«کمان» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «کمان» در غزلیات حافظ شیرازی
- خمی که ابروی شوخ تو در کمان انداخت
به قصد جان من زار ناتوان انداخت - گر غالیه خوش بو شد در گیسوی او پیچید
ور وسمه کمانکش گشت در ابروی او پیوست - ز چشم شوخ تو جان کی توان برد
که دایم با کمان اندر کمین است - جان درازی تو بادا که یقین می دانم
در کمان ناوک مژگان تو بی چیزی نیست - ز چین زلف کمندت کسی نیافت خلاص
از آن کمانچه ابرو و تیر چشم نجاح - دوتا شد قامتم همچون کمانی
ز غم پیوسته چون ابروی فرخ - سر ما فرونیاید به کمان ابروی کس
که درون گوشه گیران ز جهان فراغ دارد - ز چشمت جان نشاید برد کز هر سو که می بینم
کمین از گوشه ای کرده ست و تیر اندر کمان دارد - خم ابروی تو در صنعت تیراندازی
برده از دست هر آن کس که کمانی دارد - راه عشق ار چه کمینگاه کمانداران است
هر که دانسته رود صرفه ز اعدا ببرد - آه و فریاد که از چشم حسود مه چرخ
در لحد ماه کمان ابروی من منزل کرد - عدو با جان حافظ آن نکردی
که تیر چشم آن ابروکمان کرد - قد خمیده ما سهلت نماید اما
بر چشم دشمنان تیر از این کمان توان زد - از چشم شوخش ای دل ایمان خود نگه دار
کان جادوی کمانکش بر عزم غارت آمد - مرغ دل باز هوادار کمان ابرویست
ای کبوتر نگران باش که شاهین آمد - پیش کمان ابرویش لابه همی کنم ولی
گوش کشیده است از آن گوش به من نمی کند - دل که از ناوک مژگان تو در خون می گشت
باز مشتاق کمانخانه ابروی تو بود - شکسته گشت چو پشت هلال قامت من
کمان ابروی یارم چو وسمه بازکشید - در کمینگاه نظر با دل خویشم جنگ است
ز ابرو و غمزه او تیر و کمانی به من آر - حدیث توبه در این بزمگه مگو حافظ
که ساقیان کمان ابرویت زنند به تیر - کمان ابروی جانان نمی پیچد سر از حافظ
ولیکن خنده می آید بدین بازوی بی زورش - چو بید بر سر ایمان خویش می لرزم
که دل به دست کمان ابروییست کافرکیش - ابروی دوست کی شود دست کش خیال من
کس نزده ست از این کمان تیر مراد بر هدف - بعد از اینم چه غم از تیر کج انداز حسود
چون به محبوب کمان ابروی خود پیوستم - کمان ابرویت را گو بزن تیر
که پیش دست و بازویت بمیرم - در مسجد و میخانه خیالت اگر آید
محراب و کمانچه ز دو ابروی تو سازم - بر ما بسی کمان ملامت کشیده اند
تا کار خود ز ابروی جانان گشاده ایم - مرا چشمیست خون افشان ز دست آن کمان ابرو
جهان بس فتنه خواهد دید از آن چشم و از آن ابرو - اگر چه مرغ زیرک بود حافظ در هواداری
به تیر غمزه صیدش کرد چشم آن کمان ابرو - ز ساقی کمان ابرو شنیدم
که ای تیر ملامت را نشانه - به اختیارت اگر صد هزار تیر جفاست
به قصد جان من خسته در کمان داری - با چشم و ابروی تو چه تدبیر دل کنم
وه زین کمان که بر من بیمار می کشی - دل ز ناوک چشمت گوش داشتم لیکن
ابروی کماندارت می برد به پیشانی - چشم تو خدنگ از سپر جان گذراند
بیمار که دیده ست بدین سخت کمانی - امید هست که منشور عشقبازی من
از آن کمانچه ابرو رسد به طغرایی - سعدی شیرازی
- «کمان» در غزلیات سعدی شیرازی
- می رود تا در کمند افتد به پای خویشتن
گر بر آن دست و کمان چشم اوفتد نخجیر را - چون کمان در بازو آرد سروقد سیمتن
آرزویم می کند کآماج باشم تیر را - چشمان ترک و ابروان جان را به ناوک می زنند
یا رب که دادست این کمان آن ترک تیرانداز را - سروبالای کمان ابرو اگر تیر زند
عاشق آنست که بر دیده نهد پیکان را - وان گه که به تیرم زنی اول خبرم ده
تا پیشترت بوسه دهم دست و کمان را - هزار صید دلت پیش تیر بازآید
بدین صفت که تو داری کمان ابرو را - کمان سخت که داد آن لطیف بازو را
که تیر غمزه تمامست صید آهو را - هر کو نظری دارد با یار کمان ابرو
باید که سپر باشد پیش همه پیکان ها - ای سخت کمان سست پیمان
این بود وفای عهد اصحاب - ابروش کمان قتل عاشق
گیسوش کمند عقل داناست - ای کاب زندگانی من در دهان توست
تیر هلاک ظاهر من در کمان توست - از دست کمان مهره ابروی تو در شهر
دل نیست که در بر چو کبوتر نطپیدست - گر همه مرغی زنند سخت کمانان به تیر
حیف بود بلبلی کاین همه دستان اوست - بی حسرت از جهان نرود هیچ کس به در
الا شهید عشق به تیر از کمان دوست - خصمی که تیر کافرش اندر غزا نکشت
خونش بریخت ابروی همچون کمان دوست - در همه شهر ای کمان ابرو
کس ندانم که صید تیر تو نیست - یک روز عنایت کن و تیری به من انداز
باشد که تفرج بکنم دست و کمانت - هر دم کمند زلفت صیدی دگر بگیرد
پیکان غمزه در دل ز ابروی چون کمانت - و ابرو که تو داری ای پری زاد
در صید چه حاجت کمانت - ابرویش خم به کمان ماند و قد راست به تیر
کس ندیدم که چنین تیر و کمانی دارد - کیست آن فتنه که با تیر و کمان می گذرد
وان چه تیرست که در جوشن جان می گذرد - کمان چفته ابرو کشیده تا بن گوش
چو لشکری که به دنبال صید می تازد - به دریای غمت غرقم گریزان از همه خلقم
گریزد دشمن از دشمن که تیرش در کمان باشد - که دارد در همه لشکر کمانی
که چون ابروی زیبای تو باشد - باور از بخت ندارم که به صلح از در من
آن بت سنگ دل سخت کمان بازآمد - آن کمان ابرو که تیر غمزه اش
هر زمانی صید دیگر می زند - تیر مژگان و کمان ابروش
عاشقان را عید قربان می کند - حاش لله که من از تیر بگردانم روی
گر بدانم که از آن دست و کمان می آید - چون قامتم کمان صفت از غم خمیده دید
چون تیر ناگهان ز کنارم بجست یار - از عشق کمان دست و بازوش
افتاده خبر ندارد از تیر - من از این هر دو کمانخانه ابروی تو چشم
برنگیرم و گرم چشم بدوزند به تیر - زینهار از بلای تیر نظر
که چو رفت از کمان نیاید باز - نه شرط عشق بود با کمان ابروی دوست
که جان سپر نکنی پیش تیربارانش - سحرست کمان ابروانت
پیوسته کشیده تا بناگوش - یک روز کمان ابروانش
می بوسم و گو بزن به تیرم - دیدی که وفا به سر نبردی
ای سخت کمان سست پیمان - من از دست کمانداران ابرو
نمی یارم گذر کردن به هر سو - سپر صبر تحمل نکند تیر فراق
با کمان ابرو اگر جنگ نیاغازی به - تا شکاری ز کمند سر زلفت نجهد
ز ابروان و مژه ها تیر و کمان ساخته ای - لاجرم صید دلی در همه شیراز نماند
که نه با تیر و کمان در پی او تاخته ای - مرغ دل صاحب نظران صید نکردی
الا به کمان مهره ابروی خمیده - ای تیر غم عشق تو هر جا که رسیده
افتاده به زخمش چو کمان پشت دوتویی - ز ابروی زنگارین کمان گر پرده برداری عیان
تا قوس باشد در جهان دیگر نبیند مشتری - وقتی کمند زلفت دیگر کمان ابرو
این می کشد به زورم وان می کشد به زاری - ای زلف تو کمندی ابروی تو کمانی
وی قامت تو سروی وی روی تو بهاری - ما سپر انداختیم گر تو کمان می کشی
گو دل ما خوش مباش گر تو بدین دلخوشی - سعدی اگر جزع کنی ور نکنی چه فایده
سخت کمان چه غم خورد گر تو ضعیف جوشنی - نوک تیر مژه از جوشن جان می گذرانی
من تنک پوست نگفتم تو چنین سخت کمانی - وز بهر شکار دل نهاده
تیر مژه در کمان ابروی - دلبر سست مهر سخت کمان
صاحب دوست روی دشمن خوی - جور بکن که حاکمان جور کنند بر رهی
شیر که پایبند شد تن بدهد به روبهی - مولوی
- «کمان» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- هرکس نکشد کمان کمان ارزان نیست
رستم باید که کار نامردان نیست - گفتا بکمان و تیر خود مینازی
گستاخ مینداز گرو پیش منست - تیری ز کمانچهی ربابی بجهید
از چنبر تن گذشت و بر قلب رسید - زان ابروی چون کمانت ای بدر منیر
دل شیشهی پرخون شود از ضربت تیر - آن کیست کز این تیر نشد همچو کمان
وز زخم چنین تیر گرفتار چنان - گر دست شکسته شد کمان گیر ای جان
اینک به شکنجه زیر زنجیر ای جان - هر تیر که جست از آن سخت کمان
هر نکته که هست هست از آن شهره بیان - در چشم منست ابروی همچو کمان
من روح سپر کرده و او تیر زنان - وانگه عمل کمان به مو وابسته است
گر مو شود اندیشه نگنجد به میان - دلها مثل رباب و عشق تو کمان
زامد شد این کمانچه دلها نالان - وانگه عمل کمان به مو وابسته است
گر مو شود اندیشه نگنجد به میان - هر تیر که جست هست از آن سخت کمان
هر نکته که هست جست از آن شعله دهان - معشوق من از همه نهانست بدان
بیرون ز کمان هر گمانست بدان - تو تیری و ما همچو کمانیم هنوز
تیری چه عجب گر ز کمان بگریزی - ای گوی زنخ زلف چو چوگان داری
ابروی کمان و تیر مژگان داری - تو تیری و ما همچو کمانیم هنوز
تیری چه عجب گر ز کمان بگریزی - همدست همه دست زنانم کردی
دو گوش کشان همچو کمانم کردی - فردوسی
- «کمان» در شاهنامه فردوسی
- مبر خود به مهر زمانه گمان
نه نیکو بود راستی در کمان - کمانهای چاچی وتیر خدنگ
سپرهای چینی و ژوپین جنگ - شبیخون سگالیده و ساخته
بپیوسته تیر و کمان آخته - دو ابرو بسان کمان طراز
برو توز پوشیده ازمشک ناز - به نزد پری چهرگان رفت زال
کمان خواست از ترک و بفراخت یال - کمان ترک گلرخ به زه بر نهاد
به دست جهان پهلوان در نهاد - که بگشاد زین گونه تیر از کمان
چه سنجد به پیش اندرش بدگمان - ندیدیم زیبنده تر زین سوار
به تیر و کمان بر چنین کامگار - دل روشنم بر تو شد بدگمان
بگویی مرا تا زهی گر کمان - کمان کیانی گرفتم به چنگ
به پیکان پولاد و تیر خدنگ - به زین اندرون گرزهی گاوسر
به بازو کمان و به گردن سپر - کمان را بمالید دستان سام
برانگیخت اسپ و برآورد نام - کمان را بینداخت و ژوپین گرفت
به ژوپین شکار نوآیین گرفت - ابا نیزه و گرز و تیر و کمان
برفتند گردان همه شادمان - کمانها گرفتند و تیر خدنگ
نشانه نهادند چون روز جنگ - بروی دژم گفت با بارمان
که جوشن بپوش و به زه کن کمان - کمان را به زه کرد زال سوار
خدنگی بدو اندرون راند خوار - کمانی به بازو در افگند سخت
یکی تیر برسان شاخ درخت - بگفتند کاین تیر زالست و بس
نراند چنین در کمان تیر کس - چنین است کردار گردون پیر
گهی چون کمانست و گاهی چو تیر - ترا هرک یازد به تیر و کمان
شکسته کمان باد و تیره گمان - نیامد به گوشت به هر انجمن
کمند و کمان گو پیلتن - تو افتادهای بیگمان در گمان
یکی راه برگیر و بفگن کمان - دگر گفت ازان رفت بر آسمان
که تا جنگ سازد به تیر و کمان - گرازه به زه بر نهاده کمان
بیامد بران کار بسته میان - بشد تازیان تا سر پل دمان
به زه بر نهاده دو زاغ کمان - به تیر و کمان و به گرز و کمند
بیفگند بر دشت نخچیر چند - دو ابرو کمان و دو گیسو کمند
به بالا به کردار سرو بلند - کمان به زه را به بازو فگند
سمندش برآمد به ابر بلند - دو چشمش گوزن و دو ابرو کمان
تو گفتی همی بشکفد هر زمان - کمان را به زه کرد و بگشاد بر
نبد مرغ را پیش تیرش گذر - به زه بر نهادند هر دو کمان
جوانه همان سالخورده همان - همی تاخت سهراب چون پیل مست
کمندی به بازو کمانی به دست - دگر نیزه و گرز و تیر و کمان
که چون پیچم اندر صف بدگمان - سواری و تیر و کمان و کمند
عنان و رکیب و چه و چون و چند - مگر گم کنم نام او در جهان
وگر نه چو تیر از کمان ناگهان - سپهرم به ترمذ شد و بارمان
به کردار ناوک بجست از کمان - همی از لبت شیر بوید هنوز
که زد بر کمان تو از جنگ توز - سپاهی ز ایران چو باد دمان
چه نیزه به دست و چه تیر و کمان - ازو شاه بستد به زانو نشست
بمالید خانه کمان را به دست - که او را ز گیتی کسی نیست جفت
به تیر و کمان چون گشاید دو سفت - به زه کرد و خندان چنین گفت شاه
که اینت کمانی چو باید به راه - سیاوش چو گفتار مهتر شنید
ز قربان کمان کی برکشید - مرا نیز گاه جوانی کمان
چنین بود و اکنون دگر شد زمان - سپهبد کمان خواست تا بنگرد
یکی برگراید که فرمان برد - بر و یال و کتف سیاوش جزین
نخواهد کمان نیز بر دشت کین - کمان را نگه کرد و خیره بماند
بسی آفرین کیانی بخواند - کمان را به زه بر بباز و فگند
بیامد بر شهریار بلند - بکوشید تا بر زه آرد کمان
نیامد برو خیره شد بدگمان - همم بوم و بر هست و هم گوسفند
هم اسپ و سلیح و کمان و کمند - به نوک سنان و به تیر و کمان
زمین آورد تیرگی یک زمان - کمان خواست با تیرهای خدنگ
شش اندر میان زد سه چوبه به تنگ - یکی در کمان راند و بفشارد ران
نظاره به گردش سپاهی گران - بدین شیرمردی و چندین خرد
کمان مرا زیر پی بسپرد - ز چوبی کمان کرد وز روده زه
ز هر سو برافگند زه را گره - چنین داد پاسخ که نخچیر نیست
مرا خود کمان و پر تیر نیست - به لشکر بفرمود کاندر دهید
کمانها سراسر به زه بر نهید - عنان را به بور سرافراز داد
به نیزه درآمد کمان باز داد - همی برفشانم به خیره روان
خمیدست پشتم چو خم کمان - دو منزل یکی کرد و آمد دوان
همی تاخت برسان تیر از کمان - همه هدیه ها نزد شاه آورید
کمان و کمند و کلاه آورید - که از ما یکی گر برین دشت جنگ
نهد بر کمان پر تیر خدنگ - چو از تیغ بالا فرودش بدید
ز قربان کمان کیان برکشید - مبینید جز یال اسپ و عنان
نشاید کمان و نباید سنان - چو تاج خور روشن آمد پدید
سپیده ز خم کمان بردمید - خم آورد رویین عمود گران
شد آهن به کردار چاچی کمان - سپهبد ترکش آورد چنگ
کمان را بزه کرد و تیغ خدنگ - بیامد همانگاه چنگش چو باد
دو زاغ کمان را بزه بر نهاد - کمان جفا پیشه چون ابر بود
هم آورد با جوشن و گبر بود - چو گشتند نزدیک رستم کمان
ز بازو برون کرد و آمد دمان - بریشان ببارید چو ژاله میغ
چه تیر از کمان و چه پولاد تیغ - برین گونه گردد همی چرخ پیر
گهی چون کمانست و گاهی چو تیر - کمان را بزه کرد و از باد اسپ
بینداخت تیری چو آذر گشسپ - همان کو کمان کیان درکشید
دگر باره شد گور ازو ناپدید - گرفتند هر کس کمند و کمان
بدان تا که باشد چنین بدگمان - ببیشه درآمد بکردار شیر
کمان را بزه کرد مرد دلیر - کمانها فگنده بباز و درون
همی از جگرشان بجوشید خون - بترکان نمانم من از تخت بهر
کمان من ابرست و بارانش زهر - سپاهی گزیده ز گردان بلخ
بفرمود تا با کمانهای چرخ - ز بغداد و گردن فرازان کرخ
بفرمود تا با کمانهای چرخ - یکی باره باید به زیرش بلند
به بازو کمان و به زین بر کمند - به زه بر کمان و به بازو کمند
سواری سرافراز و اسپی بلند - کمانی به زه بر به بازو درون
همی رفت بیدار دل پر زخون - چو گشتاسپ آن اژدها را بدید
کمان را به زه کرد و اندر کشید - چو باد از برش تیرباران گرفت
کمان را چو ابر بهاران گرفت - یکی تیغ برداشت و یک باره جنگ
کمانی و سه چوبه تیر خدنگ - کمان برگرفتند و تیر خدنگ
برفتند چندی سواران جنگ - بیفگند چوگان کمان برگرفت
زه و توز ازو دست بر سر گرفت - چو خورشید ازان کوشش آگاه شد
ز برج کمان بر سر گاه شد - کمانچای چاچی بینداختند
قبای نبردی برون آختند - گرفته کمان کیانی به چنگ
یکی تیر پولاد پیکان خدنگ - چو نزدیک شد راند اندر کمان
بزد بر بر و سینهی پهلوان - بر آهرمنان تیرباران گرفت
به تندی کمان سواران گرفت - کمان را به زه کرد مرد دلیر
بغرید بر سان غرنده شیر - نه گرز و کمان یاد آید نه تیغ
نه بیند ره جنگ و راه گریغ - که تا تو رسیدی به تیر و کمان
نبد بر تو ابلیس را این گمان - کمان آر و برگستوان آر و ببر
کمند آر و گرز گران آر و گبر - چو او دست بردی به سوی کمان
نرستی کس از تیر او بیگمان - چو او از کمان تیر بگشاد شست
تن رستم و رخش جنگی بخست - کمان بفگن از دست و ببر بیان
برآهنج و بگشای تیغ از میان - کمان برگرفتند و تیر خدنگ
ببردند از روی خورشید رنگ - به زه کن کمان را و این چوب گز
بدین گونه پرورده در آب رز - فراموش کردی تو سگزی مگر
کمان و بر مرد پرخاشخر - چو بیچاره برگشتم از دست اوی
بدیدم کمان و بر و شست اوی - همی راند تیر گز اندر کمان
سر خویش کرده سوی آسمان - زمان ورا در کمان ساختم
چو روزش سرآمد بینداختم - بدو گفت کای سگزی بدگمان
نشد سیر جانت ز تیر و کمان - یکی تیر بر ترگ رستم بزد
چنان کز کمان سواران سزد - تهمتن گز اندر کمان راند زود
بران سان که سیمرغ فرموده بود - نگون شد سر شاه یزدانپرست
بیفتاد چاچی کمانش ز دست - کمان را به زه کرد و آن تیر گز
که پیکانش را داده بد آب رز - بهانه تو بودی پدر بد زمان
نه رستم نه سیمرغ و تیر و کمان - ز برگستوان و ز تیر و کمان
ز گوپال و ز خنجر هندوان - کمان کیانی به زه بر نهاد
همی راند بر دشت او با شغاد - ز ترکش برآور کمان مرا
به کار آور آن ترجمان مرا - ببیند مرا زو گزند آیدم
کمانی بود سودمند آیدم - تهمتن به سختی کمان برگرفت
بدان خستگی تیرش اندر گرفت - ز چاک تبرزین و جر کمان
زمین گشت جنبانتر از آسمان - چه گردی همی گرد تیر و کمان
به خردی چرا گشتهای بدگمان - همان زخم چوگان و تیر و کمان
هنرجوی دور از بد بدگمان - به جاییش دیدی کمانی به دست
به آیین گشاده بر و بسته شست - کمان بستدی سرد گفتی بدوی
که ای پرزیان گرگ پرخاشجوی - دو ابرو کمان و دو نرگس دژم
سر زلف را تاب داده به خم - همی تاخت پیش اندرون اردشیر
چو نزدیک شد در کمان راند تیر - چنان شد ز بالین ما اردشیر
کزان سان نجست از کمان ایچ تیر - کماندار با تیر و ترکش هزار
بیاورد با خویشتن شهریار - دوان شد به میدان شاه اردشیر
کمانی به یک دست و دیگر دو تیر - سواری بیاموزد و رسم جنگ
به گرز و کمان و به تیر خدنگ - سهی سرو او گشت همچون کمان
نه آن بود کان شاه را بدگمان - کمان دار دل را زبانت چو تیر
تو این گفتههای من آسان مگیر - به شبگیر شاپور یل برنشست
همی رفت جوشان کمانی به دست - دو اسپ و دو گوپال و تیر و کمان
به پیش تو آرم به روشن روان - ودیگر که چوگان و تیر و کمان
همان گردش رزم با بدگمان - کمان را به زه کرد بهرام گور
برانگیخت از دشت آرام شور - هیون را سوی جفت دیگر بتاخت
به خم کمان مهره در مهره ساخت - بخارید گوش آهو اندر زمان
به تیر اندر آورد جادو کمان - همان زیر ترکش کمان مهره داشت
دلاور ز هر دانشی بهره داشت - که ای ماه من چون کمان را به زه
برآرم به شست اندر آرم گره - کمان مهره انداز تا گوش خویش
نهد همچنان خوار بر دوش خویش - کمان مهره و شیر و آهو و گور
گشاده بر و چربه دستی به زور - کمان را بمالید خندان به چنگ
بزد بر کمر چار تیر خدنگ - یکایک همی راند اندر کمان
بدان تا سرآرد بریشان زمان - کمان را به زه کرد مرد دلیر
پدید آمد اندر زمان نره شیر - یکی نعره زد شیر چون در رسید
بزد دست شاه و کمان درکشید - بپرید بر سان تیر از کمان
یکی بازدار از پس اندر دمان - به رخ چون بهار و به بالا بلند
به ابرو کمان و به گیسو کمند - همه دشت یکسر پر از گور دید
ز قربان کمان کیان برکشید - دو زاغ کمان را به زه بر نهاد
ز یزدان پیروزگر کرد یاد - به زه داشت بهرام جنگی کمان
بخندید چون گور شد شادمان - دو شیر ژیان پیش آن بیشه دید
کمان را به زه کرد و اندر کشید - سواران گردنکش اندر زمان
نکردند نامی به تیر و کمان - که آن جای گرزست و تیر و کمان
نباشیم بیتاختن یک زمان - به یاران چنین گفت بهرام گرد
که تیر و کمان دارم و دست برد - کمان را به زه بر نهاده سپاه
پس لشکر اندر همی رفت شاه - چنین گفت هرکو کمان را به دست
بمالد گشاید به اندازه شست - که با کیست زینگونه تیر و کمان
بداندیش گر مرد نیکی گمان - همه لشکر از شاه دارند شرم
ز تیر و کمانشان شود دست نرم - کمان را به زه کرد و تیر خدنگ
بزد بر بر اژدها بیدرنگ - کمان را به زه کرد بهرام گرد
عنان را به اسپ تگاور سپرد - ببردند با شاه تیر و کمان
همی تاخت بر آرزو یک زمان - به بهرام فرمود تا بر نشست
کمان کیانی گرفته به دست - چنین گفت شنگل که تیر و کمان
ستون سواران بود بیگمان - تو با شاخ و یالی بیفراز دست
به زه کن کمان را و بگشای شست - ز بهرام شنگل شد اندرگمان
که این فر و این برز و تیر و کمان - برادر توی شاه را بیگمان
بدین بخشش و زور و تیر و کمان - کمان را به زه کرد مرد جوان
تو گفتی همی خوار گیرد روان - کمان کیانی گرفته به چنگ
ز ترکش برآورد تیر خدنگ - چو دانست کو را سرآمد زمان
برآهیخت خنجر به جای کمان - کمان را به زه کرد و بگزید تیر
که پیکانش را داده بد زهر و شیر - بیامد ز میدان چو تیر از کمان
بر دختر خویش رفت آن زمان - زمانهبرست از بد بدگمان
به هرجای بر زه نهاده کمان - به گرز و به شمشیر و تیر و کمان
بدانند پیچید با بدگمان - همه با سلیح و کمان و کمند
بدیوان بابک شوید ارجمند - به بازو کمان و بزین بر کمند
میان را بزرین کمر کرده بند - به کوپال و تیغ و بتیر و کمان
بگشتند گردنکشان یک زمان - کمانکش نبودی به لشکر چنوی
نه ازنامداران چنان جنگجوی - کمان بر گرفت آن سپهدار گرد
بتیر از هوا روشنایی ببرد - چوخسرو و را دید برگشت شاد
دو زاغ کمان را بزه برنهاد - بیارید گفتا کمان مرا
به جنگ اندرون ترجمان مرا - کمانش ببرد آنک گنجور بود
بران کار گستهم دستور بود - ز در چون رسیدند نزدیک تخت
زهی از کمان باز کردند سخت - شده گرسنه مرد ناهاروسست
کمان را بزه کرد نخچیر جست - گر ای دون که قیصر به میدان شود
کمان خواهد ار نی به چوگان شود - از ایرانیان آنک بد روزبه
کمان برنهادند یکسر بزه - پیاده زبهرام بگریختند
کمانهای چاچی فروریختند - برادر چوروی برادر بدید
کمان را بزه کرد واندرکشید - برین پیل برتیرباران کنید
کمان را چوابر بهاران کنید - ز لشکر بر شاه شد خیره خیر
کمان را بزه کرد و یک چوبه تیر - مقاتوره کرد از جهاندار یاد
دو زاغ کمان را به زه برنهاد - کمند و کمان برد و شش چوبه تیر
یکی نیزه دو شاخ نخچیرگیر - کمان را بمالید وبر زه نهاد
ز یزدان نیکی دهش کرد باد - کمان را بمالید بهرام گرد
به تیر از هوا روشنایی ببرد - هر آنگه که دیدی شکست سپاه
کمان را بر افراشتی تا به ماه - بفرمای تا اسپ و زین آورند
کمان و کمند و کمین آورند - بدو گفت شاها به باغ اندرست
زره پوش مردی کمانی بدست - تواین جوشن و خود و گبر و کمان
چه داری همی کیستت بد گمان - کمان رابه بازو همیدرکشید
گهی در بروگاه بر سرکشید - دو ابرو کمان و دو نرگس دژم
دهن پر ز باد ابروان پر زخم