«عشوه» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «عشوه» در غزلیات حافظ شیرازی
- مستور و مست هر دو چو از یک قبیله اند
ما دل به عشوه که دهیم اختیار چیست - عشوه دادند که بر ما گذری خواهی کرد
دیدی آخر که چنین عشوه خریدیم و برفت - آن عشوه داد عشق که مفتی ز ره برفت
وان لطف کرد دوست که دشمن حذر گرفت - بانگ گاوی چه صدا بازدهد عشوه مخر
سامری کیست که دست از ید بیضا ببرد - عفاالله چین ابرویش اگر چه ناتوانم کرد
به عشوه هم پیامی بر سر بیمار می آورد - حالیا عشوه ناز تو ز بنیادم برد
تا دگرباره حکیمانه چه بنیاد کند - از ره مرو به عشوه دنیا که این عجوز
مکاره می نشیند و محتاله می رود - کام جان تلخ شد از صبر که کردم بی دوست
عشوه ای زان لب شیرین شکربار بیار - فکر بلبل همه آن است که گل شد یارش
گل در اندیشه که چون عشوه کند در کارش - ای همه شکل تو مطبوع و همه جای تو خوش
دلم از عشوه شیرین شکرخای تو خوش - به شوق چشمه نوشت چه قطره ها که فشاندم
ز لعل باده فروشت چه عشوه ها که خریدم - مقصود از این معامله بازارتیزی است
نی جلوه می فروشم و نی عشوه می خرم - دوش لعلش عشوه ای می داد حافظ را ولی
من نه آنم کز وی این افسانه ها باور کنم - نکته ناسنجیده گفتم دلبرا معذور دار
عشوه ای فرمای تا من طبع را موزون کنم - عشوه ای از لب شیرین تو دل خواست به جان
به شکرخنده لبت گفت مزادی طلبیم - بالابلند عشوه گر نقش باز من
کوتاه کرد قصه زهد دراز من - تا آسمان ز حلقه به گوشان ما شود
کو عشوه ای ز ابروی همچون هلال تو - نگار می فروشم عشوه ای داد
که ایمن گشتم از مکر زمانه - نوشته اند بر ایوان جنه الماوی
که هر که عشوه دنیی خرید وای به وی - در انتظار رویت ما و امیدواری
در عشوه وصالت ما و خیال و خوابی - از آن عقیق که خونین دلم ز عشوه او
اگر کنم گله ای غمگسار من باشی - سعدی شیرازی
- «عشوه» در غزلیات سعدی شیرازی
- مولوی
- «عشوه» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- هر داد و گرفتی كه ز بالاست لطیفست
گر حاذق جدست وگر عشوه تیبا - صباح ماست صبوحش عشای ما عشوه ش
تو را كه رغبت لوت و غم عشاست بخسب - زین گذر كن صفت یار شكربخش بگو
كه ز عشوه شكرش ذره به ذره دهن است - عشوه دشمن بخوردی عاقبت
سوی هجران عزم كردی عاقبت - اسب خسان را به رخی پی بزن
عشوه ده ای شاه كه این روی ماست - عشوه و عیاری و جور و دغل
تو نكنی ور كنی از تو رواست - او عشوه دهد از او تو مشنو
رختش بطلب كه تا چه دارد - ناچریده از لبش شاخ شكر
دل هزاران عشوه او را چرید - بس چند كنی عشوه تو در محفل كوران
بس چند زنی نعره تو بر مسمع كر بر - استیزه گرست و لاابالیست
كی عشوه خورد حریف خون خوار - اگرم عشوه پرستی سر هر راه نبستی
شب من روز شدستی زده رایت به سحر بر - چشم تو چون رهزند ره زده را ره نما
زلفت اگر سر كشد عشوه هندو مخر - چشم تو چون رهزند ره زده را ره نما
زلف تو چون سر كشد عشوه هندو مخر - چشم تو چون رهزند ره زده را ره نما
زلف تو چون سر كشد عشوه هندو مخر - آنك عشوه كار او بد عشوهای بنمودمش
و آنك از من سر كشیدی كشكشان آوردمش - غلام ساقی خویشم شكار عشوه او
كه سكر لذت عیش است و باده نعم رفیق - دفع مده دفع مده من نروم تا نخورم
عشوه مده عشوه مده عشوه مستان نخرم - وای از دل سنگینش وز عشوه رنگینش
او نیست منم سنگین كاین فتنه همیشورم - فسون كرد و مرا بس عشوهها داد
فسون و عشوه او را خریدم - می گفت بلی و گاه نی نی
گه عشوه بداد گرم و سردم - گفتم كه تو بردهای یقین است
من از تو به عشوه برنگردم - عشوه دادستی كه من در بیوفایی نیستم
بس كن آخر بس كن آخر روستایی نیستم - هله دوشت یله كردم شب دوشت یله كردم
دغل و عشوه كه دادی به دل پاك بخوردم - بده امشب هم از آنم نخورم عشوه من امشب
تو گر از عهد بگردی من از آن عهد نگردم - گر تو مستی بر ما آی كه ما مستانیم
ور نه ما عشوه و ناموس كسی نستانیم - بگشا دهان خود را آن قند بیعدد را
عذر ار نمیپذیری من عشوه می پذیرم - گرفته جام چون مستان در او صد عشوه و دستان
به پیشم داشت جام می گه گر میخوارهای بستان - پنهان مكن ای رستم پنهان تو را جستم
احوال تو دانستم تو عشوه مخوان ای جان - بیار عشوه اینك بهای عشوه صد جان
هزار جان به ارزد زهی متاع ارزان - ای عشوه تو گرمتر از باد تموزی
وی چهره تو خوبتر از روی گلستان - گر زانك تو را عشوه دهد كس گله كم كن
صد شعبده كردی تو یكی شعبده بستان - بفریفتیم دوش و پرندوش به دستان
خوردم دغل گرم تو چون عشوه پرستان - روا باشد وگر خود من نگویم
همیشه عشوه و وعده دروغین - دم ده و عشوه ده ای دلبر سیمین بر من
كه دمم بیدم تو چون اجل آمد بر من - چه وعده میدهی و چه سوگند میخوری
سوگند و عشوه را تو سپر میكنی مكن - كیست كه مست تو نیست عشوه پرست تو نیست
مهره دست تو نیست دست كرم برفشان - عشوه دهد دشمن من عشوه او را مشنو
جان و دلم را به غم و غصه بمسپار و مرو - ای خداوند یكی یار جفاكارش ده
دلبری عشوه ده سركش خون خوارش ده - عشوه و مكر زمانه نپذیرد گوشی
كه سلام از لب آن یار بود بشنیده - باده بده ساقیا عشوه و بادم مده
وز غم فردا و دی هیچ به یادم مده - گرم و شتاب میروی مست و خراب میروی
گوش به پند كی نهی عشوه خلق كی خوری - اگر نه عشوههای باد بودی
سر شاخ گل خندان نگشتی - دركش آن معشوقه بدمست را در بزم ما
كو ز مكر و عشوهها گوییی كه دستانیستی - رهزنانند به هر گام یكی عشوه دهی
وای بر تو گر از این عشوه دهان عشوه خری - گر هیولا و صور جان افزاست
دگرم عشوه مده تو دگری - فریب و عشوه تو تلقین كنی دو عالم را
ولی مرا مددی ده چو خنب بگشادی - زبون و دستخوش و عشوه می خوریم ای عشق
اگر دروغ فروشی و گر محال آری - دروغ و عشوه و صدق و محال او حالست
ولیك غیر نبیند به چشم اغیاری - به بازار راعی چه نادرمتاعی
به جان ار فروشی یكی عشوه مفتی - «عشوه» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- تو تا دم آخرین دم او میخور
کان عشوه نباشد ز کرم میدهدت - در بتکده تا خیال معشوهی ما است
رفتن به طواف کعبه در عین خطا است - گفتم بروم به عشوه دمها دهمش
چون راست بدیدمش دمم برنامد - والله که اگر داد کنی داد آید
ور عشوه دهی یاد تو بر یاد آید - وین طرفه تر است کز سر عشوه هنوز
دم میدمد و مرا دمی بیش نماند - معشوقه خانگی بکاری ناید
کو عشوه نماید و وفا ننماید - ای عشوه فروش با خریدار بساز
ای ماه تمام با شب تار بساز - یا سیل شکسته تا برودی بروم
یا حرص که در عشوهی سودی بروم - لب بستم و صد نکته خموشت گفتم
در گوش دل عشوه فروشت گفتم - من عهد شکسته بر شکستی بزنم
وز عشوه ره عشوه پرستی بزنم - ای دل چه شدی ز دست دستی میزن
دست از هوس عشوهپرستی میزن - گفتی که چو دل زود روم زود آیم
عشوه مده ای دلبر عیار و مرو