زن، زندگی، آزادی
«مژگان» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «مژگان» در غزلیات حافظ شیرازی
- گر چنین جلوه کند مغبچه باده فروش
خاکروب در میخانه کنم مژگان را - شرم از آن چشم سیه بادش و مژگان دراز
هر که دل بردن او دید و در انکار من است - جان درازی تو بادا که یقین می دانم
در کمان ناوک مژگان تو بی چیزی نیست - مژگان تو تا تیغ جهان گیر برآورد
بس کشته دل زنده که بر یک دگر افتاد - منش با خرقه پشمین کجا اندر کمند آرم
زره مویی که مژگانش ره خنجرگزاران زد - دل که از ناوک مژگان تو در خون می گشت
باز مشتاق کمانخانه ابروی تو بود - دوش می گفت به مژگان درازت بکشم
یا رب از خاطرش اندیشه بیداد ببر - شعر خونبار من ای باد بدان یار رسان
که ز مژگان سیه بر رگ جان زد نیشم - به مژگان سیه کردی هزاران رخنه در دینم
بیا کز چشم بیمارت هزاران درد برچینم - شاه شمشادقدان خسرو شیرین دهنان
که به مژگان شکند قلب همه صف شکنان - بگشای تیر مژگان و بریز خون حافظ
که چنان کشنده ای را نکند کس انتقامی - می روی و مژگانت خون خلق می ریزد
تیز می روی جانا ترسمت فرومانی - سعدی شیرازی
- «مژگان» در غزلیات سعدی شیرازی
- مولوی
- «مژگان» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- كمان ابروان و تیر مژگان
گواهانند كو بر جان امیرست - مرا دل خسته كردی جرمم این بود
كه از مژگان خیالت را بجستم - عشق تو را من كیستم از اشك خون ساقیستم
سغراق می چشمان من عصار می مژگان من - غیر رویت هر چه بینم نور چشمم كم شود
هر كسی را ره مده ای پرده مژگان من - در چشم من نیاید خوبان جمله عالم
بنگر خیال خوبش مژگان من گرفته - مثال تیر مژگانت شدم من راست یك سانت
چرا ای چشم بخت من تو با من كژ چو ابرویی - «مژگان» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- فردوسی
- «مژگان» در شاهنامه فردوسی
- بر آن برترین نام یزدانش را
بخواند و بپالود مژگانش را - که تا شاه مژگان به هم برنهاد
ز سام نریمان بسی کرد یاد - تهمتن زمین را به مژگان برفت
کمر برمیان بست و چون باد تفت - چو مژگان بمالید و دیده بشست
دران جای تاریک لختی بجست - چنین گفت با لشکر سرفراز
که از نیزه‌ی مژگان مدارید باز - بزرگان بدو اندر آویختند
ز مژگان همی خون فرو ریختند - پدر جست و برزد یکی سرد باد
بنالید و مژگان به هم بر نهاد - همی گفت و مژگان پر از آب کرد
زبان پر ز گفتار سهراب کرد - رخان سیاوش چو گل شد ز شرم
بیاراست مژگان به خوناب گرم - همی گفت و مژگان پر از آب کرد
همی برزد اندر میان باد سرد - سیاووش لشکر به جیحون کشید
به مژگان همی از جگر خون کشید - همی گفت و مژگان پر از آب زرد
پر افسون دل و لب پر از باد سرد - کشیدن ز دشمن نداند عنان
مگر پیش مژگانش آید سنان - ببارید پیران ز مژگان سرشک
تن پیلسم دور دید از پزشک - یکی باز بودش به چنگ اندرون
رها کرد و مژگان شدش جوی خون - چو کاووس کی روی خسرو بدید
سرشکش ز مژگان به رخ بر چکید - چو خسرو گو پیلتن را بدید
سرشکش ز مژگان به رخ بر چکید - سرشک اندر آید بمژگان ز رشک
سرشکی که درمان نداند پزشک - سپه را همه خوار کرد و براند
ز مژگان همی خون برخ برفشاند - بدست از مژه خون مژگان برفت
برآشفت و این داستان باز گفت - بزرگان ترکان افراسیاب
ز گفتن بکردند مژگان پر آب - مگر کین غمان بر دلت کم شود
سر تیر مژگانت بی نم شود - به زاری گرفتندش اندر کنار
رخان زرد و مژگان چو ابر بهار - چو بشنید گشتاسپ شد پر ز درد
ز مژگان ببارید خوناب زرد - ز دانش بروها پر از تاب کرد
ز تیمار مژگان پر از آب کرد - زنان از پشوتن درآویختند
همی خون ز مژگان فرو ریختند - سپه رفت و بهمن به زابل بماند
به مژگان همی خون دل برفشاند - همان موزه از پای بیرون کشید
به زاری ز مژگان همی خون کشید - چو آن نامه برخواند و یاقوت دید
سرشکش ز مژگان به رخ بر چکید - بمالید بر کام او بر پزشک
ببارید چندی ز مژگان سرشک - نهادش به تابوت زر اندرون
بروبر ز مژگان ببارید خون - نویسنده‌ی نامه را پیش خواند
همه خون ز مژگان به رخ برفشاند - هم‌اندر زمان پاسخ نامه کرد
ز مژگان تو گفتی سر خامه کرد - همه خاک بر سر همی بیختند
ز مژگان همی خون دل ریختند - چو آن نامه‌ی شاه بابک بخواند
بسی خون مژگان به رخ برفشاند - بیامد زمین را به مژگان برفت
سخن هرچ بشنید با شاه گفت - زمین را سراسر به مژگان برفت
به موی و به روی گشت با خاک جفت - به شاه جهان آفرین خواندند
به مژگان همی خون برافشاندند - ازان جای هرکس که بگریختی
به مژگان همی خون فرو ریختی - ز مژگان سرشکش برخ برچکید
همه جامه‌ی پهلوی بردرید - گرفتند مر یکدگر را کنار
پر از درد ومژگان چو ابر بهار - فرستاده را چشم موبد بدید
سرشکش ز مژگان برخ بر چکید - زمان تا زمان دست برآفتی
سرشکی ز مژگان بینداختی - که بگریستی بر مسیحا بزار
دو رخ زرد و مژگان چو ابر بهار - همان درد بندوی او رابگفت
همی به آستین خون مژگان برفت - زبهرام چندی سخن راندند
همی آب مژگان بر افشاندند - همی‌بود تاخسرو آنجا رسید
سرشکش ز مژگان برخ برچکید - دو داننده بی‌کام برخاستند
پر از آب مژگان بیاراستند - ز مژگان همی بر برش خون چکید
چو آگاهی او به دشمن رسید - ز جهرم بیامد سوی طیسفون
پر از آب مژگان و دل پر ز خون - به لرزید خسرو چو او را بدید
سرشکش ز مژگان به رخ برچکید - شهنشاه مژگان پر از آب کرد
چنین گفت با نامداران بدرد