زن، زندگی، آزادی
«مخمور» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «مخمور» در غزلیات حافظ شیرازی
- عاشق و مخمور و مهجورم بت ساقی کجاست
گو که بخرامد که پیش سروبالا میرمت - فریاد که آن ساقی شکرلب سرمست
دانست که مخمورم و جامی نفرستاد - چشم مخمور تو دارد ز دلم قصد جگر
ترک مست است مگر میل کبابی دارد - مژدگانی بده ای دل که دگر مطرب عشق
راه مستانه زد و چاره مخموری کرد - سحرگاهان که مخمور شبانه
گرفتم باده با چنگ و چغانه - چو چشمش مست را مخمور مگذار
به یاد لعلش ای ساقی بده می - مخمور آن دو چشمم آیا کجاست جامی
بیمار آن دو لعلم آخر کم از جوابی - مخمور جام عشقم ساقی بده شرابی
پر کن قدح که بی می مجلس ندارد آبی - از فریب نرگس مخمور و لعل می پرست
حافظ خلوت نشین را در شراب انداختی - بگذر از نام و ننگ خود حافظ
ساغر می طلب که مخموری - چشمت به غمزه خانه مردم خراب کرد
مخموریت مباد که خوش مست می روی - سعدی شیرازی
- «مخمور» در غزلیات سعدی شیرازی
- خیام نیشابوری
- «مخمور» در رباعیات خیام نیشابوری
- مولوی
- «مخمور» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- عاشق مهجور نگر عالم پرشور نگر
تشنه مخمور نگر ای شه خمار بیا - كم گوی حدیث نان در مجلس مخموران
جز آب نمی‌سازد مر مردم آبی را - زان می كه ز دل خیزد با روح درآمیزد
مخمور كند جوشش مر چشم خدابین را - به كاسی كاسه سر را طرب ده
تو كن مخمور چشم عبهری را - مخمور توام به دست من ده
آن جام شراب گوهری را - شرم آرد جان و دل تا سجده آرد هوشیار
پیش چشم مست مخمور خوش جانان ما - نك جوق جوق مستان در می‌رسند بستان
مخمور چون نیابد چون یافت بوی ما را - مخمور و مست گردان امروز چشم ما را
رشك بهشت گردان امروز كوی ما را - بدان دو نرگس مستش عظیم مخمورم
چو بشكنند خمارم چه خوش بود به خدا - مست كنی نرگس مخمور را
پیش كشی آن بت دردانه را - پنهان شدم از نرگس مخمور مرا دید
بگریختم از خانه خمار مرا یافت - جان مخمور چون نگوید شكر
باده‌ای را كه حد و غایت نیست - پیشتر آ روی تو جز نور نیست
كیست كه از عشق تو مخمور نیست - خورشید اگر در گور شد عالم ز تو پرنور شد
چشم خوشت مخمور شد چشم دگر خمار شد - از اشك شود ساقی این دیده من لیكن
بی نرگس مخمورش خماره نخواهد شد - زندان صبوحی همه مخمور خمارند
ای زهره كلید در خمار كی دارد - بار دگر آن مست به بازار درآمد
وان سرده مخمور به خمار درآمد - آن روز كه جان جمله مخموران
ساقی هزار انجمن گردد - بایست بود ترش به مطبخ
چون مخموران بدان رهینند - پیش از آن كاندر جهان باغ و می و انگور بود
از شراب لایزالی جان ما مخمور بود - آن زمانی را كه چشم از چشم او مخمور بود
چون رسیدش چشم بد كز چشم‌ها مستور بود - فخر جمله ساقیانی ساغرت در كار باد
چشم تو مخمور باد و جان ما خمار باد - ساقیا دست من و دامن تو مخمورم
تو بده داد دل من دگران بیدادند - همه از سلسله عشق تو دیوانه شدند
همه از نرگس مخمور تو خمار شدند - ز اول روز كه مخموری مستان باشد
شیخ را ساغر جان در كف دستان باشد - هین صبوحست بده می كه همه مخموریم
تا كه جان یك نفسی مست ضمان تو بود - همه خفتند و دو مخمور چنین بیدارند
نظری كن سوی خم‌ها كه نهان تو بود - چشم اقبال به اقبال شما مخمورست
این دلیلست كه از عین عیان می‌آید - عید بگذشت و همه خلق سوی كار شدند
همه از نرگس مخمور تو خمار شدند - هین كه مخموران در این دم جوق جوق
بر در ساقی به زنهار آمدند - اگر چه مست بود گل خراب نیست چو من
كه راز نرگس مخمور با شما گوید - اگر دلتنگ و بدرنگی به زیر گلبنش بنشین
وگر مخمور و مغموری از این بگزیده صهبا خور - مرا عشق بپرسید كه ای خواجه چه خواهی
چه خواهد سر مخمور به غیر در خمار - رها كن این سخن‌ها را ندا كن
به مخموران كه آمد شاه خمار - چشمی كه ز چشم من طرب یافت
شد روشن و غیب بین و مخمور - مخمور شدند قوم و تشنه
درده می و زین حدیث بگذر - بیا به بحر ملاحت به سوی كان وصال
بدان دو غمزه مخمور یار غار نگر - قدح شكست و شرابم نماند و من مخمور
خراب كار مرا شمس دین كند معمور - نبات و جامد و حیوان همه ز تو مستند
دمی بدین دو سه مخمور بی‌نوا پرداز - شراب كاس كیكاووس ده مخمور عاشق را
دقیقه دانی و فن را به پیش فكر عاقل كش - ساقی اگر بایدت تا كنم این را تمام
باده گویا بنه بر لب مخمور خویش - مخمور رهد ز قیل و از قال
تا حشر چو حشریان بود دنگ - كنون از هجر بر پایم چنین بندیست از آتش
ز یادش مست و مخمورم اگر چندم نزار ای دل - بیا درده یكی جامی پر از شادی و آرامی
كه بنمایم سرانجامی چو مخموران بپرسندم - نمی‌دانی كه رنجورم كه جالینوس می جویم
نمی‌بینی كه مخمورم كه بر خمار می گردم - مرا چون دایه فضلش به شیر لطف پرورده‌ست
چو من مخمور آن شیرم سر زمزم نمی‌دارم - شرابی نی كه درریزی سحر مخمور برخیزی
دروغین است آن باده از آن افتاده كوته دم - بر مخمور یك ساغر به از صد خانه پرزر
بریزم بر تن لاغر از آن باده یكی قمقم - شرابی نی كه درریزی سر مخمور برخیزی
دروغین است آن باده از آن افتاد كوته دم - بی‌او نكنم عشرت گر تشنه و مخمورم
جفت نظرش باشم گر جفتم وگر فردم - مخمورم پرخواره اندازه نمی‌دانم
جز شیوه آن غمزه غمازه نمی‌دانم - اگر سرمست اگر مخمور باشم
مهل كز مجلس تو دور باشم - مرا مخمور می داری نه از بخل
ولی تا ساكن و مستور باشم - مرا گویی چنین سرمست و مخمور
ز چه رطل گرانی من چه دانم - شراب شیره انگور خواهم
حریف سرخوش مخمور خواهم - دل چه خورده‌ست عجب دوش كه من مخمورم
یا نمكدان كی دیده‌ست كه من در شورم - ای دریغا كه شب آمد همه از هم ببریم
مجلس آخر شد و ما تشنه و مخمورسریم - بهر آن دو نرگس مخمور او
همچو مخموران خاری می كشم - مخمور و مست و تشنه و بسیارخواره‌ایم
بس كرده‌اند جمله و ما بس نمی‌كنیم - نه عشق ساقی و مخمور اوست جان شب و روز
نه آن شراب ازل را شده‌ست جسمم جان - اكسیر لدنی را بر خاطر جامد نه
مخمور یتیمی را بر جام محرم زن - ای ساقی تشنگان مخمور
بس تشنه شدند می پرستان - ای دل مخمور گویی باده‌ات گیرا نبود
باده گیرای او وانگه كسی با خویشتن - گویی كه می مخور پس اگر می همی‌دهی
مخمور را چه خشك دهان می‌كنی مكن - بلی ز گلشن معنی است چشم‌ها مخمور
ولیك نغمه بلبل خوش است در گلشن - هر كنج یكی پرغم مخمور نشسته‌ست
كان ساقی دریادل خماره ما كو - برای مغز مخموران عشقش
بجوشیده به دست خود مدام او - هله مخمور چه نالی بر مخمور دگر
پهلوی خم بنشین از بر خمار مرو - در آن دو دیده مخمور و قلزم پرنور
درآ جواهر اسرار كردگار بجو - ما همه مخمور لقا تشنه سغراق بقا
بهر گرو پیش سقا خرقه و دستار بده - ز علم او است هر مغزی پر از اندیشه و حیله
ز لطف او است هر چشمی كه مخمور است و سحاره - اگر مخمور اگر مستی به بزم او رو و رستی
كه شد عمری كه در غربت ز خان و مانی آواره - ساقی درده قدح كه ماییم
مخمور ز باده شبانه - مست كرده جمله را زان غمزه مخمور خویش
تا ز مستی اجنبی با آشنا آمیخته - از باده لب او مخمور گشته جان‌ها
و آن چشم پرخمارش داده سزای توبه - كرده به دست اشارت كز من بگو چه خواهی
مخمور می چه خواهد جز نقل و جام و باده - ما را مبین چو مستان هر چه خورم می است آن
افیون شود مرا نان مخموری دو دیده - هزار ساغر هستی شكسته این دل من
خمار نرگس مخمور تو نسازیده - جان‌هایی كه مست و مخمورند
بر سر باده باده‌ای خورده - از رخ جهان پرنور كن چشم فلك مخمور كن
از جان عالم دور كن این اندهان را ساعتی - منم مخمور و مست تو قدح خواهم ز دست تو
قدح از دست تو خوشتر كه می جان است و تو جانی - نتانم بد كم از باده ز ینبوع طرب زاده
صلای عیش می‌گوید به هر مخمور و خماری - از طلعت مستورش بر خلق زدی نورش
هم نرگس مخمورش بر ما نگرانستی - مستیم ز جام تو و زان نرگس مخمور
رستیم به شاهیت ز شهمات افندی - عالم همه پرغصه و آن نرگس مخمور
فارغ ز بدایات و نهایات افندی - ای داده تو چشم گلرخان را
مخموری و سحر و دلستانی - ور به مجنون سقطی از لب لیلی آری
همچو مخموركش از رطل گران ترسانی - این سر مخمور اندیشه پرست
مست گردد زان می احمر بلی - اسپت بیاورند كه چالاك فارسی
شربت بیاورند كه مخمور شربتی - به صد لابه مخمور را می دهی
كی دیدست ساقی بدین مشفقی؟! - بلبل مست سخت مخمورست
گلشن و سبزه زار بایستی - نانچ خوردی بده به مخموران
ای ولی نعمت همه هستی - بلبل مست سخت مخمورست
گلشن و سبزه زار بایستی - «مخمور» در دیوان شمس - رباعیات مولوی