پیش آهنگ چون تو نور باشم - مرغی كه چشد یك دم از دانه دام تو
در خاطر او ناید آهنگ هوا كردن - عاشقی چون روگری دان یا مثل آهنگری
پس سیه باشد هماره چهرههای روگران - درزیا آهنگری كار تو نیست
تو ندانی فعل آتشها مكن - اول از آهنگران تعلیم گیر
ور نه بیتعلیم تو آن را مكن - هر لحظه مرا در پیش رخت
آیینه كند آهنگر من - ای تو ز من فارغ و من زار زار
اه چه شوم چون كنی آهنگ من - سودای تنهایی مپز در خانه خلوت مخز
شد روز عرض عاشقان پیش آ و پیش آهنگ شو - با رفعت و آهنگ مه مه را فتد از سر كله
چون ماه رو بالا كند تا بنگرد بالای تو - ای بر شقایق رنگ تو جمله حقایق دنگ تو
هر ذره را آهنگ تو در مطمع احسان تو - ببیند سنگ سر خود درون لعل و پیروزه
كه گنجی دارم اندر دل كند آهنگ بالایی - ای حمزه آهنگی وی رستم هر جنگی
گر تیغ و سپر خواهی نك تیغ و سپر باری - بس مست طرب خورده آهنگ برون كرده
در سركه درافتاده آن خوش لب حلوایی - تویی شه پیل و پیش آهنگ پیلان
چو كردی یاد هندستان نخسبی - هر ذرهای دوان است تا زندگی بیابد
تو ذرهای نداری آهنگ زندگانی - «آهنگ» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- فردوسی
- «آهنگ» در شاهنامه فردوسی
- چو بشناخت آهنگری پیشه کرد
از آهنگری اره و تیشه کرد - چو بگشاد لب هر دو بشتافتند
به بازار آهنگران تاختند - بر آن دست بردند آهنگران
چو شد ساخته کار گرز گران - یکی بیزیان مرد آهنگرم
ز شاه آتش آید همی بر سرم - بران بیبها چرم آهنگران
برآویختی نو به نو گوهران - بیارید داننده آهنگران
یکی گرز فرمود باید گران - که فر کیان دارد و چنگ شیر
دل هوشمندان و آهنگ شیر - مرا گفت بردار آمل کنی
سزاتر که آهنگ کابل کنی - که آن ترک در جنگ نر اژدهاست
در آهنگ و در کینه ابر بلاست - تو دانی که شاهی دل و چنگ من
به جنگ اندرون زور و آهنگ من - ابا لشکر گشن و گرز گران
نکردند آهنگ مازندران - سوی چشمهی روشن آمد بر آب
چو سیراب شد کرد آهنگ خواب - به ایرانیان گفت بیدار بید
که من کردم آهنگ دیو سپید - بدان حد که شان بود نیرو به جای
سوی گوشت کردند آهنگ و رای - دو لشکر نظاره برین جنگ ما
برین گرز و شمشیر و آهنگ ما - تو آهنگ کردی بدیشان نخست
کسی با تو پیگار و کینه نجست - شما را چه کرد آن سوار دلیر
که یال یلان داشت و آهنگ شیر - بپیچید و بر خویشتن راز کرد
از انجام آهنگ آغاز کرد - به گوهر شود باز چون شد سترگ
نترسد ز آهنگ پیل بزرگ - به مردی کنون زور و آهنگ نیست
که با کردگار جهان جنگ نیست - ابی پر و پیکان یکی تیر کرد
به دشت اندر آهنگ نخچیر کرد - نه از یک سوارست چندین سخن
تو آهنگ آورد مردان مکن - نخست اندر آمد به گرز گران
همی کوفت چون پتک آهنگران - ازان چاک چاک عمود گران
سرانشان چو سندان آهنگران - بپوزش که این بودنی کار بود
کرا بود آهنگ رزم فرود - سر سروران زیر گرز گران
چو سندان شد و پتک آهنگران - نهنگان که کردند آهنگ اوی
ببودند سرگشته از چنگ اوی - بپیچید بر زین و گرز گران
برآهیخت چون پتک آهنگران - بدو گفت چون دیدی این جنگ من
بدین گونه با خوک آهنگ من - نکرد ایچ گرسیوز آهنگ اوی
چو دید آن چنان تیزی چنگ اوی - ترا بینیازی دهد زین سخن
جز آهنگ درگاه قیصر مکن - شد آن دردها بر دلش بر گران
بیامد به بازار آهنگران - یکی نامور بود بوراب نام
پسندیده آهنگری شادکام - بدو گفت آهنگر ای نیکخوی
چه داری به دکان ما آرزوی - به گشتاسپ دادند پتکی گران
برو انجمن گشته آهنگران - به چیزی که ما راست چون سر کنی
به آید گر آهنگ قیصر کنی - بیامد دمان کرد آهنگ من
یکی خنجری یافت از چنگ من - بدادندش آن نامهی شهریار
سرآهنگ مردان نیزه گزار - وزان زخم آن گرزهای گران
چنان پتک پولاد آهنگران - به پیش آوریدند آهنگران
غل و بند و زنجیرهای گران - کند با سپاهش پس آهنگ اوی
نهاده دلش نیز بر جنگ اوی - جهاندار گفتا که اینک پسر
که آهنگ دارد به جای پدر - جز ایشان به بلخ اندرون نیست کس
از آهنگداران همینند بس - بیاورد جاماسپ آهنگران
چو سندان پولاد و پتک گران - به آهنگران گفت کای شوربخت
ببندی و بسته ندانی گسخت - فرستاد کس نزد آهنگران
هرانکس که استاد بود اندران - زن جادو از خویشتن شیر کرد
جهانجوی آهنگ شمشیر کرد - چو اسفندیاری که از چنگ اوی
بدرد دل شیر ز آهنگ اوی - ببستی تن من به بند گران
ستونها و مسمار آهنگران - بدو گفتم این بندهای گران
به زنجیر و مسمار آهنگران - دلم تنگ شد بانگشان بر زدم
تن از دست آهنگران بستدم - بیاورد جاماسپ آهنگران
که ما را گشاید ز بند گران - همان کار آهنگران دیر بود
مرا دل بر آهنگ شمشیر بود - ترا بینیازیست از جنگ من
وزین کوشش و کردن آهنگ من - به آهنگران گفت سوهان تیز
بیارید کامد کنون رستخیز - همی داشت از پارس آهنگ روم
کز ایران گذارد به آباد بوم - ز دیدار آن فر و فرهنگ او
ز بالا و از شاخ و آهنگ او - به سوزن نگه کرد شاه جهان
بیاورد آهنگران را نهان - یکی انجمن کرد ز آهنگران
هرانکس که استاد بود اندران - بخوردند و کردند آهنگ خواب
بسی مار پیچان برآمد ز آب - ز دیوارگر هم ز آهنگران
هرانکس که استاد بود اندران - دم آورد و آهنگران صدهزار
به فرمان پیروزگر شهریار - چنین روزگاری برآمد بران
دم آتش و رنج آهنگران - وزان جایگه شد سوی جنگ کرم
سپاهش همی کرد آهنگ کرم - ز داد و ز رای و ز آهنگ اوی
ز بس کوشش و جنگ و نیرنگ اوی - چو هنگام فرهنگ باشد ترا
به دانایی آهنگ باشد ترا - پسندیدم این رای و فرهنگ اوی
که سوی خرد بینم آهنگ اوی - همان ماده آهنگ بهرام کرد
بغرید و چنگش به اندام کرد - جهاندار ازان چامه و چنگ اوی
ز دیدار و بالا و آهنگ اوی - وگر اسپ در کشتزاری کند
ور آهنگ بر میوهداری کند - که چندان سپه کرد آهنگ من
هم آهنگ این نامدار انجمن - بلند آسمان را که فرسنگ نیست
کسی را بدو راه و آهنگ نیست - همه دل ز کردار او خوش کنید
به آزادی آهنگ آتش کنید - به کردار شیرست آهنگ اوی
نپیچد کسی گردن از چنگ اوی - به خشکی و دریا همی بگذرد
نهنگ دم آهنگ را بشمرد - گرفتش ز کردار گیتی شتاب
چو شب تیره شد کرد آهنگ خواب - که بیداد جوید همی جنگ من
چنین با سپه کردن آهنگ من - پی او ز روی زمین برگسل
مه نیرو مه آهنگ جانش مه دل - سپهبد خود و لشکرش ساز کرد
بزد کوس و آهنگ شیراز کرد - هران کس که در کار پیشی کند
همه رای وآهنگ بیشی کند - همه پادشاهی تو ویران کنی
چوآهنگ جنگ دلیران کنی - همه آشتی گردد این جنگ ما
برین رزمگه جستن آهنگ ما - تن آسان بدی شاد وپیروزبخت
چراکردی آهنگ این تاج وتخت - به پنجم بزد تیر بر چنگ اوی
همیدید نیروی و آهنگ اوی - دگرگونه آهنگ بدکامه کرد
به پیروز خسرو یکی نامه کرد - جهاندار چون کرد آهنگ مرو
به ماهوی سوری کنارنگ مرو