«بهار» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «بهار» در غزلیات حافظ شیرازی
- در چمن باد بهاری ز کنار گل و سرو
به هواداری آن عارض و قامت برخاست - خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست
ساقی کجاست گو سبب انتظار چیست - بهار عمر خواه ای دل وگرنه این چمن هر سال
چو نسرین صد گل آرد بار و چون بلبل هزار آرد - بتی دارم که گرد گل ز سنبل سایه بان دارد
بهار عارضش خطی به خون ارغوان دارد - مرغ زیرک نزند در چمنش پرده سرای
هر بهاری که به دنباله خزانی دارد - شهنشاه مظفر فر شجاع ملک و دین منصور
که جود بی دریغش خنده بر ابر بهاران زد - گل بی رخ یار خوش نباشد
بی باده بهار خوش نباشد - آن همه ناز و تنعم که خزان می فرمود
عاقبت در قدم باد بهار آخر شد - آب حیوان تیره گون شد خضر فرخ پی کجاست
خون چکید از شاخ گل باد بهاران را چه شد - تنور لاله چنان برفروخت باد بهار
که غنچه غرق عرق گشت و گل به جوش آمد - رسم بدعهدی ایام چو دید ابر بهار
گریه اش بر سمن و سنبل و نسرین آمد - مجلس انس و بهار و بحث شعر اندر میان
نستدن جام می از جانان گران جانی بود - باد بهار می وزد از گلستان شاه
و از ژاله باده در قدح لاله می رود - چه جورها که کشیدند بلبلان از دی
به بوی آن که دگر نوبهار بازآید - رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید
وظیفه گر برسد مصرفش گل است و نبید - بهار می گذرد دادگسترا دریاب
که رفت موسم و حافظ هنوز می نچشید - ای خرم از فروغ رخت لاله زار عمر
بازآ که ریخت بی گل رویت بهار عمر - گر بهار عمر باشد باز بر تخت چمن
چتر گل در سر کشی ای مرغ خوشخوان غم مخور - چو غنچه گر چه فروبستگیست کار جهان
تو همچو باد بهاری گره گشا می باش - زهد گران که شاهد و ساقی نمی خرند
در حلقه چمن به نسیم بهار بخش - ساقی بهار می رسد و وجه می نماند
فکری بکن که خون دل آمد ز غم به جوش - عشق است و مفلسی و جوانی و نوبهار
عذرم پذیر و جرم به ذیل کرم بپوش - به عزم توبه سحر گفتم استخاره کنم
بهار توبه شکن می رسد چه چاره کنم - تا از نتیجه فلک و طور دور اوست
تبدیل ماه و سال و خزان و بهار هم - بهار و گل طرب انگیز گشت و توبه شکن
به شادی رخ گل بیخ غم ز دل برکن - ای روی ماه منظر تو نوبهار حسن
خال و خط تو مرکز حسن و مدار حسن - برخاست بوی گل ز در آشتی درآی
ای نوبهار ما رخ فرخنده فال تو - خوش چمنیست عارضت خاصه که در بهار حسن
حافظ خوش کلام شد مرغ سخنسرای تو - گلبن عیش می دمد ساقی گلعذار کو
باد بهار می وزد باده خوشگوار کو - گفتم ای جان جهان دفتر گل عیبی نیست
که شود فصل بهار از می ناب آلوده - خوش نازکانه می چمی ای شاخ نوبهار
کآشفتگی مبادت از آشوب باد دی - ذخیره ای بنه از رنگ و بوی فصل بهار
که می رسند ز پی رهزنان بهمن و دی - می بی غش است دریاب وقتی خوش است بشتاب
سال دگر که دارد امید نوبهاری - نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی
که بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی - ساقیا سایه ابر است و بهار و لب جوی
من نگویم چه کن ار اهل دلی خود تو بگوی - شکر آن را که دگربار رسیدی به بهار
بیخ نیکی بنشان و ره تحقیق بجوی - سعدی شیرازی
- «بهار» در غزلیات سعدی شیرازی
- بیا که وقت بهارست تا من و تو به هم
به دیگران بگذاریم باغ و صحرا را - ای گل خوش بوی اگر صد قرن بازآید بهار
مثل من دیگر نبینی بلبل خوشگوی را - برق یمانی بجست باد بهاری بخاست
طاقت مجنون برفت خیمه لیلی کجاست - آدمی نیست که عاشق نشود وقت بهار
هر گیاهی که به نوروز نجنبد حطب ست - آنان که در بهار به صحرا نمی روند
بوی خوش ربیع بر ایشان محرمست - این باد بهار بوستانست
یا بوی وصال دوستانست - وقت آنست که مردم ره صحرا گیرند
خاصه اکنون که بهار آمد و فروردینست - صاحب دلی نماند در این فصل نوبهار
الا که عاشق گل و مجروح خار اوست - بوی بهار می دمدم یا نسیم صبح
باد بهشت می گذرد یا پیام اوست - خاطر به باغ می رودم روز نوبهار
تا با درخت گل بنشینم به بوی دوست - ای صورت دیبای خطایی به نکویی
وی قطره باران بهاری به نظافت - با شکایت ها که دارم از زمستان فراق
گر بهاری باز باشد لیس بعد الورد برد - گلا و تازه بهارا تویی که عارض تو
طراوت گل و بوی بهار من دارد - کام از او کس نگرفتست مگر باد بهار
که بر آن زلف و بناگوش و جبین می گذرد - که دید رنگ بهاری به رنگ رخسارت
که آب گل ببرد تا به یاسمن چه رسد - عطار که در عین گلابست عجب نیست
گر وقت بهارش سر گلزار نباشد - طفل گیا شیر خورد شاخ جوان گو ببال
ابر بهاری گریست طرف چمن گو بخند - ای گل خندان نوشکفته نگه دار
خاطر بلبل که نوبهار نماند - نفسی وقت بهارم هوس صحرا بود
با رفیقی دو که دایم نتوان تنها بود - آن را مسلمست تماشای نوبهار
کز عشق بوستان گل و خارش یکی شود - گلی به دست من آید چو روی تو هیهات
هزار سال دگر گر چنین بهار آید - فراق یار به یک بار بیخ صبر بکند
بهار وصل ندانم که کی به بار آید - باغ فردوسست گلبرگش نخوانم یا بهار
جان شیرینست خورشیدش نگویم یا قمر - روز بهارست خیز تا به تماشا رویم
تکیه بر ایام نیست تا دگر آید بهار - بهاری خرمست ای گل کجایی
که بینی بلبلان را ناله و سوز - بوی بهار آمد بنال ای بلبل شیرین نفس
ور پایبندی همچو من فریاد می خوان از قفس - بی کار بود که در بهاران
گویند به عندلیب مخروش - ای باد بهار عنبرین بوی
در پای لطافت تو میرم - خاک را زنده کند تربیت باد بهار
سنگ باشد که دلش زنده نگردد به نسیم - ما به روی دوستان از بوستان آسوده ایم
گر بهار آید و گر باد خزان آسوده ایم - مرغان چمن فغان برآرند
گر فرقت نوبهار گویم - بگذار تا بگرییم چون ابر در بهاران
کز سنگ گریه خیزد روز وداع یاران - دلم دربند تنهایی بفرسود
چو بلبل در قفس روز بهاران - باد بهار و بوی گل متفقند سعدیا
چون تو فصیح بلبلی حیف بود ز خامشان - گر بهار و لاله و نسرین نروید گو مروی
پرده بردار ای بهار و لاله و نسرین من - برگ گل لعل بود شاهد بزم بهار
آب گلستان ببرد شاهد گلروی من - آستین بر دست پوشید از بهار برگ شاخ
میوه پنهان کرده از خورشید و مه در آستین - نوبهار از غنچه بیرون شد به یک تو پیرهن
بیدمشک انداخت تا دیگر زمستان پوستین - چون تو درخت دل نشان تازه بهار و گلفشان
حیف بود که سایه ای بر سر ما نگستری - هر ساعت از لطیفی رویت عرق برآرد
چون بر شکوفه آید باران نوبهاری - چونست حال بستان ای باد نوبهاری
کز بلبلان برآمد فریاد بی قراری - ای زلف تو کمندی ابروی تو کمانی
وی قامت تو سروی وی روی تو بهاری - عرقت بر ورق روی نگارین به چه ماند
همچو بر خرمن گل قطره باران بهاری - ملکا مها نگارا صنما بتا بهارا
متحیرم ندانم که تو خود چه نام داری - من از فراق تو بیچاره سیل می رانم
مثال ابر بهار و تو خیل می تازی - گر صلح کنی لطیف باشد
در وقت بهار و مهربانی - زمان رفته بازآید ولیکن صبر می باید
که مستخلص نمی گردد بهاری بی زمستانی - بهار آمد که هر ساعت رود خاطر به بستانی
به غلغل در سماع آیند هر مرغی به دستانی - به رنگ و بوی بهار ای فقیر قانع باش
چو باغبان نگذارد که سیب و گل چینی - خیام نیشابوری
- «بهار» در رباعیات خیام نیشابوری
- مولوی
- «بهار» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- ای نوبهار عاشقان داری خبر از یار ما
ای از تو آبستن چمن و ای از تو خندان باغها - باغ پر از نعمت من گلبن بازینت من
هیچ ندید و نبود چون تو بهاری صنما - زرد شدست باغ جان از غم هجر چون خزان
كی برسد بهار تو تا بنماییش نما - بوی سلام یار من لخلخه بهار من
باغ و گل و ثمار من آرد سوی جان صبا - گر تو ملولی ای پدر جانب یار من بیا
تا كه بهار جانها تازه كند دل تو را - چو لطفش را بیفشارد هزاران نوبهار آرد
چه نقصان گر ز غیرت او زند برهم بهاری را - بهار آمد بهار آمد سلام آورد مستان را
از آن پیغامبر خوبان پیام آورد مستان را - كه جانها را بهار آورد و ما را روی یار آورد
ببین كز جمله دولتها كدام آورد مستان را - بهار آمد بهار آمد رهیده بین اسیران را
به بستان آ به بستان آ ببین خلق نجاتی را - بهار حسن آن مهتر به ما بنمود ناگاهان
شقایقها و ریحانها و گلهای عجب ما را - آمد بت میخانه تا خانه برد ما را
بنمود بهار نو تا تازه كند ما را - یا رب كه چه داری تو كز لطف بهاری تو
در كار درآری تو سنگ و كه خارا را - ای جان بهار و دی وی حاتم نقل و می
پر كن ز شكر چون نی بوبكر ربابی را - از آن سو كه بهار آید زمین را
چراغ نو دهد صبح آسمان را - رو در چمن و به روی گل بنگر
همدم شو بلبل بهاری را - در نوای عشق آن صد نوبهار سرمدی
صد هزاران بلبلان اندر گل و گلزار ما - تن تیره همچو زاغی و جهان تن زمستان
كه به رغم این دو ناخوش ابدا بهار بادا - آمد بهار جانها ای شاخ تر به رقص آ
چون یوسف اندرآمد مصر و شكر به رقص آ - مخدوم شمس دین است تبریز رشك چین است
اندر بهار حسنش شاخ و شجر به رقص آ - باد بهار پویان آید ترانه گویان
خندان كند جهان را خیزان كند خزان را - آمد بهار خرم آمد نگار ما
چون صد هزار تنگ شكر در كنار ما - غیر بهار جهان هست بهاری نهان
ماه رخ و خوش دهان باده بده ساقیا - گل شكفته بگویم كه از چه میخندد
كه مستجاب شد او را از آن بهار دعا - چو گل شكفته شوم در وصال گلرخ خویش
رسد نسیم بهارم چه خوش بود به خدا - بریده شد از این جوی جهان آب
بهارا بازگرد و وارسان آب - گر خزان غارتی مر باغ را بیبرگ كرد
عدل سلطان بهار آمد برای فتح باب - خاموش و در خراب همیجوی گنج عشق
كاین گنج در بهار برویید از خراب - آمدهام بهار خوش پیش تو ای درخت گل
تا كه كنار گیرمت خوش خوش و میفشانمت - آن نفسی كه باخودی همچو خزان فسردهای
وان نفسی كه بیخودی دی چو بهار آیدت - خامش كه بهار آمد گل آمد و خار آمد
از غیب برون جسته خوبان جهت دعوت - گریزان شو از آن خار و به گل رو
كه شمس الدین تبریزی بهارست - خزان خفت و بهاران گشت بیدار
نمیبینی درخت و گل شكفتهست - هر نفسی را از او نصیبیست
هر باغی را از او بهاریست - نوبهاری كو جهان را نو كند
جان گلزارست اما زار ماست - نوبهاری كو نوی خود بدید
جان گلزارست اما زار ماست - چون سبز و خوش نباشد عالم چو تو بهاری
چون ایمنی نباشد چون شیر پاسبانست - ای نوبهار حسن بیا كان هوای خوش
بر باغ و راغ و گلشن و صحرا مباركست - بر خاكیان جمال بهاران خجستهست
بر ماهیان طپیدن دریا مباركست - آن كز بهار زاد بمیرد گه خزان
گلزار عشق را مدد از نوبهار نیست - آن گل كه از بهار بود خار یار اوست
وان می كه از عصیر بود بیخمار نیست - هرگز خزان بهار شود این مجو محال
حاشا بهار همچو خزان زشتخوی نیست - وان عقل پرمغزی كه او در نوبهاری دررسد
از پوستها فارغ شود كی غصه قندز خورد - آمد بهار عاشقان تا خاكدان بستان شود
آمد ندای آسمان تا مرغ جان پران شود - دانه دل كاشتهای زیر چنین آب و گلی
تا به بهارت نرسد او شجری مینشود - آب زنید راه را هین كه نگار میرسد
مژده دهید باغ را بوی بهار میرسد - خمر من و خمار من باغ من و بهار من
خواب من و قرار من بیتو به سر نمیشود - از صفتی فرشته را دیو و بلیس میكند
وز تبشی شب مرا رشك بهار میكند - یك صفتی قرین شود چرخ بدو زمین شود
یك صفتی خریف را فصل بهار میكند - رعد همیزند دهل زنده شدست جزو و كل
در دل شاخ و مغز گل بوی بهار میكشد - لطف بهار بشكند رنج خمار باغ را
گر چه جفای دی كنون سوی خمار میكشد - بهار آمد بهار آمد بهار مشكبار آمد
نگار آمد نگار آمد نگار بردبار آمد - بهار آمد بهار آمد بهار خوش عذار آمد
خوش و سرسبز شد عالم اوان لاله زار آمد - قیامت در قیامت بین نگار سروقامت بین
كز او عالم بهشتی شد هزاران نوبهار آمد - مه دی رفت و بهمن هم بیا كه نوبهار آمد
زمین سرسبز و خرم شد زمان لاله زار آمد - اگر باد زمستانی كند باغ مرا ویران
بهار شهریار من ز دی انصاف بستاند - باغ از دی نامحرم سه ماه نمیزد دم
بر بوی بهار تو از غیب دمید آمد - آن باغ و بهارش بین وان خمر و خمارش بین
وان هضم و گوارش بین چون گلشكرم آمد - از تف بهاری چه خبر یافت دل خاك
كز خاك سیه قافله مور برآمد - هر چند درختهای سبزند
بویی ز بهار ما ندارد - چون دل سبكش كند بهارت
صد گونه غمش گران ندارد - آن عشق جوان چو نوبهارت
جز پیران را جوان ندارد - گلشن ز بهار و باغ سوسن
وز سرو لطیف قد نترسد - آن باد بهار جان باغست
بر شوره اگر غبار باشد - وان سنجق صد هزار نصرت
بر موكب نوبهار آمد - شمس تبریز شرح فرما
چون فصل بهار ما نیامد - باغی كه حیات گشت وصلش
خوشتر ز بهار و چار فصلش - هنگام نثار و درفشانی
چون ابر به وقت نوبهارید - نیست ترتیب زمستان و بهارت با شهی
بر من این دم را كند دی بر تو تابستان كند - نوبهاری هست با صد رنگ گلزار و چمن
ترك سرد و خشك و ادباری ماه دی كنید - علتی باشد كه آن اندر بهاران بد شود
گر زمستان بد بود اندر بهاران صد شود - بر بهار جان فزا زنهار تو جرمی منه
علت ناصور تو گر زانك گرگ و دد شود - هر درخت و باغ را داده بهاران بخششی
هر درخت تلخ و شیرین آنچ میارزد شود - بگذر از باغ جهان یك سحر ای رشك بهار
تا ز گلزار چمن رسم خزان برخیزد - خبرت هست ز دزدی دی دیوانه
شحنه عدل بهار آمد او پنهان شد - خبرت هست كه جان مست شد از جام بهار
سرخوش و رقص كنان در حرم سلطان شد - ور بگیرد ز بهاران و ز نوروز رخت
همه عالم گل و اشكوفه و ریحان چه شود - بگذر از باغ جهان یك سحر ای رشك بهار
تا ز گلزار و چمن رسم خزان برخیزد - چون بهار سرمدی حق رسید
شاخ خشك و شاخ تر آمیختند - تا ابد از دوست سبز و تازهایم
او بهاری نیست كو را دی رسد - دریا پیش ترش رو او ابر نوبهارست
عالم بدوست شیرین قاصد ترش نماید - پیش آ بهار خوبی تو اصل فصلهایی
تا فصلها بسوزد جمله بهار ماند - دل در بهار بیند هر شاخ جفت یار
یاد آورد ز وصل و سوی یار میرود - اشكوفه برگ ساخته نهر نثار شاه
كاندر بهار شاه به ایثار میرود - اندر بهار وحی خدا درس عام گفت
بنوشت باغ و مرغ به تكرار میرود - گویی بهار گفت كه الله مشتریست
گل جندره زده به خریدار میرود - ای مفلسان باغ خزان راهتان بزد
سلطان نوبهار به ایثار میرسد - آمد بهار خرم و رحمت نثار شد
سوسن چو ذوالفقار علی آبدار شد - شاه بهار بست كمر را به معذرت
هر شاخ و هر درخت از او تاجدار شد - روی خوشش چون شرار خوی خوشش نوبهار
وان دگرش زینهار او هو رب العباد - هر چه بمردند پار حشر شدند از بهار
آمد میر شكار صید شكاران رسید - دی شد و بهمن گذشت فصل بهاران رسید
جلوه گلشن به باغ همچو نگاران رسید - در چمن عیش خار از چه شكفتهست
منبت آن شهره نوبهار نه این بود - اگر دمی بنوازد مرا نگار چه باشد
گر این درخت بخندد از آن بهار چه باشد - ز باد حضرت قدسی بنفشه زار چه میشد
درختهای حقایق از آن بهار چه میشد - كلوخ و سنگ چه داند بهار را چه اثر
بهار را ز چمن پرس و سنبل و شمشاد - بهار كه بنماید زمین نیشكرت
از آن زمین به درون ماش و لوبیا دارد - هزار بار خزان كرد نوبهار تو را
چه عشق دارد با ما چه جست و جو دارد - به مستیان درختان نگر به فصل بهار
شكوفه كرده كه در شرب می غلو دارد - یكی وجود چو آتش بود نباشد آب
محال باشد یك مه بهار و دی باشد - ز شمس دین طرب نوبهار بازآید
نشاط بلبله و سبزه زار بازآید - كلوخ و سنگ چه داند بهار جز اثری
بهار را ز چمن پرس و سنبل و شمشاد - ز خیال نگار من چو بخندد بهار من
رخ او گلفشان شود نظرم گلستان شود - به وصال بهار او چو بخندد دل چمن
ز غم هجر جویها چو سرشكم روان شود - سوی درختان نگر ای نوبهار
كز دی دیوانه بپژمردهاند - گر چه خزان كرد جفاها بسی
بین كه بهاران چه وفا میكند - فصل خزان آنچ به تاراج برد
فصل بهار آمد ادا میكند - با لطف بهارت دل چون برگ چرا لرزد
ترسد كه خزان آید آرد دغلی دیگر - بهار از من بگردد چون ندانم
چو در دل جای گلشن پر شود خار - خاموش كه بیبهار سبزست
بیسبلت مهر جان و آذار - بشنو ز بهار نو سقاهم
در جام كن آن شراب احمر - بیتو هستم چون زمستان خلق از من در عذاب
با تو هستم چون گلستان خوی من خوی بهار - شمس دین خوشتر ز جان و شمس دین شكرستان
شمس دین سرو روان و شمس دین باغ و بهار - زهره در خویش نگنجد ز نواهای لطیف
همچو بلبل كه شود مست ز گل فصل بهار - برهندی همه از ظلمت این نفس لیم
گر از او یك نظری فضل بتابند بهار - با دمش باد بهاری چه زند
وز قدش سرو و شجر را چه خبر - و آن كو ترش نشست به پیش تو همچو ابر
خندان دلست پیش دگر كس چو نوبهار - آمد بهار خرم و آمد رسول یار
مستیم و عاشقیم و خماریم و بیقرار - لشكر كشیده شاه بهار و بساخت برگ
اسپر گرفته یاسمن و سبزه ذوالفقار - آید خورشیدوار ذره شود بیقرار
كان رخ همچون بهار از پس پرده مدار - خزان مرید بهارست زرد و آه كنان
نه عاقبت به سر او رسید شیخ بهار - چو زنده گشت مرید بهار و مرده نماند
مرید حق ز چه ماند میان ره مردار - چو واعظان خضركسوه بهار ای جان
زبان حال گشا و خموش باش ای یار - بیامدیم دگربار چون نسیم بهار
برآمدیم چو خورشید با صد استظهار - تو شاخ خشك چرایی به روی یار نگر
تو برگ زرد چرایی به نوبهار نگر - چو لاله زار كن این دشت را به باده لعل
روا مدار كه موقوف داریم به بهار - همیشه چشم گشایم چو غنچه بر سر راه
چو سرو روح روانست در بهار سفر - هوای تو چو بهارست و دل ز توست چو باغ
كه باغ مینشود از دم بهاری سیر - اشكهای بهار مشفق كو
تا ز گل پر كنند دامن خار - نور علی نور چو بنوازیش
باده خوش و خاصه به فصل بهار - برجه مستانه كناری بگیر
چون شجر و باد به وقت بهار - جان خراباتی و عمر بهار
هین كه بشد عمر چنین هوشیار - دست چنین چنین كند لطف كه من چنان دهم
آنچ بهار میدهد از دم خود به خار و خس - كیست كو دانه اومید در این خاك بكاشت
كه بهار كرمش بازنبخشید صدش - بر امید داد و ایثار بهار
مهرها میكار و در ایثار باش - در خاك تیره دانه زان رو به جنبش آمد
كز عشق خاكیان را بر میكشد بهارش - دی را بهار بخشد شب را نهار بخشد
پس این جهان مرده زندهست از آن جهانش - آن روی همچو روزش وان رنگ دلفروزش
وان لطف توبه سوزش وان خلق چون بهارش - شوره زمینی شوره زمینی كز تو كشد او آب بهاری
سبزتر آمد سبزتر آمد از همه جاها كشت و گیاهش - جهان از بهارش چو فردوس گردد
چمن بیزبانی بگوید ثنایش - آمد بهار و گفت به نرگس به خنده گل
چشم من و تو روشن بیروی زشت زاغ - باغ و بهار هست رسول بهشت غیب
بشنو كه بر رسول نباشد بجز بلاغ - خورشید ما مقیم حمل در بهار جان
فارغ ز بهمنست و ز كانون زهی مساغ - مژده تو چو درفكند بهار
باغ برداشت بزم و مجلس و لاغ - آفتابا چو بشكنی دل دی
از تو گردد بهار گرم دماغ - سرو بلندم كه من سبز و خوشم در خزان
نی چو حشیشم بود گرد بهارم طواف - بهار آمد زمان كشت آمد
كی داند تا چه كاری اندر این دل - مانند چار مرغ خلیل از پی فنا
در دعوت بهار ببین امتثال گل - آمد بهار ای دوستان منزل سوی بستان كنیم
گرد غریبان چمن خیزید تا جولان كنیم - من آفتاب انورم خوش پردهها را بردرم
من نوبهارم آمدم تا خارها را بركنم - آمد بهار ای دوستان منزل به سروستان كنیم
تا بخت در رو خفته را چون بخت سرواستان كنیم - وقت بهارست و عمل جفتی خورشید و حمل
جوش كند خون دلم آب شود برف تنم - هر نفسی تازه ترم كز سر روزن بپرم
چونك بهارم تو شهی باغ توام شاخ ترم - چو ابر نوبهاری من چه خوش گریان و خندانم
از آن میهای كاری من چه خوش بیهوش هشیارم - بهار آمد چو طاووسی هزاران رنگ بر پرش
كه من از باغ حسن او بدین جانب پریدستم - مرا افتاد كار خوش زهی كار و شكار خوش
چو باد نوبهار خوش در این بستان همیگردم - خزان گر باغ و بستان را بسوزد
بخنداند جهان را نوبهارم - جهان گوید كه بازآ ای بهاران
كه از ظلم خزان صد داغ دارم - بگردان ساقیا جام خزانی
كه از عشق بهار اندر خمارم - سبك گردیم چون باد بهاری
حریف سبزه و گلزار گردیم - ز نور نوبهارت سبز و گرمیم
ز تأثیر خزانت سرد و زردیم - بیا تا نوبهار عشق باشیم
نسیم از مشك و از عنبر بگیریم - روی تو چو نوبهار دیدم
گل را ز تو شرمسار دیدم - ماننده دانه زیر خاكم
موقوف اشارت بهارم - ای من چو زمین و تو بهاری
پیدا شده از تو جمله رازم - ای سیه دل لاله بر كشتم چرا خندیدهای
نوبهارت وانماید آنچ من كاریدهام - چون بهارم از بهار شمس تبریزی خدیو
از درونم جمله خنده وز برون زاریدهام - تا نبینم روی چون گلزار آن صد نوبهار
همچو لاله من سیه دل صدزبان چون سوسنم - تن ما را همه جان كن همه را گوهر كان كن
ز طرب چشمه روان كن به سوی باغ و بهارم - تو پیازهای گل را به تك زمین نهان كن
به بهار سر برآرد كه من آن قمرعذارم - تو خموش تا قرنفل بكند حكایت گل
بر شاهدان گلشن چو رسید نوبهارم - همه بانگ زاغ آید به خرابههای بهمن
برهم از این چو بلبل صفت بهار گویم - چون خزان از خبر مرگ اگر زرد شوم
چون بهار از لب خندان تو خندان میرم - گلرخان روی نمایند چو رو بنماییم
كه بهاریم در آن باغ نه ما پاییزیم - گلفشان رخ تو خرمن گل می بخشد
ما چه موقوف بهار و گل گلگون باشیم - زان بهاری كه خزانی نبود در پی او
همه سرسبز و فزاینده چو سرو و شجریم - زحمت سرما و برف ماه دی
بر امید نوبهاری می كشم - از بهار وصل بر بیمار دی
مغفرت را روح پرور می كنم - ای خاك در چه فكری خاموشی و مراقب
گفتا كه در درونه باغ و بهار دارم - من بوالعجب جهانم در مشت گل نهانم
در هر شبی چو روزم در هر خزان بهارم - كی خندد این درختم بینوبهار رویت
كی دررسد فطیرم تا نسرشی خمیرم - نفخ قیامتی تو و من شخص مردهام
تا جان نوبهاری و من سرو و سوسنم - اگر گلی بدهام زین بهار باغ شوم
وگر یكی بدهام زین وصال صد گردم - بهار حله دریدی ز رشك و زرد شدی
اگر بدیش خبر كاین چنین خزان داریم - ناله بلبل بهار كنیم
تا بدان بلبلان شكار كنیم - هر چه بدزدید زمین ز آسمان
فصل بهاران بدهد دم به دم - چون باغ صد ره سوختم باز از بهار آموختم
در هر دو حالت والهم در صنعت الله من - ای از بهار روی تو سرسبز گشته عمر من
جان من و جان همه حیران شده در كار من - تا نوبهار رحمتت درتافت اندر باغ جان
یا خار در گل یاوه شد یا جمله گل شد خار من - دلبر و یار من تویی رونق كار من تویی
باغ و بهار من تویی بهر تو بود بود من - باغ و بهار را بگو لاف خوشی چه می زنی
من بنمایمت خوشی چون برسد بهار من - یار من و حریف من خوب من و لطیف من
چست من و ظریف من باغ من و بهار من - سینه چو بوستان كند دمدمه بهار من
روی چو گلستان كند خمر چو ارغوان من - سوخته شد ز هجر تو گلشن و كشت زار من
زنده كنش به فضل خود ای دم تو بهار جان - گرم درآ و دم مده ساقی بردبار من
ای دم تو ندیم من ای رخ تو بهار من - باز بهار می كشد زندگی از بهار من
مجلس و بزم می نهد تا شكند خمار من - نیست شب سیاه رو جفت و حریف روز من
نیست خزان سنگ دل در پی نوبهار من - گاه شكار خوانمش گاه بهار خوانمش
گاه میش لقب نهم گاه لقب خمار من - بهاری باش تا خوبان به بستان در تو آویزند
كه بگریزند این خوبان ز شكل بارد بهمن - بهار ار نیستی اكنون چو تابستان در آتش رو
كه بیآن حسن و بیآن عشق باشد مرد مستهجن - چه باشد خار گریان رو كه چون سور بهار آید
نگیرد رنگ و بوی خوش نگیرد خوی خندیدن - استودن تو باد بهار آمد و من باغ
خوش حامله می گردد اجزا ز ستودن - به سوی بیسوی جمله بهار است
به هر سو غیر این سرمای بهمن - بهار آمد برون آ همچو سبزه
به كوری دی و بر رغم بهمن - ای روی تو نوبهار خندان
احسنت زهی نگار خندان - نستاند هیچ كس بجز تو
تاوان بهار را ز بهمن - بادپیمایی بهار آمد حیات عالمی
بادپیمایی خزان آمد عذاب انس و جان - این بهار و باغ بیرون عكس باغ باطن است
یك قراضهست این همه عالم و باطن هست كان - چونك راه ایمن شد از داد بهاران آمدند
سبزه را تیغ برهنه غنچه را در كف سنان - می رسد هر جنس مرغی در بهار از گرمسیر
همچو مهمان سرسری می سازد این جا آشیان - در بهاران گشت ظاهر جمله اسرار زمین
چون بهار من بیاید بردمد اسرار من - هر كی بیمار خزان شد شربتی خورد از بهار
چون بهار من بخندد برجهد بیمار من - چیست این باد خزانی آن دم انكار تو
چیست آن باد بهاری آن دم اقرار من - بوی آن باغ و بهار و گلبن رعناست این
بوی آن یار جهان آرای جان افزاست این - شاخهها سرمست و رقصانند از باد بهار
ای سمن مستی كن و ای سرو بر سوسن بزن - نوبهارا جان مایی جانها را تازه كن
باغها را بشكفان و كشتها را تازه كن - چونك هست او كل كل صافی صافی كمال
وصف او چون نوبهار و وصف اجزا یاسمن - نوبهاری است خدا را جز از این فصل بهار
كه در او مرده نماند وثنی و نه وثن - همچو اشتر بمدو جانب هر خاربنی
ترك این باغ و بهار و چمن و جوی مكن - نوبهاران چون مسیحی است فسون میخواند
تا برآیند شهیدان نباتی ز كفن - نك بهاران شد صلا ای لولیان
بانگ نای و سبزه و آب روان - تلخی چرا كشم من من غرق قند و حلوا
در من كجا رسد دی و آن نوبهار با من - تا نقش را نسوزی جانت فسرده باشد
مانند بت پرستان دور از بهار و ممن - ایاك نعبد است زمستان دعای باغ
در نوبهار گوید ایاك نستعین - مستی و عاشقی و جوانی و جنس این
آمد بهار خرم و گشتند همنشین - جغد بود كو به باغ یاد خرابه كند
زاغ بود كو بهار یاد كند از خزان - تو شمس دین به حقی و مفخر تبریز
بهار جان كه بدادی سزای صد بهمن - اگر میان زمستان بهار نو خواهی
درآ به باغ جمالت درختها بفشان - بجوشان بجوشان شرابی ز سینه
بهاری برآور از این برگ ریزان - مكن ار چه شدی چنین چو خزان دانه در زمین
ز بهارم حسام دین و ز گلزار یاد كن - بهار نو مگر داوود وقت است
كز آن آهن ببافیدهست جوشن - گر باغ خواهد ارمغان از نوبهار بیخزان
تا برفشاند برگ خود بر باد گل افشان تو - در این اومید پژمرده بپژمردی چو باغ از دی
ز دی بگذر سبك برپر كه نی جان بهاری تو - خزان عاشقان را نوبهار او
روان ره روان را افتخار او - بهار و صد بهار از تو خجل شد
من افسانه خزان گویم زهی رو - افروخت بهار چون گل سرخ
بر رغم دل مزعفری رو - ای رونق نوبهار برگو
وی شادی لاله زار برگو - ای بلبل و ای هزاردستان
برگو صفت بهار برگو - ای خدا این باغ را سرسبز دار
در بهارستان بینقصان تو - دلی كه هیچ نگرید به پیش دلبر جو
گلی كه هیچ نریزد در آن بهار بجو - گل و سوسن از آن تو همه گلشن از آن تو
تلفش از خزان تو طربش از بهار تو - جان بهار و چمنی رونق سرو و سمنی
هین كه بهانه نكنی ای بت عیار بده - فصل بهار را ببین جمله به باغ وادهد
آنچ ز باغ برده بد ظلم خزان مصادره - او جان بهاران است جانهاست درختانش
جانها شود آبستن هم نسل دهد هم زه - جان گوش كشان آید دل سوی خوشان آید
زیرا كه بهار آمد شد آن دی بیگانه - من دانه افلاكم یك چند در این خاكم
چون عدل بهار آمد سرسبز شود دانه - ای كه طاووس بهار از عشق رویت جلوه گر
بر درخت جسم جان نالان شده چون فاخته - بنگر دست رضا را كه بهاری است خدا را
بنگر جنت جان را شده پرعبهر روزه - هله ای غنچه نازان چه ضعیفی و چه یازان
چو رسن باز بهاری بجه از چنبر روزه - شمس تبریز تو را عشق شناسد نه خرد
بر دم باد بهاری نرسد پوسیده - اتحاد اندر اثر بین و بدان
نوبهار و مهرگان آمیخته - همچون بهار سوی درختان خشك ما
آن نوبهار حسن به ایثار آمده - پنهان بود بهار ولی در اثر نگر
زو باغ زنده گشته و در كار آمده - آمد بهار عشق به بستان جان درآ
بنگر به شاخ و برگ به اقرار آمده - شهره نگارم ز تو عیش و قرارم ز تو
جان بهارم ز تو رسم خزانم مده - بگو به مور بهار است و دست و پا داری
چرا ز گور نسازی به سوی صحرا راه - داد از گلستان حسن و جمال
باغ را نوبهار پوشیده - فصل بهاران شد ببین بستان پر از حور و پری
گویی سلیمان بر سپه عرضه نمود انگشتری - ای لطف غیبی چند تو شكل بهاری میشوی
وی عدل مطلق چند تو اندر خزانی میروی - آمد بهار مهربان سرسبز و خوش دامن كشان
تا باغ یابد زینتی تا مرغ یابد شهپری - نك نوبهار آمد كز او سرسبز گردد عالمی
چون یار من شیرین دمی چون لعل او حلواگری - آمد بهار ای دوستان خیزید سوی بوستان
اما بهار من تویی من ننگرم در دیگری - از نوبهار لم یكن این باد را تلطیف كن
تا بیبخار غم شود از تو فضای آشتی - همچو بهار ساقیی همچو بهشت باقیی
همچو كباب قوتی همچو شراب شادهای - باغ و بهار خیره سر كز چه نسیم میوزی
سوسن و سرو مست تو تا چه گلی چه عبهری - جان منی و یار من دولت پایدار من
باغ من و بهار من باغ مرا خزان دهی - حق حقوق سابقت حق نیاز عاشقت
حق زروع جان من كش تو كنی بهاریی - ای گل و ای بهار جان وی می و ای خمار جان
شاه و یگانه او بود كز تو خورد یگانهای - باغ و بهار و بخت بین عالم پردرخت بین
وین همگی درختها رسته شده ز دانهای - بزم درآ و می بده رسم بهار نو بنه
ای رخ تو چو گلشنی وی قد تو صنوبری - اگر گلهای رخسارش از آن گلشن بخندیدی
بهار جان شدی تازه نهال تن بخندیدی - به كوری دی و بهمن بهاری كن بر این گلشن
درآور باغ مزمن را به پرواز و به طیاری - فزایش از كجا باشد بهارا چون نمیباری
سكونت از كجا آخر سوی مسكن نمیآیی - آن باد بهاری بین آمیزش و یاری بین
گر نی همه لطفستی با خاك نپیوستی - با این همه ای دیده نومید مباش از وی
چون ابر بهاری كن در عشق گهرباری - كز لذت حسن تو درختان به شكوفه
آبستن تو گشته مگر جان بهاری - به هر شیوه كه گردد شاخ رقصان
نباشد غایب از باد بهاری - مكن یاد كسی ای جان شیرین
كه نشناسد خزان را از بهاری - درآید در تن تو نور آن ماه
چنان كاندر زمین لطف بهاری - مرا در خنده میآرد بهاری
مرا سرگشته میدارد خماری - بدید این دل درون دل بهاری
سحرگه دید طرفه مرغزاری - هلا آهستهتر ای برق سوزان
كه شد چشمم ز تو ابر بهاری - خلایق همچو كشت و تو بهاری
به تو یابد شقایقشان ظهوری - ولیكن مرغ دولت مژده آورد
كز آن اقبال میآید بهاری - از بهر حیات و زنده كردن تو
در عالم چون بهار میآیی - باغ است و بهار و سرو عالی
ما مینرویم از این حوالی - ای از هوس بهار حسنت
در هر نفسم دم خزانی - برجه كه بهار زد صلایی
در باغ خرام چون صبایی - میخند چو گل در این گلستان
كان جان بهار را بدیدی - آید از باغ لطف و سبزی
آید ز بهار هم بهاری - ای باد بهار عشق و سودا
بر خسته دلان چه سازگاری - در كشتی نوح همچو روحی
در گلشن روح نوبهاری - میآید سنجق بهاری
لشكركش شور و بیقراری - مخدومی شمس حق تبریز
لطفی كه هزار نوبهاری - كاین باد بهار میرساند
رقصانی شاخ را صلایی - خنك آن دم كه به رحمت سر عشاق بخاری
خنك آن دم كه برآید ز خزان باد بهاری - خنك آن دم كه شب هجر بگوید كه شبت خوش
خنك آن دم كه سلامی كند آن نور بهاری - مثل نفس خزان است كه در او باغ نهان است
ز درون باغ بخندد چو رسد جان بهاری - سوی باغ ما سفر كن بنگر بهار باری
سوی یار ما گذر كن بنگر نگار باری - دهد آن حبوب علوی به زمین خوشی و حلوی
به بهار امانتیها بنماید از امینی - ز شراب چون عقیقت شكفد گل حقیقت
كه حیات مرغ زاری و بهار مرغزاری - به بهار بنگر ای دل كه قیامت است مطلق
بد و نیك بردمیده همه ساله هر چه كاری - كه بهار گوید ای جان دم خود چو دانهها دان
بنشان تو دانه دم كه عوض درخت آری - چو گشاد رازها را به بهار آشكارا
چه كنی بدین نهانی كه تو نیك آشكاری - ز بهار جان خبر ده هله ای دم بهاری
ز شكوفههات دانم كه تو هم ز وی خماری - چو رسید نوبهاران بدرید زهره دی
چو كسی به نزع افتد بزند دم شماری - به بهار ابر گوید بدی ار نثار كردم
جهت تو كردم آن هم كه تو لایق نثاری - برسید لك لك جان كه بهار شد كجایی
بشكفت جمله عالم گل و برگ جان فزایی - سینه بگشا چو درختان به سوی باد بهار
ز آنك زهر است تو را باد روی پاییزی - ای بهاری كه جهان از دم تو خندان است
در سمن زار شكفتی چو شجر میخندی - به لطف جان بهاری تو و سرسبزی باغ
باز چون برگ تو از باد خزان میلرزی - همه را نفی كنی بازدهی صد چندان
دی دهی و به بهارش همه ایجاب كنی - كهنه و پیر شدی زین خرد پیر گریز
تا بهار تو نماید گل و گلزار نوی - ای كه تو چشمه حیوان و بهار چمنی
چو منی تو خود خود را كی بگوید چو منی - دی بخندید آن بهار نیكوان
گشت خندان روزگارم اندكی - نوبهار حسن آید سوی باغ
بشكفد آن شاخههای تر بلی - بر گلستانش گدازان شو چو برف
تا برآرد صد بهار از ماه دی - در گلستان جهان آب و گل
بی خزانی نوبهاری دیدهای - ای بهار سبز و تر شاد آمدی
وی نگار سیمبر شاد آمدی - هم تو شمعی هم تو شاهد هم تو می
هم بهاری در میان ماه دی - هین بیخ مرگ بركن زیرا كه نفخ صوری
گردن بزن خزان را چون نوبهار گشتی - ای نوبهار خندان از لامكان رسیدی
چیزی بیار مانی از یار ما چه دیدی - زان اشكبار گشتم چون ابر در بهاران
تا نوبهار حسنت بر من كند بهاری - من باغ و بوستانم سوزیده خزانم
باغ مرا بخندان كخر بهار مایی - بر بوی نوبهاری بر روی سبزه زاری
در عشق خوش عذاری ما مست و های هایی - زان همچو گلشنیم كه داری تو صد بهار
زان سینه روشنیم كه دلدار ما تویی - ای دل طپان چرایی چون برگ هر دمی
چون دامن بهار معنبر گرفتهای - تا چند دی برآرد از باغها دمار
تا كی بهار دوزد دیباج اخضری - سبز شوند از بهار زرد شوند از خزان
گر نه خزان دیدهای پس ز چه روزردهای - گفت درختی به باد چند وزی باد گفت
باد بهاری كند گر چه تو پژمردهای - گفت مخور غم كه زرد و خشك نماند
باغ تو با این چنین لطیف بهاری - میرسد ای جان باد بهاری
تا سوی گلشن دست برآری - كه شكر و حمد خدا را كه برد جور خزان را
شكفته گشت زمین و بهار كرد بهاری - گر آفتاب جهانی چو ابر تیره شوی
وگر بهار نوی مذهب خزان گیری - چنانك خار سیه را بهارگه بینی
كند میان سمن زار گلرخی دعوی - چو خرقه و شجره داری از بهار حیات
چرا سر دل خود جلوه چون شجر نكنی - كیست دانه مسكین چو نوبهار آید
كه دانگیش نگردد فنا پی شجری - دی و بهار همه سال مار خاك خورد
اگر انار زند خنده تین كند تینی - ز نوبهار رخش این جهان گلستانی
به پیش قامت زیباش آسمان پستی - تو قمرعذاری تو دل بهاری
تو ملك نژادی تو ملك لقایی - گلستان جانها به روی تو خندد
كه مر باغ جان را دو صد نوبهاری - میشكفد از نظرت باغ دل
ای كه بهار دل افسردهای - حرص خزانست و قناعت بهار
نیست جهان را ز خزان خرمی - بهار از پردهی غم جست بیرون
به كف بر، جامهای شادمانی - ازین خوشتر بهاری، دیر یابی
فرو مگذار این را تا توانی - سر دست بر آن قرار بودن
با فصل خزان بهار بودن - ای باغ بمانده از بهاری
گل رفت و بمانده سبزهزاری - گهی پردهسوزی، گهی پردهداری
تو سر خزانی، تو جان بهاری - خزان و بهار از تو شد تلخ و شیرین
توی قهر و لطفش، بیا تا چه داری - بهاران بیاید، ببخشی سعادت
خزان چون بیاید، سعادت بكاری - ز گلها كه روید بهارت ز دلها
به پیش افكند گل سر، از شرمساری - «بهار» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- ای اشک روان بگو دلافزای مرا
آن باغ و بهار و آن تماشای مرا - ای روی ترا غلام گلنار مخسپ
وی رونق نوبهار و گلزار مخسب - والله که بعشق نیز قانع نشویم
ما را پس از این خزان بهاری دگر است - این فصل بهار نیست فصلی دگر است
مخموری هر چشم ز وصلی دگر است - زانروی که روییار را تازه کند
چون مجمع گل که در بهاران باشد - آنها که بتش خزان سوختهاند
وز لطف بهار چشمشان دوختهاند - دل جمله حکایت از بهار تو کند
جان جمله حدیث لالهزار تو کند - دلها به سماع بیقرار افتادند
چون ابر بهار پر شرار افتادند - چون باد بهار عشق جنبان گردد
هر شاخ که خشک نیست رقصان گردد - چون از رخ یار دور گشتم به بهار
با غم بچه کار آید و عیشم بچه کار - زیرا که تو ضد ما شدی در دیدار
تو رنگ خزان داری و من رنگ بهار - این دم چو بهار است ز روی دلدار
چون کار به نوبت است دم را هشدار - در نوبت عشق چشم باشد در بار
چون او بگذشت دل بروید چو بهار - گر رنگ خزان دارم و گر رنگ بهار
تا هردو یکی نشد نیامد گل و خار - گفتی که: بیا که باغ خندید و بهار
شمعست و شراب و شاهدان چو نگار - من رنگ خزان دارم و تو رنگ بهار
تا این دو یکی نشد نیامد گل و خار - در فصل بهار و نوبهاری همه خوش
چون قند و نبات در کناری همه خوش - اینست دلا قاعده در فصل بهار
در بانگ شود گربه و آنگه بلبل - باغی که من از بهار او بشکفتم
بشکفت و نمود هرچه من میگفتم - عشق است صبوح و من بدو بیدارم
عشق است بهار و من بدو گلزارم - من با رخ چون خزان خرابم بیتو
تو با رخ چون بهار چونی بی من - باغست و بهار و سر و عالی ای جان
ما می نرویم از این حوالی ای جان - از جمله خوشیهای بهارم بیتو
جز آب روان نیامد اندر دیده - فردوسی
- «بهار» در شاهنامه فردوسی
- عمر کرد اسلام را آشکار
بیاراست گیتی چو باغ بهار - ز فرش جهان شد چو باغ بهار
هوا پر ز ابر و زمین پرنگار - دو رخساره پر خون و دل سوگوار
دو دیده پر از نم چو ابر بهار - یکی گاو دیدم چو خرم بهار
سراپای نیرنگ و رنگ و نگار - به بالا چو سرو و به رخ چون بهار
به هر چیز مانندهی شهریار - فریدون فرزانه شد سالخورد
به باغ بهار اندر آورد گرد - فرستاده گفت آنکه روشن بهار
بدید و ببیند در شهریار - تو از باستان یادگار منی
به تخت کی بر بهار منی - فرود آمد از تخت سام سوار
به پرده درآمد سوی نوبهار - تنش پیلوار و به رخ چون بهار
پدر چون بدیدش بنالید زار - ز کوه اندر آمد چو ابر بهار
گرفته تن زال را بر کنار - به بالا به کردار آزاده سرو
به رخ چون بهار و به رفتن تذرو - بیاراسته همچو باغ بهار
سراپای پر بوی و رنگ و نگار - برفتند هر پنج تا رودبار
ز هر بوی و رنگی چو خرم بهار - یکی خانه بودش چو خرم بهار
ز چهر بزرگان برو بر نگار - بهار آمد ازگلستان گل چنیم
ز روی زمین شاخ سنبل چنیم - ابا یاره و طوق و با گوشوار
ز دینار و گوهر چو باغ بهار - بهار آرد و تیرماه و خزان
برآرد پر از میوه دار رزان - بهشتی بد آراسته پرنگار
چو خورشید تابان به خرم بهار - به رخ چون بهار و به بالا چو سرو
میانش چو غرو و به رفتن تذرو - بیاراست رودابه را چون نگار
پر از جامه و رنگ و بوی بهار - برفتند تا خانهی زرنگار
کجا اندرو بود خرم بهار - بهار دل افروز پژمرده شد
دلش را غم و رنج بسپرده شد - دل زال زر شد چو خرم بهار
ز رخش نوآیین و فرخ سوار - مراو را سپارد گل و برگ و باغ
بهاری به کردار روشن چراغ - هوا خوشگوار و زمین پرنگار
نه گرم و نه سرد و همیشه بهار - هم آن گنج و هم لشکر نامدار
بیاراسته چون گل اندر بهار - بغرید برسان ابر بهار
زمین کرد پر آتش از کارزار - بیاراست رخ را بسان بهار
وگر چند زیبا نبودش نگار - بهشتیست آراسته پرنگار
چو خورشید تابان به خرم بهار - همه ساله روشن بهاران بدی
گلان چون رخ غمگساران بدی - بیاراست رامشگهی شاهوار
شد ایوان به کردار باغ بهار - بسی برنیمد برین روزگار
که رنگ اندر آمد به خرم بهار - ز گفتار او شاد شد شهریار
بیراست ایوان چو خرم بهار - سرانجام مر یکدگر را کنار
گرفتند هر دو چو ابر بهار - به شادی یکی نامه پاسخ نوشت
چو تازه بهاری در اردیبهشت - رسیدم به بلخ و به خرم بهار
همه شادمان بودم از روزگار - چو آمد به ترمذ درون بام و کوی
بسان بهاران پر از رنگ و بوی - چنان دان که خرم بهارش توی
نگارش تویی غمگسارش تویی - بیاراست او را چو خرم بهار
فرستاد در شب بر شهریار - چو دستان که پروردگار منست
تهمتن که روشن بهار منست - سیاوش بدان خلعت شهریار
نگه کرد و شد چون گل اندر بهار - به پیران رسیدند هر سه سوار
رخان پر ز خون همچو ابر بهار - بدی مه نشان بهاران بدی
پرستشگه سوگواران بدی - چو در بزم بودی بهاران بدی
به رزم افسر نامداران بدی - برش چون بر شیر و رخ چون بهار
ز مشک سیه کرده بر گل نگار - زمین از تو گردد بهار بهشت
سپهر از تو زاید همی خوب و زشت - چو رعد بهاران بغرید گیو
ز سالار لشکر همی جست نیو - بهاران و جیحون و آب روان
سه جوشنور و اسپ و برگستوان - بهاران و این آب با موج تیز
چو اندر شوی نیست راه گریز - تو گفتی که رعدست وقت بهار
خروش آمد از دشت و ز کوهسار - که بر دژ یکی تیر باران کنید
هوا را چو ابر بهاران کنید - به رخ چون بهار و به بالا چو سرو
میانش چو غرو و به رفتن چو تذرو - از ابر بهاران ببارید نم
ز روی زمین زنگ بزدود غم - چهل خواهرستش چو خرم بهار
پسر خود جزین نیست اندر تبار - ز گفتار او شاد شد شهریار
دلش تازه شد چون گل اندر بهار - بیاراست گلشن بسان بهار
بزرگان نشستند با شهریار - پس پشتشان رستم گرزدار
دو فرسنگ برسان ابر بهار - همه بزمگه بوی و رنگ بهار
کمر بسته بر پیش سالاربار - چو ابر بهاران بغرید سخت
فرو ریخت پیکان چو برگ درخت - که من سالیان اندرین مرغزار
همی جشن سازم بهر نوبهار - دلش شادمانه چو خرم بهار
همیشه برین گردش روزگار - بپیش اندرون تیرباران کنند
هوا را چو ابر بهاران کنند - مرا گفت بیدادگر شهریار
یکی خو بود پیش باغ بهار - ز ره چون به تنگ اندر آمد سوار
بغرید برسان ابر بهار - چو باد از برش تیرباران گرفت
کمان را چو ابر بهاران گرفت - به زاری گرفتندش اندر کنار
رخان زرد و مژگان چو ابر بهار - کزین لشکر اکنون سوارش تویی
بهارش تویی نامدارش تویی - به بلخ گزین شد بران نوبهار
که یزدان پرستان بدان روزگار - چو رسته درخت از بر کوهسار
چو بیشه نیستان به وقت بهار - بکردند یک تیرباران نخست
بسان تگرگ بهاران درست - چو آمد به در پس گو نامدار
رخش بود همچون گل اندر بهار - که باران او در بهاران بود
نه چون همت شهریاران بود - زن جادو آواز اسفندیار
چو بشنید شد چون گل اندر بهار - بهاری یکی خوشمنش روز بود
دلافروز یا گیتیافروز بود - یکی کلبه برساخت اسفندیار
بیاراست همچون گل اندر بهار - چو آمد به تنگ اندر اسفندیار
دو پوشیده را دید چون نوبهار - به رخ چون بهار و به بالا چو سرو
میانها چو غرو و به رفتن تذرو - هوا خوشگوار و زمین پرنگار
تو گفتی به تیر اندر آمد بهار - دلم گشت زان کار چون نوبهار
هم از رستم و هم ز اسفندیار - ز رزم و ز بزم و ز بخش و شکار
ز دادش جهان شد چو خرم بهار - بدید آن جوانی که بد فرمند
به رخ چون بهار و به بالا بلند - یکی دختری دارد این نامدار
به بالای سرو و به رخ چون بهار - که گر ابر گردد بهاران پرآب
ز درویش پنهان کند آفتاب - شوی بر تن خویشتن کامگار
دلت شاد گردد چو خرم بهار - بهاران کز ابر ا ندرآید خروش
همان سبز دریا برآید به جوش - بهاران ببینی به کردار گرگ
بغرند بر سان پیل سترگ - ز گفتار ایشان دل شهریار
چنان تازه شد چون گل اندر بهار - توانگر شود هرک خرسند گشت
گل نوبهارش برومند گشت - ز پیوند نرسی یکی یادگار
کجا نوشه بد نام آن نوبهار - چو از بارپردخته شد شهریار
به نزدیک او شد گل نوبهار - بدو باغبان گفت هرکو بهار
بدیدست سرو از لب جویبار - بدین کار پاداش نزد منست
بهار شما اورمزد منست - چو یک سال بگذشت و آمد بهار
بران ره به نخچیر شد شهریار - چو آمد به هنگام خرم بهار
سوی دشت نخچیر شد شهریار - بر شاه رفتند با دستبند
به رخ چون بهار و به بالا بلند - یکی بزمگه ساخت چون نوبهار
بیاراست ایوان گوهرنگار - به رخ چون بهار و به بالا بلند
به ابرو کمان و به گیسو کمند - چهارم به کردار خرم بهار
بدین سان که بیند همی شهریار - بهاران و گوران شده جفت جوی
ز کشتن به روی اندر آورده روی - برومند و بویا بهاری بود
می سرخ چون غمگساری بود - بفرمود تا تخت شاهنشهی
به باغ بهار اندر آرد رهی - بهار آمد و شد جهان چون بهشت
به خاک سیه بر فلک لاله کشت - که بهارم ز ایدر سپاهی ببرد
که ما را به غم دل بباید سپرد - ز گفتار او شاد شد شهریار
دلش تازه شد چو گل اندر بهار - به جایی که باشد همیشه بهار
نسیم بهار آید از جویبار - سه دختر بیامد چو خرم بهار
به آرایش و بوی و رنگ و نگار - چو خرم بهاری سپینود نام
همه شرم و ناز و همه رای و کام - همی رفت با خادمان نامدار
سرای دگر دید چون نوبهار - بدو داد با هدیهی شهریار
شد آن خرم ایوان چو باغ بهار - مخواهید با ژاندران بوم و رست
که ابر بهاران به باران نشست - بفرمود تا تیرباران کنند
هوا چون تگرگ بهاران کنند - کجا در دو گیتیش بارآورد
بسالی دو بارش بهارآورد - دو فرزند بودش چو خرم بهار
همیشه پرستندهی شهریار - ز گفتار او شاد شد شهریار
دلش تازه شد چون گل اندر بهار - که آن دسته گل بوقت بهار
بمستی همیداشتی درکنار - نگارا بهارا کجا رفتهای
که آرایش باغ بنهفتهای - گرفتند مر یکدگر را کنار
پر از درد ومژگان چو ابر بهار - بهار و تموز و زمستان وتیر
نیاسود هرمز یل شیرگیر - که بگریستی بر مسیحا بزار
دو رخ زرد و مژگان چو ابر بهار - دل خسرو از لشکر نامدار
بخندید چون گل بوقت بهار - به گفتار بیکار با خسرویم
به دل با تو همچون بهار نویم - برین پیل برتیرباران کنید
کمان را چوابر بهاران کنید - جوانان چین اندران مرغزار
یکی جشن سازند گاه بهار - بیامد ز کوه اژدهای دژم
کشید آن بهار مرا او بدم - کنون هر بهاری بران مرغزار
چنان هم بیاید ز بهر شکار - ازو گردیه شد چو خرم بهار
همان رخ پر از بوی و رنگ و نگار - زن شیر زان نامهی شهریار
چو رخشنده گل شد به وقت بهار - نگه کرد خسرو بران زاد سرو
برخ چون بهار و برفتن تذرو - بدیده چوقار و به رخ چون بهار
چو میخواره بد چشم او پر خمار - نه چون تو خزان و نه چون تو بهار
نه چون تو بایوان چین بر نگار - بشد تابجایی که خسرو شدی
بهاران نشستن گهی نو شدی - بدیدار او شاد شد شهریار
بسان گلستان به ماه بهار - به مشکوی زرین ده و دوهزار
کنیزک به کردار خرم بهار - ببالا چو سرو و به رخ چون بهار
بهر چیز مانندهی شهریار - که ایران چوباغیست خرم بهار
شکفته همیشه گل کامگار - به یزدان و نام تو ای شهریار
به نوروز و مهر و بخرم بهار - نباشد بهار و زمستان پدید
نیارند هنگام رامش نبید - بهاریست گویی در اردیبهشت
به بالای او سرو دهقان نکشت