«طرب» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «طرب» در غزلیات حافظ شیرازی
- حدیث از مطرب و می گو و راز دهر کمتر جو
که کس نگشود و نگشاید به حکمت این معما را - ای که بر مه کشی از عنبر سارا چوگان
مضطرب حال مگردان من سرگردان را - ساقی به نور باده برافروز جام ما
مطرب بگو که کار جهان شد به کام ما - من از ورع می و مطرب ندیدمی زین پیش
هوای مغبچگانم در این و آن انداخت - ساقی و مطرب و می جمله مهیاست ولی
عیش بی یار مهیا نشود یار کجاست - نوبه زهدفروشان گران جان بگذشت
وقت رندی و طرب کردن رندان پیداست - چه ساز بود که در پرده می زد آن مطرب
که رفت عمر و هنوزم دماغ پر ز هواست - دلم ز پرده برون شد کجایی ای مطرب
بنال هان که از این پرده کار ما به نواست - مطرب چه پرده ساخت که در پرده سماع
بر اهل وجد و حال در های و هو ببست - ملکت عاشقی و گنج طرب
هر چه دارم ز یمن همت اوست - تا مطربان ز شوق منت آگهی دهند
قول و غزل به ساز و نوا می فرستمت - قدح مگیر چو حافظ مگر به ناله چنگ
که بسته اند بر ابریشم طرب دل شاد - سزدم چو ابر بهمن که بر این چمن بگریم
طرب آشیان بلبل بنگر که زاغ دارد - رسید موسم آن کز طرب چو نرگس مست
نهد به پای قدح هر که شش درم دارد - مطرب عشق عجب ساز و نوایی دارد
نقش هر نغمه که زد راه به جایی دارد - این مطرب از کجاست که ساز عراق ساخت
و آهنگ بازگشت به راه حجاز کرد - روی خاکی و نم چشم مرا خوار مدار
چرخ فیروزه طربخانه از این کهگل کرد - مطربا پرده بگردان و بزن راه عراق
که بدین راه بشد یار و ز ما یاد نکرد - مژدگانی بده ای دل که دگر مطرب عشق
راه مستانه زد و چاره مخموری کرد - غنچه گلبن وصلم ز نسیمش بشکفت
مرغ خوشخوان طرب از برگ گل سوری کرد - مباش بی می و مطرب که زیر طاق سپهر
بدین ترانه غم از دل به در توانی کرد - صبا به خوش خبری هدهد سلیمان است
که مژده طرب از گلشن سبا آورد - به قول مطرب و ساقی برون رفتم گه و بی گه
کز آن راه گران قاصد خبر دشوار می آورد - به مطربان صبوحی دهیم جامه چاک
بدین نوید که باد سحرگهی آورد - حافظ آن روز طربنامه عشق تو نوشت
که قلم بر سر اسباب دل خرم زد - مطربا مجلس انس است غزل خوان و سرود
چند گویی که چنین رفت و چنان خواهد شد - طربسرای محبت کنون شود معمور
که طاق ابروی یار منش مهندس شد - مطرب از گفته حافظ غزلی نغز بخوان
تا بگویم که ز عهد طربم یاد آمد - صبا به تهنیت پیر می فروش آمد
که موسم طرب و عیش و ناز و نوش آمد - داشتم دلقی و صد عیب مرا می پوشید
خرقه رهن می و مطرب شد و زنار بماند - حاجت مطرب و می نیست تو برقع بگشا
که به رقص آوردم آتش رویت چو سپند - مطرب بساز پرده که کس بی اجل نمرد
وان کو نه این ترانه سراید خطا کند - کو کریمی که ز بزم طربش غمزده ای
جرعه ای درکشد و دفع خماری بکند - مفلسانیم و هوای می و مطرب داریم
آه اگر خرقه پشمین به گرو نستانند - مطرب از درد محبت عملی می پرداخت
که حکیمان جهان را مژه خون پالا بود - می شکفتم ز طرب زان که چو گل بر لب جوی
بر سرم سایه آن سرو سهی بالا بود - یاد باد آن که رخت شمع طرب می افروخت
وین دل سوخته پروانه ناپروا بود - ابر آذاری برآمد باد نوروزی وزید
وجه می می خواهم و مطرب که می گوید رسید - چه ره بود این که زد در پرده مطرب
که می رقصند با هم مست و هشیار - گر دیگران به عیش و طرب خرمند و شاد
ما را غم نگار بود مایه سرور - میل رفتن مکن ای دوست دمی با ما باش
بر لب جوی طرب جوی و به کف ساغر گیر - خیز و در کاسه زر آب طربناک انداز
پیشتر زان که شود کاسه سر خاک انداز - در زوایای طربخانه جمشید فلک
ارغنون ساز کند زهره به آهنگ سماع - طالع اگر مدد دهد دامنش آورم به کف
گر بکشم زهی طرب ور بکشد زهی شرف - شاها فلک از بزم تو در رقص و سماع است
دست طرب از دامن این زمزمه مگسل - ساقی شکردهان و مطرب شیرین سخن
همنشینی نیک کردار و ندیمی نیک نام - به طرب حمل مکن سرخی رویم که چو جام
خون دل عکس برون می دهد از رخسارم - پرده مطربم از دست برون خواهد برد
آه اگر زان که در این پرده نباشد بارم - بوی تو می شنیدم و بر یاد روی تو
دادند ساقیان طرب یک دو ساغرم - مبادا جز حساب مطرب و می
اگر نقشی کشد کلک دبیرم - بر سر تربت من با می و مطرب بنشین
تا به بویت ز لحد رقص کنان برخیزم - گر از این دست زند مطرب مجلس ره عشق
شعر حافظ ببرد وقت سماع از هوشم - به دور لاله دماغ مرا علاج کنید
گر از میانه بزم طرب کناره کنم - مطرب کجاست تا همه محصول زهد و علم
در کار چنگ و بربط و آواز نی کنم - چو در دست است رودی خوش بزن مطرب سرودی خوش
که دست افشان غزل خوانیم و پاکوبان سر اندازیم - نیست در کس کرم و وقت طرب می گذرد
چاره آن است که سجاده به می بفروشیم - می کشیم از قدح لاله شرابی موهوم
چشم بد دور که بی مطرب و می مدهوشیم - خشک شد بیخ طرب راه خرابات کجاست
تا در آن آب و هوا نشو و نمایی بکنیم - بهار و گل طرب انگیز گشت و توبه شکن
به شادی رخ گل بیخ غم ز دل برکن - برگ نوا تبه شد و ساز طرب نماند
ای چنگ ناله برکش و ای دف خروش کن - حافظ که ساز مطرب عشاق ساز کرد
خالی مباد عرصه این بزمگاه از او - ندیم و مطرب و ساقی همه اوست
خیال آب و گل در ره بهانه - خزینه داری میراث خوارگان کفر است
به قول مطرب و ساقی به فتوی دف و نی - بزن در پرده چنگ ای ماه مطرب
رگش بخراش تا بخروشم از وی - وصف رخ چو ماهش در پرده راست ناید
مطرب بزن نوایی ساقی بده شرابی - به عجب علم نتوان شد ز اسباب طرب محروم
بیا ساقی که جاهل را هنیتر می رسد روزی - بساز ای مطرب خوشخوان خوشگو
به شعر فارسی صوت عراقی - پند عاشقان بشنو و از در طرب بازآ
کاین همه نمی ارزد شغل عالم فانی - ساقی به دست باش که غم در کمین ماست
مطرب نگاه دار همین ره که می زنی - سعدی شیرازی
- «طرب» در غزلیات سعدی شیرازی
- فریاد می دارد رقیب از دست مشتاقان او
آواز مطرب در سرا زحمت بود بواب را - وقت طرب خوش یافتم آن دلبر طناز را
ساقی بیار آن جام می مطرب بزن آن ساز را - جنبش سرو تو پنداری کز باد صباست
نه که از ناله مرغان چمن در طرب ست - مطرب همین طریق غزل گو نگاه دار
کاین ره که برگرفت به جایی دلالتست - آواز چنگ و مطرب خوشگوی گو مباش
ما را حدیث همدم خوش خوی خوشترست - ای که از سرو روان قد تو چالاکترست
دل به روی تو ز روی تو طربناکترست - این مطرب از کجاست که برگفت نام دوست
تا جان و جامه بذل کنم بر پیام دوست - مطرب از دست من به جان آمد
که مرا طاقت شنیدن نیست - چندان که جفا خواهی می کن که نمی گردد
غم گرد دل سعدی با یاد طربناکت - مده به دست فراقم پس از وصال چو چنگ
که مطربش بزند بعد از آن که بنوازد - رقص از سر ما بیرون امروز نخواهد شد
کاین مطرب ما یک دم خاموش نمی باشد - محتسب گو چنگ میخواران بسوز
مطرب ما خوش به تایی می زند - آخر ای مطرب از این پرده عشاق بگرد
چند گویی که مرا پرده به چنگ تو درید - ساقی بده و بستان داد طرب از دنیا
کاین عمر نمی ماند و این عهد نمی پاید - هیچ بلبل نداند این دستان
هیچ مطرب ندارد این آواز - شاهدان می کنند خانه زهد
مطربان می زنند راه حجاز - من مفلسم در کاروان گوهر که خواهی قصد کن
نگذاشت مطرب دربرم چندان که بستاند عسس - مطرب ما را دردیست که خوش می نالد
مرغ عاشق طرب انگیز بود آوازش - مگر ساقی که بستانم ز دستش
مگر مطرب که بر قولش کنم گوش - مطرب اگر پرده از این رهزند
بازنیایند حریفان به هوش - منم امروز و تو و مطرب و ساقی و حسود
خویشتن گو به در حجره بیاویز چو خیش - ساقی بده آن شراب گلرنگ
مطرب بزن آن نوای بر چنگ - مطرب یاران برفت ساقی مستان بخفت
شاهد ما برقرار مجلس ما بردوام - بنال مطرب مجلس بگوی گفته سعدی
شراب انس بیاور که من نه مرد نبیدم - ساقی بیار جامی کز زهد توبه کردم
مطرب بزن نوایی کز توبه عار دارم - مطرب آهنگ بگردان که دگر هیچ نماند
که از این پرده که گفتی به درافتد رازم - شاهدان چستند ساقی گو بیار
عاشقان مستند مطرب گو بزن - گوش بر ناله مطرب کن و بلبل بگذار
که نگویند سخن از سعدی شیرازی به - مجلس ما دگر امروز به بستان ماند
مطرب از بلبل عاشق به خوش آوازی به - بیار ای لعبت ساقی بگو ای کودک مطرب
که صوفی در سماع آمد دوتایی کرد یکتایی - گر باده از این خم بود و مطرب از این کوی
ما توبه بخواهیم شکستن به درستی - اشتر به شعر عرب در حالتست و طرب
گر ذوق نیست تو را کژطبع جانوری - بگوی مطرب یاران بیار زمزمه ای
بنال بلبل مستان که بس خوش آوازی - بعد از عراق جایی خوش نایدم هوایی
مطرب بزن نوایی زان پرده عراقی - گر خون دل خوری فرح افزای می خوری
ور قصد جان کنی طرب انگیز می کنی - مطربان گویی در آوازند و مستان در سماع
شاهدان در حالت و شوریدگان درهای و هوی - خیام نیشابوری
- «طرب» در رباعیات خیام نیشابوری
- معلوم نشد که در طربخانه خاک
نقاش ازل بهر چه آراست مرا - مائیم و می و مطرب و این کنج خراب
جان و دل و جام و جامه در رهن شراب - ساقی گل و سبزه بس طربناک شدهست
دریاب که هفته دگر خاک شدهست - آن مرغ طرب که نام او بود شباب
افسوس ندانم که کی آمد کی شد - این قافله عمر عجب میگذرد
دریاب دمی که با طرب میگذرد - گرچه غم و رنج من درازی دارد
عیش و طرب تو سرفرازی دارد - ایدل همه اسباب جهان خواسته گیر
باغ طربت به سبزه آراسته گیر - بنگر ز صبا دامن گل چاک شده
بلبل ز جمال گل طربناک شده - مولوی
- «طرب» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- ما گوی سرگردان تو اندر خم چوگان تو
گه خوانیش سوی طرب گه رانیش سوی بلا - در دود غم بگشا طرب روزی نما از عین شب
روزی غریب و بوالعجب ای صبح نورافشان ما - از جان گذشته صد درج هم در طرب هم در فرج
میكرد اشارت آسمان كای چشم بد دور از شما - السلم منهاج الطلب الحلم معراج الطرب
و النار صراف الذهب و النور صراف الولا - ای سرخوشان ای سرخوشان آمد طرب دامن كشان
بگرفته ما زنجیر او بگرفته او دامان ما - ای مطرب شیرین نفس هر لحظه میجنبان جرس
ای عیش زین نه بر فرس بر جان ما زن ای صبا - هر كه بود در این طلب بس عجبست و بوالعجب
صد طربست در طرب جان ز خود رهیده را - هر چه بیافت باغ دل از طرب و شكفتگی
از دی این فراق شد حاصل او همه هبا - جان طرب پرست ما عقل خراب مست ما
ساغر جان به دست ما سخت خوش است ای خدا - رها كن این سخنها را بزن مطرب یكی پرده
رباب و دف به پیش آور اگر نبود تو را سرنا - در آن مجلس كه گردان كرد از لطف او صراحیها
گران قدر و سبك دل شد دل و جان از طرب ما را - گر زان كه نهای طالب جوینده شوی با ما
ور زان كه نهای مطرب گوینده شوی با ما - ای عشق طرب پیشه خوش گفت خوش اندیشه
بربای نقاب از رخ آن شاه نقابی را - ای مطرب صاحب دل در زیر مكن منزل
كان زهره به میزان شد تا باد چنین بادا - ای یار قمرسیما ای مطرب شكرخا
آواز تو جان افزا تا روز مشین از پا - به كاسی كاسه سر را طرب ده
تو كن مخمور چشم عبهری را - ای مطرب دل برای یاری را
در پرده زیر گوی زاری را - ای مطرب عشق شمس دینم
جان تو كه بازگو همین را - كو مطرب عشق چست دانا
كز عشق زند نه از تقاضا - مطرب آن جا پردهها بر هم زند خود نور او
كی گذارد در دو عالم پردهای را در هوا - بلبلان را مست گردان مطربان را شیرگیر
تا كه درسازند با هم نغمه داوود را - آن میی كز قوت و لطف و رواقی و طرب
بركند از بیخ هستی چو كوه قاف را - در طرب اندیشهها خرسنگ باشد جان گداز
از میان راه برگیرید این خرسنگ ما - در نوای عشق شمس الدین تبریزی بزن
مطرب تبریز در پرده عشاقی چنگ ما - غم را لطف لقب كن ز غم و درد طرب كن
هم از این خوب طلب كن فرج و امن و امان را - چون نمایی آن رخ گلرنگ را
از طرب در چرخ آری سنگ را - مطرب قدح رها كن زین گونه نالهها كن
جانا یكی بها كن آن جنس بیبها را - بیدار كن طرب را بر من بزن تو خود را
چشمی چنین بگردان كوری چشم بد را - لطف تو مطربانه از كمترین ترانه
در چرخ اندرآرد صوفی آسمان را - برگ تمام یابد از او باغ عشرتی
هم بانوا شود ز طرب چنگل دوتا - درآورند به رقص و طرب به یك جرعه
هزار پیر ضعیف بمانده برجا را - هم آفتاب شده مطربت كه خیز سجود
به سوی قامت سروی ز دست لاله صلا - كجاست مطرب جان تا ز نعرههای صلا
درافكند دم او در هزار سر سودا - تو را چو نوحه گری داد نوحهای میكن
مرا چو مطرب خود كرد دردمم سرنا - گدای عشق شمر هر چه در جهان طربیست
كه عشق چون زر كانست و آن مذهبها - كن دنفا مقتربا ممتثلا مضطربا
منتقلا مغتربا مثل شهاب فی السما - الست من یتمنی الخلود فی طرب
الا انتبه و تیقظ فقد اتاك اتی - تا كه عشقت مطربی آغاز كرد
گاه چنگم گاه تارم روز و شب - شمس تبریزی چو بگشاید دهان چون شكر
از طرب در جنبش آید هم رمیم و هم رفات - باغبانا رعد مطرب ابر ساقی گشت و شد
باغ مست و راغ مست و غنچه مست و خار مست - گر تو را كوبی رسد از رفتن مستان مرنج
با چنان ساقی و مطرب كی رود هموار مست - مطربا این پرده زن كان یار ما مست آمدست
وان حیات باصفای باوفا مست آمدست - پس تو را مطرب شود در عیش و هم ساقی شود
آن امانت چونك شد محمول جان را حاملست - عجب ای ساقی جان مطرب ما را چه شدست
هله چون مینزند ره ره او را كی زدست - او ز هر نیك و بد خلق چرا میلنگد
بد و نیك همه را نعره مطرب مدد است - دف دریدست طرب را به خدا بیدف او
مجلس یاركده بیدم او باركدست - خیره كم گوی خمش مطرب مسكین چه كند
این همه فتنه آن فتنه گر خوب خدست - تف و بوی جگر سوخته و جوشش خون
گرد زیر و بم مطرب به چه پیچیده خوش است - مطرب و نوحه گر عاشق و شوریده خوش است
نبود بسته بود رسته و روییده خوش است - عدد ذره در این جو هوا عشاقند
طرب و حالت ایشان مدد حالت تو است - تا همه مست شویم و ز طرب سجده كنیم
پیش نقشی كه خدایش به خودی بنوشتهست - گر نه در نای دلی مطرب عشقش بدمید
هر سر موی چو سرنای چه نالان شده است - مطرب و یار من و شمع و شراب
این چنین عیش مهیا خوشكست - باقی این غزل را ای مطرب ظریف
زین سان همیشمار كه زین سانم آرزوست - تا سوی گلشن طرب آیم خراب و مست
از گلشن وصال تو یك خارم آرزوست - شاه در این دم به بزم پای طرب درنهاد
بر سر زانوی شه تكیه و بالین كه راست - طرب كه از تو نباشد بیات میگردد
بیار جام كه جان آمدم ز عشق بیات - بدان جمال الهی كه قبله دلهاست
كه دم به دم ز طرب سجده میبرد جانت - ز مستان سلامت ز رندان پیامت
كه قفل طرب را كلیدی كه نوشت - طرب ای بحر اصل آب حیات
ای تو ذات و دگر مهان چو صفات - فعل نیكان محرض نیكیست
همچو مطرب كه باعث سیكیست - شاه شهی بخش طرب ساز ماست
یار پری روی پری خوان ماست - غصه كشی كو كه ز خوف تو نیست
یا طربی كان ز رجای تو نیست - بوطربون گشت مه و مشتری
زهره مطرب طرب از سر گرفت - ای مطرب شیرین نفس عشرت نگر از پیش و پس
كس نشنود افسون كس چون واقف اسرار شد - دیده عقل مست تو چرخه چرخ پست تو
گوش طرب به دست تو بیتو به سر نمیشود - مطرب جان بیا بزن تنتن تن تنن تنن
كاین دل مست از به گه یاد نگار میكند - دگرباره سر مستان ز مستی در سجود آمد
مگر آن مطرب جانها ز پرده در سرود آمد - مرا دلبر چنان باید كه جان فتراك او گیرد
مرا مطرب چنان باید كه زهره پیش او میرد - آن كس كه چنین باشد با روح قرین باشد
در ساعت جان دادن او را طربی باشد - چشم از پی آن باید تا چیز عجب بیند
جان از پی آن باید تا عیش و طرب بیند - آمد قدح روزه بشكست قدحها را
تا منكر این عشرت بیباده طرب بیند - ای مطرب خوش لهجه شیرین دم عارف
یاری ده و برگو كه چنین یار كی دارد - بزن دست و بگو ای مطرب عشق
كه آن سرفتنه پاكوبان درآمد - ای مطرب جان چو دف به دست آمد
این پرده بزن كه یار مست آمد - خاری كه ز گلبن طرب رست
گلزار به روی او شود شاد - آن مطرب آسمان كه زهرهست
هم طاقت كار ما ندارد - رو دردی ناز را بپالا
زیرا طرب از رواق خیزد - میزن دهلی كه روز عیدست
میكن طربی كه یار آمد - آن چنگ طرب كه بینوا بود
رقصی كه كنون به ساز آمد - ای رونق مطربان همین گو
كان رونق كار ما نیامد - دی میان عاشقان ساقی و مطرب میر بود
در هم افتادیم زیرا زور گیراگیر بود - مطربا این پرده زن كز رهزنان فریاد و داد
خاصه این رهزن كه ما را این چنین بر باد داد - مطربا این ره زدن زان رهزنان آموختی
زانك از شاگرد آید شیوههای اوستاد - مطربا رو بر عدم زن زانك هستی رهزنست
زانك هستی خایفست و هیچ خایف نیست شاد - مطربم سرمست شد انگشت بر رق میزند
پرده عشاق را از دل به رونق میزند - ای طربناكان ز مطرب التماس میكنید
سوی عشرتها روید و میل بانگ نی كنید - شهسوار اسب شادیها شوید ای مقبلان
اسب غم را در قدمهای طربها پی كنید - ز طرب چون طربون شد خرد از باده زبون شد
گرو عشق و جنون شد گهر بحر صفا شد - ناامیدان كه فلك ساغر ایشان بشكست
چو ببینند رخ ما طرب از سر گیرند - هله امروز نشستیم به عشرت تا شب
چه كم آید می و مطرب چو بیان تو بود - تا ابد پستان جان پرشیر باد
مادر دولت طرب زاینده باد - چون مطرب هوایت چنگ طرب نوازد
مر زهره فلك را كی كسب و كار ماند - آن ساقی الهی آید ز بزم شاهی
وان مطرب معانی اكنون به دم درآید - آن زر سرخ و نقد طرب را بده كه من
رخسارزرد چون زرم از بیم و از امید - از پی نامحرمان قفل زدم بر دهان
خیز بگو مطربا عشرت سرمد رسید - پرده دل میزند زهره هم از بامداد
مژده كه آن بوطرب داد طربها بداد - وقت نشاطست و جام خواب كنون شد حرام
اصل طربها بزاد شیره فشاران رسید - چو یار مست خرابست و روز روز طرب
به غیر شنگی و مستی بیا بگو چه كنند - بگیر مطرب جانی قنینه كانی
نواز تنتن تنتن كه جمله بیتو تنند - نبشته بر دف مطرب كه زهره بنده تو
نبشته بر كف ساقی كه طالعت مسعود - چو سال سال نشاطست و روز روز طرب
خنك مرا و كسی را كه عیش خو دارد - چو سال سال نشاطست و روز روز طرب
خنك مرا و كسی را كه عیش خو دارد - چو مست چشم تو نبود شراب را چه طرب
چو همرهم تو نباشی سفر چه سود كند - چو سال سال نشاطست و روز روز طرب
خنك مرا و كسی را كه عیش خو دارد - ز شمس دین طرب نوبهار بازآید
نشاط بلبله و سبزه زار بازآید - مادر فتنهها كه میباشد
طربی بیرخش نمیزاید - همه اسباب عشق این جا هست
لیك بیاو طرب نمیشاید - هل طرب یا غلام فاملا كاس المدام
انت بدار السلام ساكن قصر مشید - فنسیم طرب اولهم
یهب السالك حولا و جلد - كی باشد آن در سفته من الحمدلله گفته من
مستطرب و خوش خفته من در سایههای آن شجر - ای عشق شوخ بوالعجب آورده جان را در طرب
آری درآ هر نیم شب بر جان مست بیخبر - هم طرب سرشتهای هم طلب فرشتهای
هم عرصات گشتهای پر ز نبات و نیشكر - چشمی كه ز چشم من طرب یافت
شد روشن و غیب بین و مخمور - مطربا در پیش شاهان چون شدستی پرده دار
برمدار اندر غزل جز پردههای شاهوار - مطرب عشاق بهر من زن این نادر نوا
زانك هست از گوش كر این بانگ سرنا دور دور - هله مطرب شكرلب برسان صدا به كوكب
كه ز صید بازآمد شه ما خوش و مظفر - نظرش به سوی هر كس به مثال چشم نرگس
بودش زهر حریفی طرب و خمار دیگر - ای مطرب هوای دل عاشقان روح
بنواز لحن جان كه تننتن لطیفتر - ز مطربان خوش آواز و نعره مستان
شراب در رگ خمار گم كند رفتار - دهل زنید و سوی مطربان شهر تنید
مراهقان ره عشق راست روز ظهور - مطربا زخمهای دل میبین
تا ندانند خویشتن خوش دار - مطربا نام بر ز معشوقی
كز دل ما ببرد صبر و قرار - مطرب عاشقان بجنبان تار
بزن آتش به ممن و كفار - مطربا چون رسی به شرح دلم
پای در خون نهادهای هش دار - مطربا عیش و نوش از سر گیر
یك دو ابریشمك فروتر گیر - مطربا عشقبازی از سر گیر
یك دو ابریشمك فروتر گیر - خو كرد دل بربط نشكیبد از آن زخمه
اندر قدم مطرب میمالد رو و سر - نه آن مطرب كه در مجلس نشیند
گهی نوشد گهی كوشد به مزمار - اندرون هر دلی خود نغمه و ضربی دگر
پای كوبان آشكار و مطربان پنهان چو راز - به موافقت بیابد تن و جان سماع جانی
ز رباب و دف و سرنا و ز مطربان درآموز - به میان بیست مطرب چو یكی زند مخالف
همه گم كننده ره را چو ستیزه شد قلاوز - من بس كنم ای مطرب بر پرده بگو این را
بشنو ز پس پرده كر و فر تحسینش - در وصل تو میجوید وز شرم نمیگوید
كامسال طرب خواهد چون پار به آمیزش - آن مطرب ما خوشست و چنگش
دیوانه شود دل از ترنگش - دل ز دردش چه خوشیها و طربها دارد
تو مگیر آن كرم وان دهش بیعددش - طرب نخواهد آن كس كه درد او بشناخت
نشان نماند او را كه بشنود نامش - طرب افزاترست از باده
آن سقطهای تلخ آشامش - مست شدند عارفان مطرب معرفت بیا
زود بگو رباعیی پیش درآ بگیر دف - جمله جهان پرست غم در پی منصب و درم
ما خوش و نوش و محترم مست طرب در این كنف - مطرب عارفان بیا مست شدند عارفان
زود بگو رباعیی پیش درآ بگیر دف - تا حلقه مطربان گردون
مستانه برآورند آهنگ - تطرب قلب الوری تسكرهم بالهوی
تدرك ما لا یری انت لطیف الخیال - ای عاشقان ای عاشقان من خاك را گوهر كنم
وی مطربان ای مطربان دف شما پرزر كنم - ای مطرب صاحب نظر این پرده می زن تا سحر
تا زنده باشم زنده سر تا چند مرداری كنم - هر كس كه خواهد روز و شب عیش و تماشا و طرب
من قندها را لذتم بادامها را روغنم - در آتش آبی تعبیه در آب آتش تعبیه
در آتشش جان در طرب در آب او دل در ندم - گفت كه سرمست نهای رو كه از این دست نهای
رفتم و سرمست شدم وز طرب آكنده شدم - گفت كه تو كشته نهای در طرب آغشته نهای
پیش رخ زنده كنش كشته و افكنده شدم - من طلب اندر طلبم تو طرب اندر طربی
آن طربت در طلبم پا زد و برگشت سرم - مطرب عشق ابدم زخمه عشرت بزنم
ریش طرب شانه كنم سبلت غم را بكنم - تا همه جان ناز شود چونك طرب ساز شود
تا سر خم باز شود گل ز سرش دور كنم - زانك دلم هر نفسی دنگ خیال تو بود
گر طربی در طربم گر حزنی در حزنم - فوق فلك مكان تو جان و روان روان تو
هل طربی كه بركند بیخ خمار ای صنم - مرا جان طرب پیشهست كه بیمطرب نیارامد
من این جان طرب جو را نمیدانم نمیدانم - ای مطرب زیبارو دستی بزن و برگو
تو آن مناجاتی من آن خراباتم - با عشق در این پستی كردم طرب و مستی
گفتم چه كسی گفتا سلطان خراباتم - گفتم به مهی كز تو صد گونه طرب دارم
گفتا كه به غیر آن صد چیز عجب دارم - ای مطرب صاحب صف می زن تو به زخم كف
بر راه دلم این دف من خانه نمیدانم - آن جا طرب انگیزتر از باده لعلیم
وین جا بد و رخ زردتر از شیشه زردیم - در روزن من نور تو روزی كه بتابد
در خانه چو ذره به طرب رقص كنانم - یكی مطرب همیخواهم در این دم
كه نشناسد ز مستی زیر از بم - ز مطرب ناله سرنای خواهم
ز زهره زاری طنبور خواهم - ای مطرب اگر تو یار مایی
این پرده بزن كه یار دیدم - ما داد طرب دهیم تا ما
در عشق امیرداد باشیم - ای سررشته طربها عیسی دوران تویی
سر از این روزن فروكن گر چه من چون سوزنم - چون بدیدم صبح رویت در زمان برخیستم
گرم در كار آمدم موقوف مطرب نیستم - چونك در باغت به زیر سایه طوبیستم
گرم در كار آمدم موقوف مطرب نیستم - بزن ای مطرب قانون هوس لیلی و مجنون
كه من از سلسله جستم وتد هوش بكندم - چو دف از سیلی مطرب هنرم بیش نماید
بزن و تجربه می كن همه هیهای تو دارم - چو گلستان جنانم طربستان جهانم
به روان همه مردان كه روان است روانم - تن ما را همه جان كن همه را گوهر كان كن
ز طرب چشمه روان كن به سوی باغ و بهارم - تو چه عاشق فراقی چه ملولی و چه عاقی
ز كف جز تو ساقی ندهد طرب شرابم - برگشا مشك طرب را كه ز رشك كف تو
از كف زهره به صد لابه قدح نستدهایم - یا رب این بوی طرب از طرف فردوس است
یا نسیمی است كه از روز وصالش رسدم - این ز عشق است كه مغزم ز طرب خیره شدهست
یا كه جامی است كه از خمر حلالش رسدم - ساقیا ما ز ثریا به زمین افتادیم
گوش خود بر دم شش تای طرب بنهادیم - از برون خسته یاریم و درون رسته یار
لاجرم مست و طربناك و قوی بنیادیم - مطربا بهر خدا زخمه مستانه بزن
تا ز زخمه خوش تو ساخته چون چنگ شویم - تو مگو مطرب نیم دستی بزن
تو بیا ما خود تو را مطرب كنیم - مطربا این پرده گو بهر خدا
ای خدا و ای خدا نشكیفتم - جان دهم زیر لگد چون انگور
تا طرب ساز شود اسرارم - بلبل مستم و در باغ طرب
جز به سوی گل تر می نروم - ای مطرب این غزل گو كی یار توبه كردم
از هر گلی بریدم وز خار توبه كردم - ای مطرب الله الله می بیرهم تو بر ره
بردار چنگ می زن بر تار توبه كردم - اندر دو كون جانا بیتو طرب ندیدم
دیدم بسی عجایب چون تو عجب ندیدم - ای مطرب آن ترانه تر بازگو ببین
تو تری و لطیفی و ما از تو ترتریم - حلاوتی عجبی در بدن پدید آید
كه از نی و لب مطرب شكر رسید به كام - ز خوشدلی و طرب در جهان نمیگنجم
ولی ز چشم جهان همچو روح پنهانم - بیار مطرب بر ما كریم باش كریم
به كوی خسته دلانی رحیم باش رحیم - بیحضورت سماع نیست حلال
همچو شیطان طرب شده مرحوم - ما گرفتار شادی و طربیم
نه گرفتار زهد و پرهیزیم - از طرب باد تو و داد تو
رقص كنانیم چو شقه علم - از طرب این حبس به خواری و نقص
می نگرد بر فلك محتشم - چو مرا دیو ربودی طربم یاد تو بودی
تو چنانم بربودی كه بشد یاد ز یادم - اشربوا سقیا لكم ثم اطربوا غنما لكم
ان هذا یوم عید عیدوا بعد الصیام - ای كف زنم مختل مشو وی مطربم كاهل مشو
روزی بخواهد عذر تو آن شاه باایثار من - ای مطرب داووددم آتش بزن در رخت غم
بردار بانگ زیر و بم كاین وقت سرخوانی است این - بلبل رسد بربط زنان وان فاخته كوكوكنان
مرغان دیگر مطرب بخت جوان بخت جوان - من طربم طرب منم زهره زند نوای من
عشق میان عاشقان شیوه كند برای من - در برت آن چنان كشم كز بر و برگ وارهی
تا همه شب نظر كنی پیش طرب كنان من - ای رخ جان فزای او بهر خدا همان همان
مطرب دلربای من بهر خدا همین همین - آمدهام به عذر تو ای طرب و قرار جان
عفو نما و درگذر از گنه و عثار جان - مطرب جمع عاشقان برجه و كاهلی مكن
قصه حسن او بگو پرده عاشقان بزن - مطرب خوش نوای من عشق نواز همچنین
نغنغه دگر بزن پرده تازه برگزین - مطرب روح من تویی كشتی نوح من تویی
فتح و فتوح من تویی یار قدیم و اولین - اندر رحم مادر چون طفل طرب یابد
آن خون به از این باده وان جا به از این بستان - من بس كنم اما تو ای مطرب روشن دل
از زیر چو سیر آیی بر زمزمه بم زن - می گردد تن در كد بر جای زبان خود
در پرده آن مطرب كو زد ضربان من - غلامان چو مه در پیش ساقی
نوای مطربان خوشتر از جان - سال سال ماست و طالع طالع زهرهست و ماه
ای دل این عیش و طرب حدی ندارد تن بزن - مطربا بردار چنگ و لحن موسیقار زن
آتش از جرمم بیار و اندر استغفار زن - مطربا حسنت ز پرگار خرد بیرونتر است
خیمه عشرت برون از عقل و از پرگار زن - مطرب مستور بیپرده یكی چنگی بزن
وارهان از نام و ننگم گر چه بدنامی است آن - مطربا نرمك بزن تا روح بازآید به تن
چون زنی بر نام شمس الدین تبریزی بزن - مطربا بهر خدا تو غیر شمس الدین مگو
بر تن و جان وصف او بنواز تن تن تن تنن - مطربا گر چه نیی عاشق مشو از ما ملول
عشق شمس الدین كند مر جانت را چون یاسمن - آن دف خوب تو این جا هست مقبول و صواب
مطربا دف را بزن بس مر تو را طاعت همین - مطربا این دف برای عشق شاه دلبر است
مفخر تبریز جان جان جانها شمس دین - مطربا گفتی تو نام شمس دین و شمس دین
درربودی از سرم یك بارگی تو عقل و دین - مطربا گشتی ملول از گفت من از گفت من
همچنان خواهی مكن تو همچنین و همچنین - پیش روی ماه ما مستانه یك رقصی كنید
مطربا بهر خدا بر دف بزن ضرب حزین - رقص كن در عشق جانم ای حریف مهربان
مطربا دف را بكوب و نیست بختت غیر از این - مطربا بهر خدا تو غیر شمس الدین مگو
بر تن چون جان او بنواز تن تن تن تنن - مطربا گر چه نیی عاشق مشو از ما ملول
عشق شمس الدین كند مر جانت را چون یاسمن - مطربا نرمك بزن تا روح بازآید به تن
چون زنی بر نام شمس الدین تبریزی بزن - همه خلق از سر مستی ز طرب سجده كنانش
بره و گرگ به هم خوش نه حسد در دل و نی كین - به سماع و طوی بنشین به میان كوی بنشین
كه كسی خورت نبیند طرب از می احد كن - خیز كامروز ز اقبال و سعادت باری
طرب اندر طرب است از مدد بوطربان - چون گل سرخ گریبان ز طرب بدرانید
وقت آن شد كه به یعقوب رسد پیراهن - زنده گشتند و پی شكر دهان بگشادند
بوسهها مست شدند از طرب بوی دهن - ای ز هجران تو مردن طرب و راحت من
مرگ بر من شده بیتو مثل شهد و لبن - چون گل سرخ گریبان ز طرب بدرانید
وقت آن شد كه به یعقوب رسد پیراهن - در دل چو نقش بندد جان از طرب بخندد
صد گون شكر بجوشد از تلخی صبوران - در باغ مجلسی چو نهاد آفریدگار
مرغان چو مطربان بسرایند آفرین - آن میر مطربان كه ورا نام بلبل است
مست است و عاشق گل از آن است خوش حنین - ایاك نعبد آنك به دریوزه آمدم
بگشا در طرب مگذارم دگر حزین - از چهرهام نشاط طرب میبری مبر
بر چهرهام ز دیده نشان میكنی مكن - ای عجب گویم دگر باقیات این خبر
نی خمش كردم تو گوی مطرب شیرین زبان - ای مطرب دل زان نغمه خوش
این مغز مرا پرمشغله كن - تیز برداشتی تو ای مطرب
این به آهستگی توان كردن - تن زدم از غیرت و خامش شدم
مطرب عشاق بگو تن مزن - چو در بزم طرب باشی بخیلی كم كن ای ناشی
مبادا یار ز اوباشی كند با تو همین دستان - یا مضطربا تعال و افلح
فی مسكننا و نعم مسكن - گر سر ببینی پرطرب پر گشته از وی روز و شب
میدانك آن سر را یقین خاریده باشد دست او - با ترشانش ترشم با شكرانش شكرم
روی من او پشت من او پشت طرب خارم از او - گیر كه خار است جهان گزدم و مار است جهان
ای طرب و شادی جان گلشن و گلزار تو كو - ساقی چرخ در طرب مجلس خاك خشك لب
زین دو بزاده روز و شب چیست سبب مرا بگو - فتنه گر است نام تو پرشكر است دام تو
باطرب است جام تو بانمك است نان تو - سنگ شكاف میكند در هوس لقای تو
جان پر و بال میزند در طرب هوای تو - ای طربون غم شكن سنگ بر این سبو مزن
از در حق به یك سبو كم نشدهست آب جو - الا ای مو سیه پوشی به هنگام طرب وآنگه
سپیدت جامه باشد چون در این غم سوگواری تو - دل و جان را طربگاه و مقام او
شراب خم بیچون را قوام او - از او یابد طرب هم مست و هم می
از او گیرد نمك هم رو و هم خو - چون حریف شاه باشی ای طرب بیمن منوش
چون به بام شه روی ای پاسبان بیمن مرو - شه من باده فرستد به چه رو مینپرستم
هله ای مطرب برگو كه زهی باده پرست او - طرب اندر طرب است او كه در عقل شكست او
تو ببین قدرت حق را چو درآمد خوش و مست او - هله سرنای توام مست نواهای توام
مشكن چنگ طرب را مسكل تار مرو - مطربا اسرار ما را بازگو
قصههای جان فزا را بازگو - مطرب مهتاب رو آنچ شنیدی بگو
ما همگان محرمیم آنچ بدیدی بگو - ای شه و سلطان ما ای طربستان ما
در حرم جان ما بر چه رسیدی بگو - ز من چو میطلبی مطربی مستانه
تو نیز با من بیدل ز جام و ساغر گو - چو در بزم آیم به وقت نشاط
بود ساقی و مطرب و ساغر او - ز طرب چون حشر شود سرشان مستتر شود
فتد از جنگ و عربده سر مستان میان كو - نفسیشان معانقه نفسیشان معاشقه
نفسی سجده طرب نفسی جنگ و گفت و گو - گل و سوسن از آن تو همه گلشن از آن تو
تلفش از خزان تو طربش از بهار تو - برجه ساقی طرب آغاز كن
وز می كهنه بنه آغاز نو - این بكند زهره كه چون ماه دید
او بزند چنگ طرب ساز نو - هر كی طرب رها كند پشت سوی وفا كند
بازكشاندش به خود با كرم مفتن او - شكر است عدو رفته و ما همدم جامیم
ما سرخ و سپید از طرب و كور و كبود او - فوا حزنی اذا حجبوا و یا طربی اذا قربوا
درم بزند سری نكند كه سر نبرد كس از سر او - فنی جلدی اذا عبسوا فكیف تری اذا طربوا
مرا غم او چو زنده كند چگونه شوم ز منظر او - فلا هرب اذا طلبوا و لا طرب اذا هربوا
عجب چه بود بهر دو جهان كه آن نبود میسر او - برجه طرب را ساز كن عیش و سماع آغاز كن
خوش نیست آن دف سرنگون نی بینوا آویخته - غم مده و آه مده جز به طرب راه مده
آه ز بیراه بود ره بگشا بار بده - باده بده باد مده وز خودمان یاد مده
روز نشاط است و طرب برمنشین داد مده - حسن تو و عشق من در شهر شده شهره
برداشته هر مطرب آن بر دف و شبابه - ای مطرب مشتاقان شمس الحق تبریزی
مینال در این پرده زنهار همین شیوه - خدایا مطربان را انگبین ده
برای ضرب دست آهنین ده - صد خمار است و طرب در نظر آن دیده
كه در آن روی نظر كرده بود دزدیده - جانی كه غم فزودی از شمس حق تبریز
نو نو طرب فزاید بیكهنههای دینه - از بس كه مطرب دل از عشق كرد ناله
آن دلبرم درآمد در كف یكی پیاله - مرا چو نی بنوازید شمس تبریزی
بهانه بر نی و مطرب ز غم خروشیده - مطرب جانهای دل برده
تا به شب تا به شب همین پرده - هل طربا لعاشق وافقه زمانه
افلح فی هوائه اصلح فیه شأنه - بلبل چو مطرب دف زنی برگ درختان كف زنی
هر غنچه گوید چون منی باشد خوشی كشی تری - خورشید دیدم نیم شب زهره درآمد در طرب
در شهر خویش آمد عجب سرگشتهای آوارهای - یا چون شراب جان فزا هر جزو را دادی طرب
یا همچو یاران كرم با خاكدان آمیختی - در عشق تو چون دم زدم صد فتنه شد اندر عدم
ای مطرب شیرین قدم میزن نوا تا صبحدم - ای طربستان ابد ای شكرستان احد
هم طرب اندر طربی هم شكر اندر شكری - جام طرب عام شده عقل و سرانجام شده
از كف حق جام بری به كه سرانجام بری - هر طربی كه در جهان گشت ندیم كهتری
میبرمد از او دلم چون دل تو ز مقذری - هر هنری و هر رهی كان برسد به ابلهی
نیست به پیش همتم زو طربی و مفخری - در طرب و معاشقه در نظر و معانقه
فرض بود مسابقه بر دل هر مظفری - گه به مثال ساقیان عقل ز مغز میبری
گه به مثال مطربان نغنغه ساز میكنی - دست كه یافت مشربی ماند ز حرص و مكسبی
سر كه بیافت آن طرب كی طلبد ریاستی - برجهیی به نیم شب با شه غیب خوش لقب
ساغر باده طرب بر سر غم شكستیی - ای زده مطرب غمت در دل ما ترانهای
در سر و در دماغ جان جسته ز تو فسانهای - روح كه سایگی بود سرد و ملول و بیطرب
منتظرك نشسته او تا كه رسد بشارتی - میشكنی به زیر پا نای طرب نوای را
چنگ شكسته بسته را لایق ساز میكنی - بیا ای عارف مطرب چه باشد گر ز خوش خویی
چو شعری نور افشانی و زان اشعار برگویی - ور آن ماه دو صد گردون به ناگه خرمنی كردی
طرب چون خوشهها كردی و چون خرمن بخندیدی - نتانم بد كم از باده ز ینبوع طرب زاده
صلای عیش میگوید به هر مخمور و خماری - كی افسون خواند در گوشت كه ابرو پرگره داری
نگفتم با كسی منشین كه باشد از طرب عاری - به ناگاهان فرود آید بگوید هی قنق گلدم
شود خرگاه مسكینان طربگاه شكرباری - دراندازد به جان عاقلان بیخبر سوزی
بسازد بهر مشتاقان به رسم مطربان سازی - چنانك از شهوتی تو خوش به جسم و جان شهوانی
نباشی زان طرب غافل اگر تو جان جان داری - ای شهره نوای تو جان است سزای تو
تو مطرب جانانی چون در طمع نانی - بس مست طرب خورده آهنگ برون كرده
در سركه درافتاده آن خوش لب حلوایی - ای روز چه خوش روزی شمع طرب افروزی
او را برسان روزی جان را و پذیرایی - ز هر جزوت چو مطرب میتوان ساخت
ز چشمت ساختن نواح تا كی - سبك بنواز ای مطرب ربایی
بگردان زوتر ای ساقی شرابی - ای مطرب خوش نوای خوش نی
باید كه عظیم خوش بنالی - و آن زهره نوای خوش برآورد
كو مطرب كیست آسمانی - شاباش كه پای غم ببستی
صد گونه در طرب گشادی - روز طرب است و سال شادی
كامروز به كوی ما فتادی - ای آنك تو شاه مطربانی
زان دلبركش بگو كه دانی - آن شمع چو شد طرب فزایی
پروانه دلان به رقص آیی - ای كه آن رحمت نمودی از پی چندین فراق
مینگنجم زین طرب در هیچ جا شاد آمدی - پرده داری كن تو ای شب كان مه اندر خلوت است
مطربا پیوند كن تو پردهها شاد آمدی - هم دكان شد این دلم با عشقت ای كان طرب
خوش حریفی یافت او هم در دكان هم كارهای - آخر ای مطرب نگویی قصه دلدار ما
گر نگویی بیشتر آخر بگویی اندكی - آن طرب بگذشت او در پیش چون قولنج ماند
تا گریزی از وثاق و یا كه حیلاتی كنی - هله بس كنم كه شرحش شه خوش بیان بگوید
هله مطرب معانی غزلی بیار باری - چو طرب رمیده باشد چو هوس پریده باشد
چه گیاه و گل بروید چو تو خوش كنی سقایی - به درون توست مطرب چه دهی كمر به مطرب
نه كم است تن ز نایی نه كم است جان ز نایی - همه بیخودی پسندم همه تن چو گل بخندم
به طرب میان ببندم كه چنین دری گشادی - خمش ار چه داد داری طرب و گشاد داری
به چنین گشاد گویی كه روان بایزیدی - به دو چشم شوخ مستت كه طرب بزاد از وی
كه تو روح اولینی و ز هیچ كس نزادی - همه مطربان خروشان همه از تو گشته جوشان
همه رخت خود فروشان خوششان همیفشاری - به طرب هزار چندان كه بوند عیش مندان
به میان باغ خندان مثل انار باشی - طرب از تو باطرب شد عجب از تو بوالعجب شد
كرم از تو نوش لب شد كه كریم و پرعطایی - به گه وصال آن مه چه بود خدای داند
كه گه فراق باری طرب است و جان فزایی - حاجتت نیست كه یاد طرب كهنه كنی
كی بود در خضر خلد غم امرودی - آتش باده بزن در بنه شرم و حیا
دل مستان بگرفت از طرب پنهانی - به شكرخنده اگر میببرد جان ز كسی
میدهد جان خوشی پرطربی پرهوسی - مطرب ناهید بربط مینواخت
هر چه میگفت آن چنان آمد بلی - زان هوس شد پای دلها بستهای
زان طرب شد پر جان بگشادهای - گر من غزل نخوانم بشكافد او دهانم
گوید طرب بیفزا آخر حریف كاسی - شاها ز بهر جانها زهره فرست مطرب
كفو سماع جانها این نای و دف تر نی - مطرب چو زخمهها را بر تار میكشانی
این كاهلان ره را در كار میكشانی - عشاق خاركش را گلزار مینمایی
خودكام گل طرب را در خار میكشانی - ای مطرب الله الله از بهر عشق آن شه
آن چنگ را در این ره خوش برنواز تاری - در جانت دردمد شه از شادیی كه جانت
هم وارهد ز مطرب وز پرده حجازی - ای ساقیی كه آن می احمر گرفتهای
وی مطربی كه آن غزل تر گرفتهای - ای دلبری كه ساقی و مطرب فنا شدند
تا تو نقاب از رخ عبهر گرفتهای - ای ساقیی كه آن می احمر گرفتهای
وی مطربی كه آن غزل تر گرفتهای - از طرب آن زمان جامه جان بركنی
وز سر این بیخودی گوش فلك بركشی - یار در آخرزمان كرد طرب سازیی
باطن او جد جد ظاهر او بازیی - مطرب و سرنا و دف باده برآورده كف
هر نفسی زان لطف آرد غمازیی - فاسد سودای تو مست تماشای تو
بوسد بر پای تو از طرب بیسری - نفخ كند جان در دل ترسان
مطرب جویی در غزل آیی - در طلبی تو در طرب افتی
در نمدی تو در حلل آیی - چمن نگر كه نمیگنجد از طرب در پوست
كه نقش چند بدو داد باغ روحانی - اگر تو یار نداری چرا طلب نكنی
وگر به یار رسیدی چرا طرب نكنی - ز خانه جانب گور و ز گور جانب دوست
لفافه را طربی و جنازه را جانی - طرب جهانی عجب قرانی
تو سماع جان را تر لایلایی - چه شود محمد! كه شبی نخسبی؟!
طرب اندر آیی نكنی زحیری؟! - بشكستم هزار چنگ طرب
تو چه باشی به چنگ من تاری - بس كن تا مطرب و ساقی شود
آنكه می از باغ وی افشردهای - یا ز تجلی جلال قدیم
مضطرب و بیسر و پا میروی - گه ز (سپاهان) و حجاز) و (عراق)
مطرب آن ماه خراسان شوی - سلبالعشق فادی، حصلالیوم مرادی
بزن ای مطرب عارف، كه زهی دولت و شادی - ای طربستان، چه لطیفی؟! ای سرمستان چه ظریفی؟!
ده بخوری تو بدهی یك، كی بود این شرط حریفی؟! - املا لكأس صاحبی، من دنان ابن راهب
یا كریما مكرما تتجمل و تطرب - سكرالقوم فاسكتوا طربالروح فانصتوا
وصلوا لا تعربدوا طلبا للتغلب - جملنی جماله، نورنی هلاله
اطربنی بسكرة، قلت له فهكذی - اشبع طربا و رو عیشا
لا تخش ملامةالوشاة - بالله رأسك حرك هكذا طربا
حتی تقع قهوة حمرآء فی رأسی - و تستلذ باقمار البقا طربا
و قهوة الخد تصبح ساقیا حاسی - «طرب» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- آنی که فلک با تو درآید به طرب
گر آدمیی شیفته گردد چه عجب - حاجت نبود مستی ما را به شراب
یا مجلس ما را طرب از چنگ و رباب - بیساقی و بیشاهد و بیمطرب و نی
شوریده و مستیم چو مستان خراب - آن جاه و جمالی که جهانافروز است
وان صورت پنهان که طرب را روز است - کز شاخ طرب حاملهی فرزند است
کو قرهی عین طربانگیزانست - امشب هردل که همچو مه در طلب است
مانندهی زهره او حریف طرب است - ای تن تو نمیری که چنان جان با تست
ای کفر طربفزا، که ایمان با تست - ای ساقی جان مطرب ما را چه شده است
چون مینزند رهی ره او که زده است - او میداند که عشق را نیک و بد است
نیک و بد عشق را ز مطرب مدد است - این نعره عاشقان ز شمع طرب است
شمع آمد و پروانه خموش این عجب است - ای مطرب چنگ و نای را تا بسحر
بنواز بر این صفت که تا روز خوش است - دل یاد تو کرد چون طرب می انگیخت
والله که نخورد آنقدح را و بریخت - هر روز دل مرا سماع و طربیست
میگوید حسن او بر این نیز مهایست - بیعشق نشاط و طرب افزون نشود
بیعشق وجود خوب و موزون نشود - ای زهرهی عیش کف رحمت بگشای
کاین مطرب و کف و دف ز کار افتادند - سر دل عاشقان ز مطرب شنوید
با نالهی او بگرد دلها بروید - مطرب خواهم که عاشق مست بود
در کوی خرابات تو پابست بود - هرجا ز طرب ساز نی بردارند
آن شادی ماست آن خود پندارند - من دم نزنم از این جهان دمگیر
من در طربم همه جهان ماتم گیر - امروز منم مطربت ای شمع طراز
وز چرخ بود نثار و قوال انداز - زاغان سیاه امشب اندر طربند
با باز سپید جان شده در پرواز - یا او است خدایا که فرستاده خداش
ای مطرب جان یک نفسی با ما باش - ای خصم چو عنکبوت صفرا میباف
سیمرغ طربناک شناسد سر قاف - یارب چه طرب دارد جان پهلوی جان
آن سنگ بود فتاده پهلوی سفال - آواز سرافیل طرب میرسدم
از خاک فنا بر آسمان میبردم - اسباب طرب جمله تمامست تمام
ای زندهدلان خواب حرامست حرام - تا پردهی عاشقانه بشناختهایم
از روی طرب پرده برانداختیم - با مطرب عشق چنگ خود در زدهایم
همچون دف و نای هردو در ساختهایم - دوش از طربی بسوی اصحاب شدیم
وز غوره فشانان سوی دوشاب شدیم - من گردانم مطرب گردان خواهم
من زهرهی گردنده چو کیوان خواهم - ای عارف مطرب هله تقصیر مکن
تا دریابی بدین صفت رقصکنان - هر مطرب کو نیست ز دل دفتر خوان
آن مطرب را تو مطرب دفتر خوان - جام می و شمع و نقل و مطرب همه هست
ای کاش تو میبودی و اینها همه نی - ای دل طلب اندر طلب اندر طلبی
وی جان طرب اندر طرب اندر طربی - ای آنکه به لطف دلستان همهای
در باغ طرب سرو روان همهای - جانم ز طرب چون شکر انباشتهای
چون برگ گل اندر شکرم داشتهای - بینام و نشان چون دل و جانم کردی
بیکیف طرب دست زنانم کردی - چون شب بر من زنان و گویان آئی
در نیم شبی صبح طرب بنمائی - دستار نهادهای به مطرب ندهی
دستار بده تا ز تکبر برهی - من کف نزنم تا تو نباشی مطرب
من می نخورم تا نباشی ساقی - فردوسی
- «طرب» در شاهنامه فردوسی