«محنت» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «محنت» در غزلیات حافظ شیرازی
- که ای بلندنظر شاهباز سدره نشین
نشیمن تو نه این کنج محنت آبادست - مبتلایی به غم محنت و اندوه فراق
ای دل این ناله و افغان تو بی چیزی نیست - من آن شکل صنوبر را ز باغ دیده برکندم
که هر گل کز غمش بشکفت محنت بار می آورد - نسیم باد صبا دوشم آگهی آورد
که روز محنت و غم رو به کوتهی آورد - در شمار ار چه نیاورد کسی حافظ را
شکر کان محنت بی حد و شمار آخر شد - سر عاشق که نه خاک در معشوق بود
کی خلاصش بود از محنت سرگردانی - سعدی شیرازی
- «محنت» در غزلیات سعدی شیرازی
- ای خضر حلالت نکنم چشمه حیوان
دانی که سکندر به چه محنت طلبیدست - فرهادوارم از لب شیرین گزیر نیست
ور کوه محنتم به مثل بیستون شود - به تولای تو در آتش محنت چو خلیل
گوییا در چمن لاله و ریحان بودم - خفتگان را خبر از محنت بیداران نیست
تا غمت پیش نیاید غم مردم نخوری - از دولت وصالش حاصل نشد مرادی
وز محنت فراقش بر دل بماند باری - هزار چون من اگر محنت و بلا بیند
تو را از آن چه که در نعمتی و در نازی - خرم تنی که محبوب از در فرازش آید
چون رزق نیکبختان بی محنت سؤالی - از من مطلب صبر جدایی که ندارم
سنگیست فراق و دل محنت زده جامی - خیام نیشابوری
- «محنت» در رباعیات خیام نیشابوری
- مولوی
- «محنت» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- دركش رمیدگان را محنت رسیدگان را
زان جذبههای جانی ای جذبه تو غالب - ز آن سوی كمد محنت هم از آن سو است دوا
هم از او شبهه تو است و هم از او حجت تو است - بس كن وز محنت یونس بترس
با قدر استیزه به پای تو نیست - دو كاشانهست در عالم یكی دولت یكی محنت
به ذات حق كه آن عاشق از این هر دو به درباشد - همه جور و جفا و محنت عشق
بر او شیرین چو مهر مادری شد - ناكشیده دامن معشوق غیب
دل هزاران محنت و ضربت كشید - محنت ایوب را فاقه یعقوب را
چاره دیگر نبود رحمت رحمان رسید - پشت آنی تو كه پشتش از غم و محنت شكست
آب آنی كه ندارد هیچ آبی بر جگر - یا همچو گور كافران پرمحنت و زخم گران
پیچیده بیرون گور را در اطلس و اكسون خوش - بهر دانه نمیروم سوی دام
بلك از عشق محنت دامش - چو از نحس زحل رستم چه زیر آسمان باشم
چو محنت جمله دولت گشت از چه ممتحن باشم - ندا آمد ز عشق ای جان سفر كن
كه من محنت سرایی آفریدم - ای جهان آب و گل تا من تو را بشناختم
صد هزاران محنت و رنج و بلا بشناختم - مرا گوید چه می ترسی كه كوبد مر تو را محنت
كه سرمه نور دیده شد چو شد ساییده در هاون - هر چند كه عیاری پرحیله و طراری
این محنت و بیماری بر من مپسند ای جان - شب محنت كه بد طبیب و تو افكار یاد كن
كه ز پای دلت بكند چنان خار یاد كن - چون به وقت رنج و محنت زود مییابی درش
بازگویی او كجا درگاه او را باب كو - من آن نیم كه بگویم حدیث نعمت او
كه مست و بیخودم از چاشنی محنت او - عزت زر بود اگر محنت او شود شرر
هیبت و بیم شیر دان بستن او به سلسله - تلخی باده را مبین عشرت مستیان نگر
محنت حامله مبین بنگر امید قابله - در ره عشاق حضرت گو كه از هر محنتش
صد هزاران لطف باشد با بلا آمیخته - در بزمگاه وحدت یابی هر آنچ خواهی
در رزمگاه محنت كه آن نه و كه این نه - ای دل نگویی چون شدی ور عشق روزافزون شدی
گاهی ز غم مجنون شدی گاهی ز محنت خون شدی - نعمت تن خام كند محنت تن رام كند
محنت دین تا نكشی دولت ایمان نبری - به پیش خلق نامش عشق و پیش من بلای جان
بلا و محنتی شیرین كه جز با وی نیاسایی - رو رو كه از این جهان گذشتی
وز محنت و امتحان گذشتی - از سوزش آفتاب محنت
در عشق چو سایه همایی - از ره محنت به دولت میكشی
یا جزای زلت ما میكنی - ولیك این همه محنت به گرد باغ چو خاری
درون باغ گلستان و یار و چشمه جاری - نفسی و عقلی در سینه ما
در جنگ و محنت مست خدایی - ای دلزار محنت و بلا داری
بر خدا اعتمادها داری - «محنت» در دیوان شمس - رباعیات مولوی