«جاودان» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «جاودان» در غزلیات حافظ شیرازی
- غبار خط بپوشانید خورشید رخش یا رب
بقای جاودانش ده که حسن جاودان دارد - جز دل من کز ازل تا به ابد عاشق رفت
جاودان کس نشنیدیم که در کار بماند - وصال او ز عمر جاودان به
خداوندا مرا آن ده که آن به - دلا دایم گدای کوی او باش
به حکم آن که دولت جاودان به - که بندد طرف وصل از حسن شاهی
که با خود عشق بازد جاودانه - بگفتمی که بها چیست خاک پایش را
اگر حیات گران مایه جاودان بودی - الملک قد تباهی من جده و جده
یا رب که جاودان باد این قدر و این معالی - سعدی شیرازی
- «جاودان» در غزلیات سعدی شیرازی
- خیام نیشابوری
- «جاودان» در رباعیات خیام نیشابوری
- مولوی
- «جاودان» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- كوه طور و دشت و صحرا از فروغ نور او
چون بهشت جاودانی گشته از فر و ضیا - اجل قفص شكند مرغ را نیازارد
اجل كجا و پر مرغ جاودان ز كجا - در آن بحری كه خضرانند ماهی
در او جاوید ماهی جاودان آب - آن حریفان چو جان و باقیان جاودان
در لطافت همچو آب و در سخاوت چون سحاب - یكی خوبی شكرریزی چو باده رقص انگیزی
یكی مستی خوش آمیزی كه وصلش جاودان باشد - دهان بربند و خامش كن كه نطق جاودان داری
سخن با گوش و هوشی گو كه او هم جاودان باشد - وان دیده بخت جاودانی
آخر نه به روی آن پری بود - نه كه هر چه در جهانست نه كه عشق جان آنست
جز عشق هر چه بینی همه جاودان نماند - ای صلاح جهان صلاح الدین
بر تو تا جاودان سلام علیك - شوی حیران و ناگه عشق آید
كه پیشم آ كه زنده جاودانم - به خرج كردن این نقد عمر مبتشریم
ز عمربخش مگر عمر جاودان داریم - هر سوی شمع و مشعله هر سوی بانگ و مشغله
كامشب جهان حامله زاید جهان جاودان - ای مایه هر گفت و گو ای دشمن و ای دوست رو
ای هم حیات جاودان ای هم بلای ناگهان - بر تو زنم یگانهای مست ابد كنم تو را
تا كه یقین شود تو را عشرت جاودان من - چونك ما را از زمین و از زمان بیرون برد
از فنا ایمن شویم از جود او ما جاودان - عمر را ضایع مكن در معصیت
تا تر و تازه بمانی جاودان - خامش كه خوش زبانی چون خضر جاودانی
كز آب زندگانی كور و كر است مردن - شاخ و درخت عقل و جان نیست مگر به باغ او
آب حیات جاودان نیست مگر به جوی او - بر دار ملك جاودان بین كشتگان زنده جان
مانند منصور جوان در ارتضا آویخته - ای دو چشمت جاودان را نكتهها آموخته
جانها را شیوههای جان فزا آموخته - پیر از غمت هر جا فتی زان پیش كید آفتی
بنما كه بینم دولتی بس جاودان را ساعتی - هر آن جانی كه دست شمس تبریزی ببوسیدی
حیاتش جاودان گشتی و بر مردن بخندیدی - شراب عشق جوشانتر شرابی است
كه آن یك دم بود این جاودانی - هزاران جان نثار جان او باد
كه تا گردند جانها جاودانی - ای داده روان اولیا را
در مرگ حیات جاودانی - تا با تو چو خاص نور گردم
آن نور لطیف جاودانی - فرمود كه این فراق فانی است
افغان ز فراق جاودانی - چه نكو طریق باشد كه خدا رفیق باشد
سفر درشت گردد چو بهشت جاودانی - می و نقل این جهانی چو جهان وفا ندارد
می و ساغر خدایی چو خداست جاودانی - ای شه جاودانی وی مه آسمانی
چشمه زندگانی گلشن لامكانی - بسی خمار كشیدی از این خمیر ترش
به عاقبت به خرابات جاودان رفتی - دلا بگو تو تمام سخن دهان بستیم
سخن تو گوی كه گفتار جاودان داری - ببست خواب مرا جاودانه دلداری
به زیر سنگ نهان كرد و در بن غاری - «جاودان» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- فردوسی
- «جاودان» در شاهنامه فردوسی
- بگردان ز جانش بد جاودان
بپرداز گیتی ز نابخردان - چنین داد پاسخ فریدون که تخت
نماند به کس جاودانه نه بخت - بدان ای سر مایهی تازیان
کز اختر بدی جاودان بیزیان - همه نیکنامند تا جاودان
بمانند با فرهی موبدان - که نوشه زی ای شاه تا جاودان
ز جان تو کوته بد بدگمان - ببستم میان را یکی بندهوار
ابا جاودان ساختم کارزار - که این تخت شاهی فسونست و باد
برو جاودان دل نباید نهاد - چو خورشید بادا روان قباد
ترا زین جهان جاودان بهر باد - که بیداردل شاه توران سپاه
بماناد تا جاودان با کلاه - مرا با تو تا جاودان کار نیست
به نزد منت راه دیدار نیست - به دل گفت رستم گر امروز جان
بماند به من زندهام جاودان - کس اندر جهان جاودانه نماند
ز گردون مرا خود بهانه نماند - همه مرگ راییم پیر و جوان
به گیتی نماند کسی جاودان - ترا جاودان شادمان باد دل
ز درد و بلا گشته آزاد دل - سیاوش بدو گفت پدرود باش
زمین تار و تو جاودان پود باش - اگر جاودانه نمانی بجای
همی نام به زین سپنجی سرای - بدو گفت گیو ای سر بانوان
انوشه روان باش تا جاودان - کسی را که چون او بود پهلوان
بود جاودان شاد و روشن روان - و گر جاودان راست این دستگاه
مرا خود به جادو نباید سپاه - چو خم دوال کمند آورم
سر جاودان را به بند آورم - ترا بخت چون روی آهرمنست
بخان تو تا جاودان شیونست - که ای شاه پیروز جاوید زی
که خود جاودان زندگی را سزی - که نوشه زی ای شاه تا جاودان
بهر کشوری دسترس بر بدان - به شاهی نشست تو فرخنده باد
همان جاودان نام تو زنده باد - به کشتی برین آب اگر بگذرم
سپاسی نهی جاودان بر سرم - بگشتند هر دو به ژوپین و تیر
سر جاودان ترک و پور زریر - همی تاختش تا بدیشان رسید
سر جاودان چون مر او را بدید - به شاه جهان گفت بهمن پسر
که تا جاودان سبز بادات سر - که شاه جهان جاودان زنده باد
بزرگان گیتی ورا بنده باد - به پیروزی دادده یک خدای
سر جاودان اندر آرم به پای - تو بردی پی جاودان را ز جای
تو بودی بدین نیکیم رهنمای - بدو گفت کای شاه فرخنده باش
جهاندار تا جاودان زنده باش - که کشتت که بر دشت کین کشته باد
برو جاودان روز برگشته باد - ازو جاودان کام گشتاسپ شاد
به مینو همه یاد لهراسپ باد - بماناد تا جاودان این درخت
ترا باد شادان دل و نیکبخت - یکی ننگ باشد مرا زین سخن
که تا جاودان آن نگردد کهن - بخاید ز من چنگ دیو سپید
بسی جاودان را کنم ناامید - برین تخمه این ننگ تا جاودان
بماند ز کردار نابخردان - که از بند تا جاودان نام بد
بماند به من وز تو انجام بد - بگویی بدان پرهنر بخردان
که پدرود باشید تا جاودان - جهانی پر از دشمن و پر بدان
نماند بع تو تاج تا جاودان - بماناد تا جاودان بهمنم
چو گم شد سرافراز رویین تنم - بدو گفت گازر که این را به جان
خریدار باشیم تا جاودان - همی باد تا جاودان شاد دل
ز رنج و ز غم گشته آزاد دل - نگه کن که این نامه تا جاودان
درفشی بود بر سر بخردان - بماناد تا جاودان این گهر
هنرمند و بادانش و دادگر - بماناد این شاه تا جاودان
همیشه سر و کار با موبدان - بماناد تا جاودان نام اوی
همه مهتری باد فرجام اوی - چنین باشد اندازهی عام شهر
ترا جاودان از خرد باد بهر - به مرد خردمند و فرهنگ و رای
بود جاودان تخت شاهی به پای - که برکس نماند جهان جاودان
نه بر تاجدار و نه بر موبدان - به سوگند پیمانت خواهم یکی
کزان نگذری جاودان اندکی - بدو باغبان گفت کای سرفراز
ترا جاودان مهتری باد و ناز - یکی رامشی نامه خوانید نیز
کزان جاودان ارج یابید و چیز - دل شاه تا جاودان شاد باد
ز کژی و ویرانی آباد باد - که جاوید در کشور هندوان
بود زنده نام تو تا جاودان - وفادار باشیم تا جاودان
سخن بشنویم از لب بخردان - شهنشاه تا جاودان زنده باد
بزرگان همه پیش او بنده باد - همین تاج و تخت از تو دارم سپاس
بوم جاودانه تو را حقشناس - نهادند بر تخت زر شاه را
ببستند تا جاودان راه را - مرا داد فرمان و خود داورست
ز هر برتری جاودان برترست - بدرگه شهنشاه نوشین روان
که نامش بماناد تا جاودان - جهاندار تا جاودان زنده باد
زمان و زمین پیش او بنده باد - دگر گفت انوشه بدی جاودان
نشست و خور و خواب با موبدان - نشستنت همواره با بخردان
گراینده رامش جاودان - انوشه بدی شاد تاجاودان
زتو دور دست و زبان بدان - به یزدان چنین گفت کای رهنمای
همیشه توی جاودانه بجای - ازین ننگ تا جاودان بر درت
بخندد همی لشکر و کشورت - نباشیم تا جاودان بد کنش
چه نیکو بود داد باخوش منش - که پدرود بادی تو تا جاودان
سر و کار ما باد با به خردان