«مشرق» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «مشرق» در غزلیات حافظ شیرازی
- سعدی شیرازی
- «مشرق» در غزلیات سعدی شیرازی
- غریب مشرق و مغرب به آشنایی تو
غریب نیست که در شهر ما مقام کنند - تا چه رویست آن که حیران مانده ام در وصف او
صبحی از مشرق همی تابد یکی از روزنش - بیار ساقی دریای مشرق و مغرب
که دیر مست شود هر که می خورد به دوام - صبحم از مشرق برآمد باد نوروز از یمین
عقل و طبعم خیره گشت از صنع رب العالمین - می برزند ز مشرق شمع فلک زبانه
ای ساقی صبوحی درده می شبانه - چنین گویند سعدی را که دردی هست پنهانی
خبر در مغرب و مشرق نبودی گر نهانستی - مولوی
- «مشرق» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- شمس الحق تبریزی ای مشرق تو جانها
از تابش تو یابد این شمس حرارت را - شمس تبریزی برآر از چاه مغرب مشرقی
همچو صبحی كو برآرد خنجر مغمود را - عاقبت از مشرق جان تیغ زد چون آفتاب
آن كه جان میجست او را در خلاء و در م - چو آفتاب جمالت برآمد از مشرق
ز ذره ذره شنیدم كه نعم مولانا - ز مشرقست و ز خورشید نور عالم را
ز آدمست در و نسل و بچه حوا را - اصبحت تبریز عندی قبله او مشرقا
ساعه اضحی لنور ساعه ابغی الصلا - آن كس كه در مغرب بود یابد خورش از اندلس
وان كس كه در مشرق بود او نعمت هرمز خورد - به دورانها چو من عاشق نرست از مغرب و مشرق
بپرس از پیر گردونی كه چون من پشت خم دارد - خورشید كه میدرد از او مشرق و مغرب
از لطف بود گر به سطرلاب درآمد - شمس الحق تبریز چو این شور برانگیخت
از مشرق جان آن مه مشهور برآمد - هر ذره كه پای كوفت با ما
از مشرق چرخ ننگ دارد - عدم تو همچو مشرق اجل تو همچو مغرب
سوی آسمان دیگر كه به آسمان نماند - به قدر روزنه افتد به خانه نور قمر
اگر به مشرق و مغرب ضیاش عام بود - چو مشرقست و چو مغرب مثال این دو جهان
بدین قریب شود مرد زان بعید شود - یا لمع المشرق مثلك لم یخلق
خذ بیدی ارتقی نحوك انت المجید - شكر كه خورشید عشق از سوی مشرق بتافت
در دل و جانها فكند آتش و آشوب خویش - تویی ای شمس تبریزی نه زین مشرق نه زین مغرب
نه آن شمسی كه هر باری كسوف آید شود مختل - سوی مشرق نرویم و سوی مغرب نرویم
تا ابد گام زنان جانب خورشید ازل - آن صورت روحانی وان مشرق یزدانی
وان یوسف كنعانی كز وی كف خود خستم - خورشید رسولان بفرستاد در آفاق
كاینك یزك مشرق و ما جیش عتیدیم - در هر سحری ز مشرق عشق
همچون خورشید ما برآییم - تبریز شمس دین را از ما رسان تو خدمت
خدمت به مشرقی به كز روش مستنیرم - از تو چو مشرقی شود روشن پشت و روی دل
بر چو تو دلبری سزد هر نفسی نثار جان - در تبریز شمس دین دارد مطلعی دگر
نیست ز مشرق او مبین نیست به مغرب او دفین - برآمد آفتاب جان فزون از مشرق و مغرب
بیا ای حاسد ار مردی نهانش كن نهانش كن - وقت صبح از گور مشرق سر برآر و زنده شو
منكران حشر را آگه كن از برهان من - آفتاب از سوی مشرق صبحدم لشكر كشد
گوید ای دزدان كجا رفتید اینك آن من - شعله انافتحنا مشرق و مغرب گرفت
قره العین و حیات جان مولاناست این - جهد كن تا لگن جهل ز دل برداری
تا كه از مشرق جان صبح برآید روشن - شمس تبریز طلوعی كن از مشرق روح
كه چو خورشید تو جانی و جهان جمله بدن - مشرق و مغرب ار روم ور سوی آسمان شوم
نیست نشان زندگی تا نرسد نشان تو - تاب مشرق تن ما را مثل سایه بخورد
كه به صورت مثل كون و مكانیم همه - ای تبریز شمس دین خسرو شمس مشرقت
پرتو نور آن سری عاریتی است ای سری - دو خورشید از بگه دیدن یكی خورشید از مشرق
دگر خورشید بر افلاك هستی شاد و خندانی - تو چون خورشید از مشرق برآیی
جهان بیخبر را جان فرستی - صلا كه ساعتی دیگر نیابی
ز مشرق تا به مغرب هوشیاری - بخور كه ساعتی دیگر نبینی
ز مشرق تا به مغرب هوشیاری - صلا كه ساعتی دیگر نیابی
ز مشرق تا به مغرب هوشیاری - برآ ای شمس تبریزی ز مشرق
كه اصل اصل اصل هر ضیایی - مشرق چه كند چراغ افروزی
سلطان چه كند شهی و مولایی - مشرق و مغرب بدرد همچو ابر از یك دگر
چون چنین خورشید از نور خدا آوردهای - نفسی روی به مغرب نفسی روی به مشرق
نفسی به عرش و كرسی كه ز نور اولیایی - تبریز مشرقی شد به طلوع شمس دینی
كه از او رسد شرارت به كواكب معانی - آفتابی چون ز مشرق سر زند
ذرهها آیند در جولان بلی - گر غروب آمد به گور اندرشدی
باز طالع شو ز مشرق چون مهی - زان روز و شب دریدم در عاشقی گریبان
تا تو ز مشرق دل چون مه سری برآری - ای آفتاب از تو خجل در چه مشرقی
وی زهر ناب با تو چو حلوا چگونهای - برآ ز مشرق تبریز شمس دین بخرام
كه بر ممالك هر دو جهان چو بهرامی - من خمش كردم، مرا بیزبان تعلیم ده
آنچ ازو لرزد دل مشرقی و مغربی - تو آن پهلوانی كه چون اسب رانی
ز مشرق به مغرب به یك دم رسانی - میان شب و روز فرقی نماند
چو ماهت نه غربیست، نی مشرقی - یا ملك المغرب والمشرق
مثلك فی االعالم یخلق - گشت شب و روز كنون غرق نور
نیست مهت مغربی و مشرقی - گشت شب و روز ز تو غرق نور
نیست مهت مغربی و مشرقی - من خمش كردم، فسونم، بیزبان تعلیم ده
ای ز تو لرزان و ترسان مشرقی و مغربی - تبریز شاد بادا، ز اشرق شمس دینم
فالشمس حیث تجری للمشرقین حامی - الا تبریز بشراك دواما
و صار ساجدیكالمشرقان - تجود بوصل مشرق باهر نری
به جملة حاجاتنا و المسائل - قلت له مصیحا یا ملكالمشرق
اقسم بالخالق مثلك لم یخلق