زن، زندگی، آزادی
«عاشق» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «عاشق» در غزلیات حافظ شیرازی
- چه قیامت است جانا که به عاشقان نمودی
دل و جان فدای رویت بنما عذار ما را - ای نسیم سحر آرامگه یار کجاست
منزل آن مه عاشق کش عیار کجاست - می بده تا دهمت آگهی از سر قضا
که به روی که شدم عاشق و از بوی که مست - عاشقی را که چنین باده شبگیر دهند
کافر عشق بود گر نشود باده پرست - سر فرا گوش من آورد به آواز حزین
گفت ای عاشق دیرینه من خوابت هست - حافظ چه شد ار عاشق و رند است و نظرباز
بس طور عجب لازم ایام شباب است - تا عاشقان به بوی نسیمش دهند جان
بگشود نافه ای و در آرزو ببست - ای عاشق گدا چو لب روح بخش یار
می داندت وظیفه تقاضا چه حاجت است - دلت به وصل گل ای بلبل صبا خوش باد
که در چمن همه گلبانگ عاشقانه توست - بر آن چشم سیه صد آفرین باد
که در عاشق کشی سحرآفرین است - ملکت عاشقی و گنج طرب
هر چه دارم ز یمن همت اوست - عاشق که شد که یار به حالش نظر نکرد
ای خواجه درد نیست وگرنه طبیب هست - بنال بلبل اگر با منت سر یاریست
که ما دو عاشق زاریم و کار ما زاریست - عاشق چه کند گر نکشد بار ملامت
با هیچ دلاور سپر تیر قضا نیست - عاشق مفلس اگر قلب دلش کرد نثار
مکنش عیب که بر نقد روان قادر نیست - حافظ ار بر صدر ننشیند ز عالی مشربیست
عاشق دردی کش اندربند مال و جاه نیست - گل بخندید که از راست نرنجیم ولی
هیچ عاشق سخن سخت به معشوق نگفت - عاشق و مخمور و مهجورم بت ساقی کجاست
گو که بخرامد که پیش سروبالا میرمت - اگر به مذهب تو خون عاشق است مباح
صلاح ما همه آن است کان تو راست صلاح - صلاح و توبه و تقوی ز ما مجو حافظ
ز رند و عاشق و مجنون کسی نیافت صلاح - دلی کو عاشق رویت نباشد
همیشه غرقه در خون جگر باد - نرگس مست نوازش کن مردم دارش
خون عاشق به قدح گر بخورد نوشش باد - زلف خاتون ظفر شیفته پرچم توست
دیده فتح ابد عاشق جولان تو باد - چو عاشق می شدم گفتم که بردم گوهر مقصود
ندانستم که این دریا چه موج خون فشان دارد - و گر گوید نمی خواهم چو حافظ عاشق مفلس
بگوییدش که سلطانی گدایی همنشین دارد - کو حریفی کش سرمست که پیش کرمش
عاشق سوخته دل نام تمنا ببرد - به هر سو بلبل عاشق در افغان
تنعم از میان باد صبا کرد - شوخی مکن که مرغ دل بی قرار من
سودای دام عاشقی از سر به درنکرد - ناز پرورد تنعم نبرد راه به دوست
عاشقی شیوه رندان بلاکش باشد - به بوی او دل بیمار عاشقان چو صبا
فدای عارض نسرین و چشم نرگس شد - کرشمه تو شرابی به عاشقان پیمود
که علم بی خبر افتاد و عقل بی حس شد - شاهد عهد شباب آمده بودش به خواب
باز به پیرانه سر عاشق و دیوانه شد - باده صافی شد و مرغان چمن مست شدند
موسم عاشقی و کار به بنیاد آمد - گریه آبی به رخ سوختگان بازآورد
ناله فریادرس عاشق مسکین آمد - جز دل من کز ازل تا به ابد عاشق رفت
جاودان کس نشنیدیم که در کار بماند - عتاب یار پری چهره عاشقانه بکش
که یک کرشمه تلافی صد جفا بکند - دوای درد عاشق را کسی کو سهل پندارد
ز فکر آنان که در تدبیر درمانند در مانند - تو را صبا و مرا آب دیده شد غماز
و گر نه عاشق و معشوق رازدارانند - عاشقان را بر سر خود حکم نیست
هر چه فرمان تو باشد آن کنند - حسن بی پایان او چندان که عاشق می کشد
زمره دیگر به عشق از غیب سر بر می کنند - جناب عشق بلند است همتی حافظ
که عاشقان ره بی همتان به خود ندهند - من ار چه عاشقم و رند و مست و نامه سیاه
هزار شکر که یاران شهر بی گنهند - ترک عاشق کش من مست برون رفت امروز
تا دگر خون که از دیده روان خواهد بود - سایه معشوق اگر افتاد بر عاشق چه شد
ما به او محتاج بودیم او به ما مشتاق بود - رسم عاشق کشی و شیوه شهرآشوبی
جامه ای بود که بر قامت او دوخته بود - ساقیا جام دمادم ده که در سیر طریق
هر که عاشق وش نیامد در نفاق افتاده بود - عاشقان زمره ارباب امانت باشند
لاجرم چشم گهربار همان است که بود - خواجه دانست که من عاشقم و هیچ نگفت
حافظ ار نیز بداند که چنینم چه شود - طمع ز فیض کرامت مبر که خلق کریم
گنه ببخشد و بر عاشقان ببخشاید - بلبل عاشق تو عمر خواه که آخر
باغ شود سبز و شاخ گل به بر آید - تیر عاشق کش ندانم بر دل حافظ که زد
این قدر دانم که از شعر ترش خون می چکید - چو لطف باده کند جلوه در رخ ساقی
ز عاشقان به سرود و ترانه یاد آرید - میان عاشق و معشوق فرق بسیار است
چو یار ناز نماید شما نیاز کنید - صبا ز منزل جانان گذر دریغ مدار
وز او به عاشق بی دل خبر دریغ مدار - دلا در عاشقی ثابت قدم باش
که در این ره نباشد کار بی اجر - نعیم هر دو جهان پیش عاشقان بجوی
که این متاع قلیل است و آن عطای کثیر - طهارت ار نه به خون جگر کند عاشق
به قول مفتی عشقش درست نیست نماز - میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز - راهم شراب لعل زد ای میر عاشقان
خون مرا به چاه زنخدان یار بخش - ساقیا در گردش ساغر تعلل تا به چند
دور چون با عاشقان افتد تسلسل بایدش - کیست حافظ تا ننوشد باده بی آواز رود
عاشق مسکین چرا چندین تجمل بایدش - دلربایی همه آن نیست که عاشق بکشند
خواجه آن است که باشد غم خدمتگارش - به عاشقان نظری کن به شکر این نعمت
که من غلام مطیعم تو پادشاه مطاع - حافظا عشق و صابری تا چند
ناله عاشقان خوش است بنال - عاشق روی جوانی خوش نوخاسته ام
و از خدا دولت این غم به دعا خواسته ام - عاشق و رند و نظربازم و می گویم فاش
تا بدانی که به چندین هنر آراسته ام - می خور که عاشقی نه به کسب است و اختیار
این موهبت رسید ز میراث فطرتم - عاشق و رندم و میخواره به آواز بلند
وین همه منصب از آن حور پریوش دارم - ای عاشقان روی تو از ذره بیشتر
من کی رسم به وصل تو کز ذره کمترم - همیشه پیشه من عاشقی و رندی بود
دگر بکوشم و مشغول کار خود باشم - در عاشقی گزیر نباشد ز ساز و سوز
استاده ام چو شمع مترسان ز آتشم - اورنگ کو گلچهر کو نقش وفا و مهر کو
حالی من اندر عاشقی داو تمامی می زنم - عاشقان را گر در آتش می پسندد لطف دوست
تنگ چشمم گر نظر در چشمه کوثر کنم - نشان اهل خدا عاشقیست با خود دار
که در مشایخ شهر این نشان نمی بینم - عاشق از قاضی نترسد می بیار
بلکه از یرغوی دیوان نیز هم - محتسب داند که حافظ عاشق است
و آصف ملک سلیمان نیز هم - فکر بهبود خود ای دل ز دری دیگر کن
درد عاشق نشود به به مداوای حکیم - اگر غم لشکر انگیزد که خون عاشقان ریزد
من و ساقی به هم تازیم و بنیادش براندازیم - زان جا که رسم و عادت عاشق کشی توست
با دشمنان قدح کش و با ما عتاب کن - من رند و عاشق در موسم گل
آن گاه توبه استغفرالله - از دامن تو دست ندارند عاشقان
پیراهن صبوری ایشان دریده ای - عاشق شو ار نه روزی کار جهان سر آید
ناخوانده نقش مقصود از کارگاه هستی - تا کی غم دنیای دنی ای دل دانا
حیف است ز خوبی که شود عاشق زشتی - ای که مهجوری عشاق روا می داری
عاشقان را ز بر خویش جدا می داری - گر چه رندی و خرابی گنه ماست ولی
عاشقی گفت که تو بنده بر آن می داری - روی زرد است و آه دردآلود
عاشقان را دوای رنجوری - دوش در خیل غلامان درش می رفتم
گفت ای عاشق بیچاره تو باری چه کسی - در آن چمن که بتان دست عاشقان گیرند
گرت ز دست برآید نگار من باشی - شبی به کلبه احزان عاشقان آیی
دمی انیس دل سوکوار من باشی - سر عاشق که نه خاک در معشوق بود
کی خلاصش بود از محنت سرگردانی - پند عاشقان بشنو و از در طرب بازآ
کاین همه نمی ارزد شغل عالم فانی - ملامتگو چه دریابد میان عاشق و معشوق
نبیند چشم نابینا خصوص اسرار پنهانی - صبر بر جور رقیبت چه کنم گر نکنم
عاشقان را نبود چاره بجز مسکینی - حافظ شب هجران شد بوی خوش وصل آمد
شادیت مبارک باد ای عاشق شیدایی - سعدی شیرازی
- «عاشق» در غزلیات سعدی شیرازی
- عاشقان دین و دنیاباز را خاصیتیست
کان نباشد زاهدان مال و جاه اندوز را - سروبالای کمان ابرو اگر تیر زند
عاشق آنست که بر دیده نهد پیکان را - عاشقان را چه غم از سرزنش دشمن و دوست
یا غم دوست خورد یا غم رسوایی را - ای دیده عاشقان به رویت
چون روی مجاوران به محراب - هر که عاشق نبود مرد نشد
نقره فایق نگشت تا نگداخت - هزار بلبل دستان سرای عاشق را
بباید از تو سخن گفتن دری آموخت - عجب دارم درون عاشقان را
که پیراهن نمی سوزد حرارت - هزار دشمنی افتد به قول بدگویان
میان عاشق و معشوق دوستی برجاست - ابروش کمان قتل عاشق
گیسوش کمند عقل داناست - سعدی اگر عاشقی میل وصالت چراست
هر که دل دوست جست مصلحت خود نخواست - عشق ورزیدم و عقلم به ملامت برخاست
کان که عاشق شد از او حکم سلامت برخاست - آدمی نیست که عاشق نشود وقت بهار
هر گیاهی که به نوروز نجنبد حطب ست - سعدی غم نیستی ندارد
جان دادن عاشقان نجاتست - این یکی از دوستان به تیغ تو کشتست
وان دگر از عاشقان به تیر تو خستست - در خوابگاه عاشق سر بر کنار دوست
کیمخت خارپشت ز سنجاب خوشترست - دلی که عاشق و صابر بود مگر سنگست
ز عشق تا به صبوری هزار فرسنگست - دگر بخفته نمی بایدم شراب و سماع
که نیک نامی در دین عاشقان ننگست - عاشقی می گفت و خوش خوش می گریست
جان بیاساید که جانان قاتلست - سعدیا نزدیک رای عاشقان
خلق مجنونند و مجنون عاقلست - نسبت عاشق به غفلت می کنند
وان که معشوقی ندارد غافلست - عاشق گریختن نتواند که دست شوق
هر جا که می رود متعلق به دامنست - عاشق صادق به زخم دوست نمیرد
زهر مذابم بده که ماء معینست - خواب در عهد تو در چشم من آید هیهات
عاشقی کار سری نیست که بر بالینست - تیرباران بر سر و صوفی گرفتار نظر
مدعی در گفت و گوی و عاشق اندر جست و جوست - چشم اگر با دوست داری گوش با دشمن مکن
عاشقی و نیک نامی سعدیا سنگ و سبوست - کس به چشم در نمی آید که گویم مثل اوست
خود به چشم عاشقان صورت نبندد مثل دوست - به بنده ام گو تاج خواهی بر سرم نه یا تبر
هر چه پیش عاشقان آید ز معشوقان نکوست - عقل باری خسروی می کرد بر ملک وجود
باز چون فرهاد عاشق بر لب شیرین اوست - صاحب دلی نماند در این فصل نوبهار
الا که عاشق گل و مجروح خار اوست - زان بیخودم که عاشق صادق نباشدش
پروای نفس خویشتن از اشتغال دوست - هر کسی را دل به صحرایی و باغی می رود
هر کس از سویی به دررفتند و عاشق سوی دوست - نه عاشقست که هر ساعتش نظر به کسی
نه عارفست که هر روز خاطرش جاییست - دست در خون عاشقان داری
حاجت تیغ برکشیدن نیست - خود که باشد که تو را بیند و عاشق نشود
مگرش هیچ نباشد که خریدار تو نیست - عاشق ز سوز درد تو فریاد درنهاد
مؤمن ز دست عشق تو زنار برگرفت - یاد تو می رفت و ما عاشق و بی دل بدیم
پرده برانداختی کار به اتمام رفت - عاشق صادق دیدار من آن گه باشی
که به دنیا و به عقبی نبود پروایت - میسرت نشود عاشقی و مستوری
ورع به خانه خمار در نمی گنجد - مشغول عشق جانان گر عاشقیست صادق
در روز تیرباران باید که سر نخارد - هم عارفان عاشق دانند حال مسکین
گر عارفی بنالد یا عاشقی بزارد - گر من از عهدت بگردم ناجوانمردم نه مردم
عاشق صادق نباشد کز ملامت سر بخارد - گر از مقابله شیر آید از عقب شمشیر
نه عاشقست که اندیشه از خطر دارد - عوام عیب کنندم که عاشقی همه عمر
کدام عیب که سعدی خود این هنر دارد - ترسم که مست و عاشق و بی دل شود چو ما
گر محتسب به خانه خمار بگذرد - پای گو بر سر عاشق نه و بر دیده دوست
حیف باشد که چنین کس به زمین می گذرد - ز چشم خلق فتادم هنوز و ممکن نیست
که چشم شوخ من از عاشقی حذر گیرد - عاشقان کشتگان معشوقند
هر که زندست در خطر باشد - عاقلان از بلا بپرهیزند
مذهب عاشقان دگر باشد - پای رفتن نماند سعدی را
مرغ عاشق بریده پر باشد - شب عاشقان بی دل چه شبی دراز باشد
تو بیا کز اول شب در صبح باز باشد - بر عندلیب عاشق گر بشکنی قفس را
از ذوق اندرونش پروای در نباشد - نامم به عاشقی شد و گویند توبه کن
توبت کنون چه فایده دارد که نام شد - همچنان عاشق نباشد ور بود صادق نباشد
هر که درمان می پذیرد یا نصیحت می نیوشد - چه حاجتست به شمشیر قتل عاشق را
حدیث دوست بگویش که جان برافشاند - عاشقان دارند کار و عارفان دانند حال
این سخن در دل فرود آید که از جان گفته اند - عاشقان را کشته می بینند خلق
بشنو از سعدی که جان پرورده اند - تو عاشقان مسلم ندیده ای سعدی
که تیغ بر سر و سر بنده وار در پیشند - قاضی شهر عاشقان باید
که به یک شاهد اختصار کند - عاقل خبر ندارد از اندوه عاشقان
خفتست او عیب مردم بیدار می کند - تیر مژگان و کمان ابروش
عاشقان را عید قربان می کند - سعدیا عاشق صادق ز بلا نگریزد
سست عهدان ارادت ز ملامت برمند - عاشقان را ز بر خویش مران تا بر تو
سر و زر هر دو فشانند و دعا نیز کنند - مگر به خیل تو با دوستان نپیوندند
مگر به شهر تو بر عاشقان نبخشایند - هر که ما را به نصیحت ز تو می پیچد روی
گو به شمشیر که عاشق به مدارا نرود - گر بیارند کلید همه درهای بهشت
جان عاشق به تماشاگه رضوان نرود - صفت عاشق صادق به درستی آنست
که گرش سر برود از سر پیمان نرود - دم درکش از ملامتم ای دوست زینهار
کاین درد عاشقی به ملامت فزون شود - چشم عاشق نتوان دوخت که معشوق نبیند
پای بلبل نتوان بست که بر گل نسراید - چرا و چون نرسد دردمند عاشق را
مگر مطاوعت دوست تا چه فرماید - گلدسته امیدی بر جان عاشقان نه
تا ره روان غم را خار از قدم برآید - عاشق بگشتم ار چه دانسته بودم اول
کز تخم عشقبازی شاخ ندم برآید - نام و ننگ و دل و دین گو برود این مقدار
چیست تا در نظر عاشق جانباز آید - آن نه عشقست که از دل به دهان می آید
وان نه عاشق که ز معشوق به جان می آید - عاشق آنست که بی خویشتن از ذوق سماع
پیش شمشیر بلا رقص کنان می آید - چه عاشقست که فریاد دردناکش نیست
چه مجلسست کز او های و هو نمی آید - خفتن عاشق یکیست بر سر دیبا و خار
چون نتواند کشید دست در آغوش یار - عاشق دیوانه سرمست را
پند خردمند نیاید به کار - گر بر وجود عاشق صادق نهند تیغ
بیند خطای خویش و نبیند خطای یار - عجب از عقل کسانی که مرا پند دهند
برو ای خواجه که عاشق نبود پندپذیر - سعدیا زنده عاشقی باشد
که بمیرد بر آستان نیاز - عاشق گل دروغ می گوید
که تحمل نمی کند خارش - عاشق صادق از ملامت دوست
گر برنجد به دوست مشمارش - مطرب ما را دردیست که خوش می نالد
مرغ عاشق طرب انگیز بود آوازش - عشق تو گفته بود هان سعدی و آرزوی من
بس نکند ز عاشقی تا ز جهان جهانمش - ناگزیرست یار عاشق را
که ملامت کنند یارانش - به جفایی و قفایی نرود عاشق صادق
مژه بر هم نزند گر بزنی تیر و سنانش - حیف بود مردن بی عاشقی
تا نفسی داری و نفسی بکوش - دلی که دید که غایب شدست از این درویش
گرفته از سر مستی و عاشقی سر خویش - عاشقان را نتوان گفت که بازآی از مهر
کافران را نتوان گفت که برگرد از کیش - ای زاهد خرقه پوش تا کی
با عاشق خسته دل کنی جنگ - گرد دو جهان بگشته عاشق
زاهد بنگر نشسته دلتنگ - ز عقل اندیشه ها زاید که مردم را بفرساید
گرت آسودگی باید برو عاشق شو ای عاقل - گر او سرپنجه بگشاید که عاشق می کشم شاید
هزارش صید پیش آید به خون خویش مستعجل - ملامتگوی عاشق را چه گوید مردم دانا
که حال غرقه در دریا نداند خفته بر ساحل - پرده چه باشد میان عاشق و معشوق
سد سکندر نه مانعست و نه حائل - مرا به عاشقی و دوست را به معشوقی
چه نسبتست بگویید قاتل و مقتول - گو خلق بدانند که من عاشق و مستم
آوازه درستست که من توبه شکستم - درمان درد عاشقان صبرست و من دیوانه ام
نه درد ساکن می شود نه ره به درمان می برم - من خراباتیم و عاشق و دیوانه و مست
بیشتر زین چه حکایت بکند غمازم - مردمان عاشق گفتار من ای قبله خوبان
چون نباشند که من عاشق دیدار تو باشم - همسایه گو گواهی مستی و عاشقی
بر من مده که خویشتن اقرار می کنم - شمشیر برآور که مرادم سر سعدیست
ور سر ننهم در قدمت عاشق دونم - عاشق آن گوش ندارد که نصیحت شنود
درد ما نیک نباشد به مداوای حکیم - شاهدان چستند ساقی گو بیار
عاشقان مستند مطرب گو بزن - سعدیا گر عاشقی پایی بکوب
عاشقا گر مفلسی دستی بزن - همه شاهدان عالم به تو عاشقند سعدی
که میان گرگ صلحست و میان گوسفندان - گو خلق بدانید که من عاشق و مستم
در کوی خرابات نباشد سر و سامان - یا صلح متی یرجع نومی و قراری
انی و علی العاشق هذان حرامان - روشن روان عاشق از تیره شب ننالد
داند که روز گردد روزی شب شبانان - مذهب اگر عاشقیست سنت عشاق چیست
دل که نظرگاه اوست از همه پرداختن - نصیحت گفتن آسانست سرگردان عاشق را
ولیکن با که می گویی که نتواند پذیرفتن - کمال شوق ندارند عاشقان صبور
که احتمال ندارد بر آتش افسردن - مثال عاشق و معشوق شمع و پروانه ست
سر هلاک نداری مگرد پیرامون - سخن دراز کشیدیم و همچنان باقیست
حدیث دلبر فتان و عاشق مفتون - غرور نیکوان باشد نه چندان
جفا بر عاشقان باشد نه چندین - مجلس ما دگر امروز به بستان ماند
مطرب از بلبل عاشق به خوش آوازی به - دلا گر عاشقی دایم بر آن باش
که سختی بینی و جور آزمایی - وفای صحبت جانان به گوش جانم گفت
نه عاشقی که حذر می کنی ز رسوایی - هزار دیده چو پروانه بر جمال تو عاشق
غلام مجلس آنم که شمع مجلس اویی - برو ای فقیه دانا به خدای بخش ما را
تو و زهد و پارسایی من و عاشقی و مستی - نه عدل بود نمودن خیال وصل و ربودن
چرا ز عاشق مسکین هم اولش ننهفتی - قلم بر بی دلان گفتی نخواهم راند و هم راندی
جفا بر عاشقان گفتی نخواهم کرد و هم کردی - سعدیا دور نیک نامی رفت
نوبت عاشقیست یک چندی - تو را ملامت رندان و عاشقان سعدی
دگر حلال نباشد که خود بلغزیدی - گفته بودم که دل به کس ندهم
حذر از عاشقی و بی خبری - من چنان عاشق رویت که ز خود بی خبرم
تو چنان فتنه خویشی که ز ما بی خبری - جان بدهند و در زمان زنده شوند عاشقان
گر بکشی و بعد از آن بر سر کشته بگذری - خاکی از مردم بماند در جهان
وز وجود عاشقان خاکستری - دریاب عاشقان را کافزون کند صفا را
بشنو تو این سخن را کاین یادگار داری - کس از این نمک ندارد که تو ای غلام داری
دل ریش عاشقان را نمکی تمام داری - گناه عاشق بیچاره نیست در پی تو
گناه توست که رخسار دلستان داری - گر آن که خرمن من سوخت با تو پردازد
میسرت نشود عاشقی و مستوری - ز چند گونه سخن رفت و در میان آمد
حدیث عاشقی و مفلسی و مهجوری - اگر گلاله مشکین ز رخ براندازی
کنند در قدمت عاشقان سراندازی - تو را که دل نبود عاشقی چه دانی چیست
تو را که سمع نباشد سماع ننیوشی - نشان عاشق آن باشد که شب با روز پیوندد
تو را گر خواب می گیرد نه صاحب درد عشاقی - من همان عاشقم ار زان که تو آن دوست نه ای
انا اهواک و ان ملت عن المیثاق - سعدیا تسلیم فرمان شو که نیست
چاره عاشق بجز بیچارگی - میان عاشق و معشوق اگر باشد بیابانی
درخت ارغوان روید به جای هر مغیلانی - به پای خویشتن آیند عاشقان به کمندت
که هر که را تو بگیری ز خویشتن برهانی - دلا گر عاشقی می سوز و می ساز
تنا گر طالبی می پرس و می پوی - سعدیا عاشق نشاید بودن اندر خانقاه
شاهدبازی فراخ و زاهدان تنگ خوی - خیام نیشابوری
- «عاشق» در رباعیات خیام نیشابوری
- مولوی
- «عاشق» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- گشته خیال همنشین با عاشقان آتشین
غایب مبادا صورتت یك دم ز پیش چشم ما - بر دست من نه جام جان ای دستگیر عاشقان
دور از لب بیگانگان پیش آر پنهان ساقیا - نانی بده نان خواره را آن طامع بیچاره را
آن عاشق نانباره را كنجی بخسبان ساقیا - ای نوبهار عاشقان داری خبر از یار ما
ای از تو آبستن چمن و ای از تو خندان باغها - ای عاشقان ای عاشقان امروز ماییم و شما
افتاده در غرقابهای تا خود كه داند آشنا - ای جان شیرین تلخ وش بر عاشقان هجر كش
در فرقت آن شاه خوش بیكبر با صد كبریا - ماندم ز عذرا وامقی چون من نبودم لایقی
لیكن خمار عاشقی در سر دل خمار را - جباروار و زفت او دامن كشان میرفت او
تسخركنان بر عاشقان بازیچه دیده عشق را - ای خواجه سرمستك شدی بر عاشقان خنبك زدی
مست خداوندی خود كشتی گرفتی با خدا - اكنون بگویم سر جان در امتحان عاشقان
از قفل و زنجیر نهان هین گوشها را برگشا - من عاشقان را در تبش بسیار كردم سرزنش
با سینه پرغل و غش بسیار گفتم ناسزا - جان را تو پیدا كردهای مجنون و شیدا كردهای
گه عاشق كنج خلا گه عاشق رو و ریا - گه عاشق این پنج و شش گه طالب جانهای خوش
این سوش كش آن سوش كش چون اشتری گم كرده جا - گفتا چیست این ای فلان گفتم كه خون عاشقان
جوشیده و صافی چو جان بر آتش عشق و ولا - ای عاشقان ای عاشقان آمد گه وصل و لقا
از آسمان آمد ندا كای ماه رویان الصلا - نك بر دم امسال ما خوش عاشق آمد پار ما
ما مفلسانیم و تویی صد گنج و صد دینار ما - عاشق مهجور نگر عالم پرشور نگر
تشنه مخمور نگر ای شه خمار بیا - كان نمك رسید هین گر تو ملیح و عاشقی
كاس ستان و كاسه ده شور گزین نه شوربا - بین كه چه داد میكند بین چه گشاد میكند
یوسف یاد میكند عاشق كف بریده را - جمله به ماه عاشق و ماه اسیر عشق تو
ناله كنان ز درد تو لابه كنان كه ای خدا - آمد دوش مه كه تا سجده برد به پیش تو
غیرت عاشقان تو نعره زنان كه رو میا - از تبریز شمس دین روی نمود عاشقان
ای كه هزار آفرین بر مه و آفتاب ما - تا چه شوند عاشقان روز وصال ای خدا
چونك ز هم بشد جهان از بت بانقاب ما - دوزخ جای كافران جنت جای ممنان
عشق برای عاشقان محو سزای نفس ما - گفتم خود آن نشود عاشق پنهان
چیست كه آن پرده شود پیش صفاها - تو بدنامی عاشق را منه با خواری دونان
كه هست اندر قفای او ز شاه عشق رایتها - اگر عطار عاشق بد سنایی شاه و فایق بد
نه اینم من نه آنم من كه گم كردم سر و پا را - اگر عطار عاشق بد سنایی شاه و فایق بد
نه اینم من نه آنم من كه گم كردم سر و پا را - تو دیدی هیچ عاشق را كه سیری بود از این سودا
تو دیدی هیچ ماهی را كه او شد سیر از این دریا - بود عاشق فراق اندر چو اسمی خالی از معنی
ولی معنی چو معشوقی فراغت دارد از اسما - ببین عذرا و وامق را در آن آتش خلایق را
ببین معشوق و عاشق را ببین آن شاه و آن طغرا - خاموش كه او خود بكشد عاشق خود را
تا چند كشی دامن هر بیهنری را - خبر كن آن طبیب عاشقان را
كه تا شربت دهد بیمار ما را - هر عاشق شاهدی گزیدست
ما جز تو ندیدهایم یارا - عشرت ده عاشقان می را
حسرت ده طالبان نان را - دانم كه سلامهای سوزان
آرد به حبیب عاشقان را - در شش درهای فتاد عاشق
بشكن در حبس شش دری را - عاشقان دردكش را در درونه ذوقها
عاقلان تیره دل را در درون انكارها - در میان پرده خون عشق را گلزارها
عاشقان را با جمال عشق بیچون كارها - اطلس و دیباج بافد عاشق از خون جگر
تا كشد در پای معشوق اطلس و دیباج را - در دل عاشق كجا یابی غم هر دو جهان
پیش مكی قدر كی باشد امیر حاج را - عشق معراجیست سوی بام سلطان جمال
از رخ عاشق فروخوان قصه معراج را - عاشق آشفته از آن گوید كه اندر شهر دل
عشق دایم میكند این غارت و تاراج را - عاشقان عشق را بسیار یاریها دهیم
چونك شمس الدین تبریزی كنون شد یار ما - سینههای عاشقان جز از شما روشن مباد
گلبن جانهای ما خندان مبادا بیشما - عشق را دیدم میان عاشقان ساقی شده
جان ما را دیدن ایشان مبادا بیشما - شمع را چون برفروزی اشك ریزد بر رخان
او چو بفروزد رخ عاشق بریزد دمعها - بار دیگر سر برون كن از حجاب
از برای عاشقان دنگ را - دور بادا عاقلان از عاشقان
دور بادا بوی گلخن از صبا - گر درآید عاقلی گو راه نیست
ور درآید عاشقی صد مرحبا - مجلس ایثار و عقل سخت گیر
صرفه اندر عاشقی باشد وبا - خانه بازآ عاشقا تو زوترك
عمر خود بیعاشقی باشد هبا - در میان عاشقان عاقل مبا
خاصه اندر عشق این لعلین قبا - عاشقان را دین و كیش دیگرست
اصل و فرع و سر آن دین شیوهها - از ورای سر دل بین شیوهها
شكل مجنون عاشقان زین شیوهها - روح زیتونیست عاشق نار را
نار میجوید چو عاشق یار را - اغنیا خشك و فقیران چشم تر
عاشقا بیشكل خشك و تر بیا - گر درآید عاقلی گو راه نیست
ور درآید عاشقی صد مرحبا - در میان عاشقان عاقل مبا
خاصه در عشق چنین شیرین لقا - دور بادا عاقلان از عاشقان
دور بادا بوی گلخن از صبا - عاشق خموش خوشتر دریا به جوش خوشتر
چون آینهست خوشتر در خامشی بیانها - می كه به خم حقست راز دلش مطلقست
لیك بر او هم دقست عاشق بیدار را - از غلط عاشقان از تبش روی او
صورت او میشود بر سر آن مویها - صلا زدند همه عاشقان طالب را
روان شوید به میدان پی تماشا را - ولیك غیرت لالاست حاضر و ناظر
هزار عاشق كشتی برای لالا را - اگر تو عاشق عشقی و عشق را جویا
بگیر خنجر تیز و ببر گلوی حیا - روم به حجره خیاط عاشقان فردا
من درازقبا با هزار گز سودا - میان صد كس عاشق چنان بدید بود
كه بر فلك مه تابان میان كوكبها - به باغ رنجه مشو در درون عاشق بین
دمشق و غوطه و گلزارها و نیربها - ز بامداد چرا قصد خون عاشق كرد
چرا كشید چنین تیغ ذوالفقار چرا - بر دم امسال ما عاشق آمد پار ما
مفلسانیم و تویی گنج ما دینار ما - كه جان خود چه باشد بر عاشقان
جهان خود چه باشد بر اولیا - چه شدی گر تو همچون من شدییی عاشق ای فتا
همه روز اندر آن جنون همه شب اندر این بكا - عاشق زخمست دف سخت رو
میل لبست آن نی نالنده را - زان كه بود عاشق خلوت طلب
تا غم دل گوید با دلربا - خلق بخفتند ولی عاشقان
جمله شب قصه كنان با خدا - هان ای طبیب عاشقان سوداییی دیدی چو ما
یا صاحبی اننی مستهلك لو لاكما - هرگز نبینی در جهان مظلومتر زین عاشقان
قولوا لاصحاب الحجی رفقا بارباب الهوی - العاشق حوت و هوی العشق كنجر
هل مل اذا ما سكن الحوت زلالا - و تلاقینا ملاحا فی فناكم خفرات
فتعاشقنا بغنج فسبونا و سبینا - ما فاز عاشق بمحیاك ساعه
الا و فی الصدود تلاشی من البلا - هز القلوب و ردها بصدوده
فغدا دماء العاشقین مبددا - وز گریه عاشقان چه روید
صد مهر درون آن شكرلب - عاشق چادر مباش و خر مران در آب و گل
تا نمانی ز آب و گل مانند خر اندر خلاب - جان و دل از عاشقان میخواستند
جان و دل را میسپارم روز و شب - ای مهار عاشقان در دست تو
در میان این قطارم روز و شب - ترك و رومی و عرب گر عاشق است
همزبان اوست این بانگ صواب - عاشقا كمتر ز پروانه نهای
كی كند پروانه ز آتش اجتناب - رغبت به عاشقان كن ای جان صدر غایب
بنشین میان مستان اینك مه و كواكب - آمد جواب از آسمان كو را رها كن در همان
كاندر بلای عاشقان دارو و درمان بیهدست - تو عشق را چون دیدهای از عاشقان نشنیدهای
خاموش كن افسون مخوان نی جادوی نی شعبدهست - آمدهام كه تا تو را جلوه دهم در این سرا
همچو دعای عاشقان فوق فلك رسانمت - عاشق جور یار شو عاشق مهر یار نی
تا كه نگار نازگر عاشق زار آیدت - كه دید ای عاشقان شهری كه شهر نیكبختانست
كه آن جا كم رسد عاشق و معشوق فراوانست - كه این سو عاشقان باری چو عود كهنه میسوزد
وان معشوق نادرتر كز او آتش فروزانست - اگر گیری ور اندازی چه غم داری چه كم داری
كه عاشق چون گیا این جا بیابان در بیابانست - نه خاكست این زمین طشتیست پرخون
ز خون عاشقان و زخم شهمات - طبیب عاشقان را بازپرسید
كه تا آن نرگس بیمار چونست - اگر چه زار گردد تازه رویست
ضحوكی عاشقان را خوی و دابست - ای عاشق آسمان قرین شو
با او كه حدیث نردبان گفت - وز ننگ قراضه جان عاشق
ترك بازار و این دكان گفت - گر جام سپهر زهرپیماست
آن در لب عاشقان چو حلواست - لنگی نكنم نه بدتكم من
كه عاشق روی ایبكم من - ای عاشق شاه دان كه راهت
در جست رضای آن همامست - مر عاشق را ز ره چه بیمست
چون همره عاشق آن قدیمست - عشق و عاشق یكیست ای جان
تا ظن نبری كه آن دو نیمست - چون گشت درست عشق عاشق
هم منعم خویش و هم نعیمست - ای عارف عاشق این غزل گو
كت عشق ز عاشقان گزیدهست - جز كشتن عاشقان چه شغلت
جز كشتن خلق چیست كارت - یك لحظه ز كوی یار دوری
در مذهب عاشقان حرامست - عاشق به جهان چه غصه دارد
تا جام شراب وصل برجاست - عاشقان را گر چه در باطن جهانی دیگرست
عشق آن دلدار ما را ذوق و جانی دیگرست - عاشقان را وقت شورش ابله و شپشپ مبین
كوه جودی عاجز آید پیش ایشان در ثبات - هر یكی با نازباز و هر یكی عاشق نواز
هر یكی شمع طراز و هر یكی صبح نجات - ذره ذره عاشقانه پهلوی معشوق خویش
میزند پهلو كه وقت عقد و كابین كردنست - گر نه پرتوهای آن رخسار داد حسن داد
پس به دیوان سرای عاشقان بیداد چیست - گر نه آتش میزند آتش رخی در جان نهان
پس دماغ عاشقان پرآتش و پرباد چیست - صورت ار نقصان پذیرد نیست معنی را كمی
عاشق اندر ذوق باشد گر چه در پالایش است - تن چو سایه بر زمین و جان پاك عاشقان
در بهشت عشق تجری تحتها الانهار مست - لیك طبع از اصل رنج و غصهها بررستهست
در پی رنج و بلاها عاشق بیطایلست - نقش بند جان كه جانها جانب او مایلست
عاقلان را بر زبان و عاشقان را در دلست - هر كه روید نرگس گل ز آب چشمش عاشقست
هر كه نرگسها بچیند دسته بند عاملست - گر تو عاشق شدهای عشق تو برهان تو بس
ور تو عاشق نشدی پس طلب برهان چیست - لذت فقر چو بادهست كه پستی جوید
كه همه عاشق سجدهست و تواضع سرمست - زاغ اگر عاشق سرگین خر آمد گو باش
بلبلان را به چمن با گل رعنا چه خوشست - مطرب و نوحه گر عاشق و شوریده خوش است
نبود بسته بود رسته و روییده خوش است - چون چنین است صنم پند مده عاشق را
آهن سرد چه كوبی كه وی از پند گذشت - عاشق آخر ز چه رو تا به ابد دل ننهد
بر كسی كز لطفش تن همگی جان شده است - بهر هر كشته او جان ابد گر نبود
جان سپردن بر عاشق ز چه آسان شده است - عاشقان را جست و جو از خویش نیست
در جهان جوینده جز او بیش نیست - جان جانداران سركش را به علم
عاشق جانانه كردی عاقبت - ماه همچون عاشقان اندر پیش
فربه و لاغر شده حیران كیست - عاشقی و بیوفایی كار ماست
كار كار ماست چون او یار ماست - عاشق و مفلس كند این شهر را
این چنین چابك كه این طرار ماست - عاشق چو مستتر شد بر وی ملامت آید
زیرا كه نقل این می نبود بجز ملامت - عاشق به شب بمردی والله كه جان نبردی
الا خیال خوبت شب میكند عیادت - بر عاشقان فریضه بود جست و جوی دوست
بر روی و سر چو سیل دوان تا بجوی دوست - در عاشقی نگر كه رخش بوسه گاه او است
منگر بدانك زرد و ضعیف و مكرمش است - چندان بنوش می كه بمانی ز گفت و گو
آخر نه عاشقی و نه این عشق میكدهست - گفتا كه ذره ذره جهان عاشق منند
رو رو كه این متاع بر ما محقرست - امروز در جمال تو خود لطف دیگرست
امروز هر چه عاشق شیدا كند سزاست - عاشق شهنشهیست دو عالم بر او نثار
هیچ التفات شاه به سوی نثار نیست - عشقست و عاشقست كه باقیست تا ابد
دل بر جز این منه كه بجز مستعار نیست - گفتا كه حال خویش فراموش كن بگیر
زیرا كه عاشقان را هیچ اختیار نیست - ما را كنار گیر تو را خود كنار نیست
عاشق نواختن به خدا هیچ عار نیست - زان شب كه ماه خویش نمودی به عاشقان
چون چرخ بیقرار كسی را قرار نیست - روباه لنگ رفت كه بر شیر عاشقم
گفتم كه این به دمدمه و های هوی نیست - عاشق چو اژدها و تو یك كرم نیستی
عاشق چو گنجها و تو را یك تسوی نیست - عاشق آن قند تو جان شكرخای ماست
سایه زلفین تو در دو جهان جای ماست - هر چه تصور كنی خواجه كه همتاش نیست
عاشق و مسكین آن بیضد و همتای ماست - دلبر چون ماه را هر چه كند میرسد
عاشق درگاه را خلق حسن واجبست - عاشق عیسی نهای بیخور و خر كی زیی
كالبد مرده را گور و كفن واجبست - خیال تو چو درآید به سینه عاشق
درون خانه تن پر شود چراغ حیات - كسی كه عاشق روی پری من باشد
نزاده است ز آدم نه مادرش حواست - بیا كه عاشق ماهست وز اختران پیداست
بدانك مست تجلی به ماه راه نماست - بگرد عاشق اگر صد هزار خام بود
مرا دو چشم ببندی بگویمت كه كجاست - برات عاشق نو كن رسید روز برات
زكات لعل ادا كن رسید وقت زكات - ایا دو دیده تبریز شمس دین به حق
تو كهربای دلی دل به عاشقی كه توست - سر خم را گشاد ساقی و گفت
الصلا هر كسی كه عاشق ماست - مردمت گر ز چشم خویش انداخت
مردم چشم عاشقانت جاست - گر برفت آب روی كمتر غم
جای عاشق برون آب و هواست - عاشقان غرقهاند در شكراب
از شكر مصر را شكایت نیست - هر كه را پرغم و ترش دیدی
نیست عاشق و زان ولایت نیست - كار من اینست كه كاریم نیست
عاشقم از عشق تو عاریم نیست - صبر مرا آینه بیماریست
آینه عاشق غمخواریست - چون كرد بر عالم گذر سلطان مازاغ الصبر
نقشی بدید آخر كه او بر نقشها عاشق نشد - جانی كجا باشد كه او بر اصل جان مفتون نشد
آهن كجا باشد كه بر آهن ربا عاشق نشد - من بر در این شهر دی بشنیدم از جمع پری
خانه ش بده بادا كه او بر شهر ما عاشق نشد - ای وای آن ماهی كه او پیوسته بر خشكی فتد
ای وای آن مسی كه او بر كیمیا عاشق نشد - بسته بود راه اجل نبود خلاصش معتجل
هم عیش را لایق نبد هم مرگ را عاشق نشد - ای بیوفا جانی كه او بر ذوالوفا عاشق نشد
قهر خدا باشد كه بر لطف خدا عاشق نشد - بی گاه شد بیگاه شد خورشید اندر چاه شد
خورشید جان عاشقان در خلوت الله شد - گر جان عاشق دم زند آتش در این عالم زند
وین عالم بیاصل را چون ذرهها برهم زند - مر عاشقان را پند كس هرگز نباشد سودمند
نی آن چنان سیلیست این كش كس تواند كرد بند - بیزار گردند از شهی شاهان اگر بویی برند
زان بادهها كه عاشقان در مجلس دل میخورند - این آسمان گر نیستی سرگشته و عاشق چو ما
زین گردش او سیر آمدی گفتی بسستم چند چند - گر چشم و جان عاشقان چون ابر طوفان بار شد
اما دل اندر ابر تن چون برقها رخشان شود - دانی چرا چون ابر شد در عشق چشم عاشقان
زیرا كه آن مه بیشتر در ابرها پنهان شود - آمد بهار عاشقان تا خاكدان بستان شود
آمد ندای آسمان تا مرغ جان پران شود - ای آسمان عاشقان ای جان جان عاشقان
حسنت میان عاشقان نك دوستكامت میكند - ای آسمان عاشقان ای جان جان عاشقان
حسنت میان عاشقان نك دوستكامت میكند - بی گاه شد بیگاه شد خورشید اندر چاه شد
خورشید جان عاشقان در خلوت الله شد - ای كه ز یك تابش تو كوه احد پاره شود
چه عجب ار مشت گلی عاشق و بیچاره شود - نوبت عشق مشتری بر سر چرخ میزند
بهر روان عاشقان صد صلوات میرسد - جور و جفا و دوریی كان كنكار میكند
بر دل و جان عاشقان چون كنه كار میكند - عاشق دلبر مرا شرم و حیا چرا بود
چونك جمال این بود رسم وفا چرا بود - گشا خنب حقایق را بده بیصرفه عاشق را
می آشامش كن ایرا دل خیال آشام میگردد - اگر صد همچو من گردد هلاك او را چه غم دارد
كه نی عاشق نمییابد كه نی دلخسته كم دارد - به دورانها چو من عاشق نرست از مغرب و مشرق
بپرس از پیر گردونی كه چون من پشت خم دارد - خمش كوته كن ای خاطر كه علم اول و آخر
بیان كرده بود عاشق چو پیش شاه لا باشد - بجو آن صبح صادق را كه جان بخشد خلایق را
هزاران مست عاشق را صبوحی و امان باشد - مرا عاشق چنان باید كه هر باری كه برخیزد
قیامتهای پرآتش ز هر سویی برانگیزد - غذاها از برون آید غذای عاشق از باطن
برآرد از خود و خاید كه عاق چون شتر باشد - نه اول ماند و نی آخر مرا در عشق آن فاخر
كه عاشق همچو نی آمد و عشق او چو نار آمد - برآمد زعفران فرخ نشان عاشقان بر رخ
بر او بخشود و گل گفت اه كه این مسكین چه زار آمد - چو عارف را و عاشق را به هر ساعت بود عیدی
نباشد منتظر سالی كه تا ایام عید آید - اگر عالم هما گیرد نجوید سایهاش عاشق
كه او سرمست عشق آن همای نام ور باشد - سعادت جو دگر باشد و عاشق خود دگر باشد
ندارد پای عشق او كسی كش عشق سر باشد - دو كاشانهست در عالم یكی دولت یكی محنت
به ذات حق كه آن عاشق از این هر دو به درباشد - گر پا نبود عاشق با پر ازل پرد
ور سر نبود عاشق سرهای دگر دارد - ای عاشق خوش مذهب زنهار مخسب امشب
كان یار بهانه جو بر تو گنهی یابد - من بنده آن عاشق كو نر بود و صادق
كز چستی و شبخیزی از مه كلهی یابد - بس عاشق آشفته آسوده و خوش خفته
در سایه آن زلفی كو حلقه و خم دارد - بر هر چه همیلرزی میدان كه همان ارزی
زین روی دل عاشق از عرش فزون باشد - سیمرغ دل عاشق در دام كجا گنجد
پرواز چنین مرغی از كون برون باشد - بیمار شود عاشق اما بنمی میرد
ماه ار چه كه لاغر شد استاره نخواهد شد - خاموش كن و چندین غمخواره مشو آخر
آن نفس كه شد عاشق اماره نخواهد شد - آن صبح چو صادق شد عذرای تو وامق شد
معشوق تو عاشق شد شیخ تو مرید آمد - عاشق كه به صد تهمت بدنام شود این سو
چون نوبت وصل آید صد نام و لقب بیند - عاشق شده ای ای دل سودات مبارك باد
از جا و مكان رستی آن جات مبارك باد - ای عاشق پنهانی آن یار قرینت باد
ای طالب بالایی بالات مبارك باد - عاشق به سوی عاشق زنجیر همیدرد
دیوانه همیگردد تدبیر همیدرد - تقصیر كجا گنجد در گرم روی عاشق
كز آتش عشق او تقصیر همیدرد - مرغ دل هر عاشق كز بیضه برون آید
از چنگل تعجیلش تأخیر همیدرد - عاشق چو منی باید میسوزد و میسازد
ور نی مثل كودك تا كعب همیبازد - عاشق چو منی باید كز مستی و بیخویشی
با خلق نپیوندد با خویش نپردازد - ما طوطی غیبیم شكرخواره و عاشق
آن كان شكرهای به قنطار كی دارد - حاشا ز سواری كه بود عاشق این راه
كه بانگ سگ كوی دلش را بطپاند - بگه برخیز فردا سوی او رو
كه او عاشق چو من بسیار دارد - اگر عالم همه پرخار باشد
دل عاشق همه گلزار باشد - وگر بیمار بینی عاشقی را
نه شاهد بر سر بیمار باشد - وگر بیكار گردد چرخ گردون
جهان عاشقان بر كار باشد - علف خواری نداند جان عاشق
كه جان عاشقان خمار باشد - همه غمگین شوند و جان عاشق
لطیف و خرم و عیار باشد - به عاشق ده تو هر جا شمع مردهست
كه او را صد هزار انوار باشد - وگر تنهاست عاشق نیست تنها
كه با معشوق پنهان یار باشد - شراب عاشقان از سینه جوشد
حریف عشق در اسرار باشد - دلی دارم كه خوی عشق دارد
كه جز با عاشقان همدم نگردد - بدران پردهها را زانك عاشق
ز بیشرمی غم و عاری ندارد - دو چشم عاشقان بیدار تا روز
همه شب سوی آن محراب رفتند - به جان خواهم نوای عاشقانه
كز آن ناله جمال جان نماید - بگو ای نای حال عاشقان را
كه آواز تو جان میآزماید - چو دیوم عاشق آن یك پری شد
ز دیو خویشتن یك سر بری شد - هر عاشق بیمراد سرگشته
مستغرق عشق باختن گردد - روزی گذرد ز هجر تو سالی
مسكین عاشق چنان جوان ماند - ای عشق كه جمله از تو شادند
وز نور تو عاشقان بزادند - امروز فغان عاشقان را
بشنو كه تو را زیان ندارد - گر عاشق داد نیست جودت
پس جان ز چه عاشق دعا شد - تا نعره عاشقان برآید
كان قبله هر نماز آمد - آن دشمن صبرهای عاشق
در خون صبور میخرامد - جز چهره عاشقان مبینید
كان شاه غیور میخرامد - آخر گهر وفا ببارید
آخر سر عاشقان بخارید - چون عاشق را هزار جانست
بی صرفه و ترس جان سپارید - محكوم یك اختیار باشید
گر عاشق و اهل اعتبارید - عاشق چو پیاله پر ز خون بود
چون ساغر می به قهقه آمد - عاقل كردست با تو كوتاه
لیكن عاشق دراز گوید - خویش فربه مینماییم از پی قربان عید
كان قصاب عاشقان بس خوب و زیبا میكشد - نیست عزرائیل را دست و رهی بر عاشقان
عاشقان عشق را هم عشق و سودا میكشد - هر یكی عاشق چو منصورند خود را میكشند
غیر عاشق وانما كه خویش عمدا میكشد - صد تقاضا میكند هر روز مردم را اجل
عاشق حق خویشتن را بیتقاضا میكشد - بس كنم یا خود بگویم سر مرگ عاشقان
گر چه منكر خویش را از خشم و صفرا میكشد - گر به فقر و صدق پیش آیی به راه عاشقان
شمس تبریزی تو را همصحبت مردان كند - دی میان عاشقان ساقی و مطرب میر بود
در هم افتادیم زیرا زور گیراگیر بود - عمر را از سر بگیرید ای مسلمانان كه یار
نیستان را هست كرد و عاشقان را داد داد - گر میان عاشق و معشوق كاری رفت رفت
تو نه معشوقی نه عاشق مر تو را باری چه شد - شمس تبریزی اگر من از جنون عشق تو
برشكستم عاشقان را كار و بازاری چه شد - بال و پر وهم عاشق ز آتش دل چون بسوخت
همچو خورشید و قمر بیبال و پر پرنده شد - زندگی عاشقانش جمله در افكندگیست
خاك طامع بهر این در زیر پا افكنده شد - عاشق نوكار باشی تلخ گیر و تلخ نوش
تا تو را شیرین ز شهد خسروی دارو كند - عشق عاشق را ز غیرت نیك دشمن رو كند
چونك رد خلق كردش عشق رو با او كند - چون ببیند عشق گوید زلف من سایه فكند
وانگهی عاشق در این دم مشك و عنبر بو كند - مشك و عنبر را كنم من خصم آن مغز و دماغ
تا كه عاشق از ضرورت ترك این هر دو كند - گر چه هم بر یاد ما بو كرد عاشق مشك را
نوطلب باشد كه همچون طفلكان كوكو كند - هر طرف از حسن از بدلیلیی كاسد شده
ذره ذره همچو مجنون عاشق مشهور بود - چون در آن دور مبارك برجها را میگذشت
سوی برج آتشین عاشقان خود رسید - گفت نزدیكان خود را كان فلان غایت چراست
آن خراب عاشق حاضرمثال ناپدید - از صفات باخودی بیرون شوید ای عاشقان
خویشتن را محو دیدار جمال حی كنید - كفر و دین عاشقانش هم رقوم عشق اوست
حاش لله كان رقم بر طایفه دیگر كشد - مردگان كهنه را رویش دو صد جان میدهد
عاشقان رفته را از روی او آگه كنید - آستان خرگهش شد كهربای عاشقان
عاشقان لاغر تن خود را چو برگ كه كنید - خمش ای عاشق مجنون بمگو شعر و بخور خون
كه جهان ذره به ذره غم غوغای تو دارد - به از این چه شادمانی كه تو جانی و جهانی
چه غمست عاشقان را كه جهان بقا ندارد - هله عاشقان بكوشید كه چو جسم و جان نماند
دلتان به چرخ پرد چو بدن گران نماند - عاشقان بر درت از اشك چو باران كارند
خوش به هر قطره دو صد گوهر جان بردارند - گر سبو بشكند آن آب سبو كی شكند
جان عاشق به سوی گور و كفن مینرود - رو ترش كرده چرایی كه خریدارم نیست
عاشقانند تو را منتظر میعادند - عاشقان را چو همه پیشه و بازار تویی
عاشقان از جز بازار تو بیزار شدند - صدقات شه ما حصه درویشانست
عاشقان حصه بر آن رخ و رخسار شدند - دل ویران كه در و گنج هوای ابدیست
رخ عاشق ز چه رو همچو رخ زر نكند - شمس تبریز تویی صبح شكرریز تویی
عاشق روز به شب قبله پنهان چه كند - واقف سرمد تا مدرسه عشق گشود
فرقیی مشكل چون عاشق و معشوق نبود - زان خورد خون جگر عاشق زیرا شیر است
شیردل كی بود آن كو ز جگر بگریزد - عاشقان را كه جز این عشق غذایی دگرست
كاسه كدیه ایشان به ابایی برسد - عاشقان نقش خیال تو چو بینند به خواب
ای بسا سیل كه از دیده گریان آرند - گر بدین عاشق دلسوخته مسكینی
شكری زان لب چون لعل بدخشان آرند - باز شیری با شكر آمیختند
عاشقان با همدگر آمیختند - رنگ معشوقان و رنگ عاشقان
جمله همچون سیم و زر آمیختند - هر كه عاشق نیست او را روز نیست
هر كه را عشقست و سودا روز شد - حلقه حلقه عاشقان و بیدلان
بر امید بوی دلدار آمدند - خار عالم در ره عاشق نهاد
تا كه جمله خار را نسرین كند - عاشقان پیدا و دلبر ناپدید
در همه عالم چنین عشقی كه دید - آسمان از دود عاشق ساختهست
آفرین بر صاحب این دود باد - ای خدا از عاشقان خشنود باد
عاشقان را عاقبت محمود باد - عاشقان را از جمالت عید باد
جانشان در آتشت چون عود باد - دیگران از مرگ مهلت خواستند
عاشقان گویند نی نی زود باد - نه فلك مر عاشقان را بنده باد
دولت این عاشقان پاینده باد - بوستان عاشقان سرسبز باد
آفتاب عاشقان تابنده باد - شیوه عاشق فریبیهای یار
كم مباد و هر دم افزاینده باد - عاشق از بوی خوش پیرهنت
پیرهن را ندراند چه كند - آن ماه كو ز خوبی بر جمله میدواند
ای عاشقان شما را پیغام میرساند - آن زینهار گفتن عاشق تهی نبود
اینك سپاه وصل به زنهار میرسد - نی نی كه كشته را دم او جان همیدهد
گر چه به غمزه عاشق بسیار میكشد - پیك دل عاشقان رفت به سر چون قلم
مژده همچون شكر در دل كاغد رسید - دولت بشتافتهست چون نظرت تافتهست
تا كه بقا یافتهست عاشق كون و فساد - با تو موافق شدم با تو منافق شدم
بر دبه عاشق شدم در دبه زیت پلید - جمله دل عاشقان حلقه زده گرد فقر
فقر چو شیخ الشیوخ جمله دلها مرید - طالب و مطلوب را عاشق و معشوق را
همچو گل خوش كنار وقت كناران رسید - مژده دولت رسید در حق هر عاشقی
آتش دل میفروخت دیگ هوس میپزید - چون جگر عاشقان میخورد این شب به ظلم
دود سیاهی ظلم بر دل شب میدمد - ز عشق عاشق مفلس عجب فتند لیمان
كه آنچ رشك شهان شد گدا امید چه دارد - هزاران عاشق داری به جان و دل نگرانت
كه تا سعادت و دولت كه را به تخت برآرد - هزار بلبل مست و هزار عاشق بیدل
در آن مقام تحیر ز روی یار چه میشد - چو عشق در بر سیمین كشید عاشق خود را
ز بوسههای چو شكر در آن كنار چه میشد - به جان جمله مردان كه هر كه عاشق نیست
همه زنند به معنی ببین زنان چه زنند - به بوی وصل اگر عاشقی قرار گرفت
بهانه را نپذیرم بهانهها مدهید - شراب حاضر و معشوق مست و من عاشق
مرا قرار نباشد به بو مرا مدهید - در این چنین قدح آمیختن حرام بود
به عاشقان خدا جز می خدا مدهید - كه عشق شیر سیاهست تشنه و خون خوار
به غیر خون دل عاشقان همینچرد - كسی كه عاشق آن رونق چمن باشد
عجب مدار كه در بیدلی چو من باشد - گهی كه خاك شوم خاك ذره ذره شود
نه ذره ذره من عاشق نگار بود - به روحهای مقدس ز من سلام برید
به عاشقان مقدم ز من پیام برید - هزار نكته نبشتست عشق بر رویم
ز حال دل چو شما عاشقید برخوانید - چه ساغرست كه هر دم به عاشقان آید
شما كشید چنین ساغری كه مردانید - چو آب و نان همه ماهیان ز بحر بود
چو ماهیید چرا عاشق لب نانید - هزار رحمت دیگر نثار آن عاشق
كه او به دام هوای چو تو شهی افتاد - فزون از آن نبود كش كشد به استسقا
در آن زمان دل و جان عاشق سقا دارد - مرا و صد چو مرا آن خیال بیصورت
ز نقش سیر كند عاشق فنا دارد - كه جان عاشق چون تیغ عشق برباید
هزار جان مقدس به شكر آن بنهند - اگر چه عاشقی و عشق بهترین كار است
بدانك بیرخ معشوق ما حرام بود - رفیق گشته دو چشمش میان خوف و رجا
برای پختن هر عاشقی كه خام بود - به نقد خاك شدن كار عاشقان باشد
كه راه بند شكستن خدایشان بنمود - هزار عاشق داری تو را به جان جویان
كه تا سعادت و دولت ز ما كه را خواهد - ز عشق عاشق درویش خلق در عجبند
كه آنچ رشك شهانست او چرا خواهد - همه حیات در اینست كاذبحوا بقره
چو عاشقان حیاتید چون پس بقرید - هزار رحمت دیگر نثار آن عاشق
كه او به دام هوای چو تو شهی افتاد - گداز عاشق در تاب عشق كی ماند
به خدمتی كه شما از پی ثواب كنید - خمش كن نثارست بر عاشقانش
گهرها كه هر یك بهایی ندارد - فتد آتش در این فلك كه بنالد از آن ملك
چو غم و دود عاشقان به سوی آسمان شود - نبود رشك عشق تو بجهد خون عاشقان
چو شفق بر سر افق همه گردون نشان شود - رخ یارم چو گلستان رخ زارم چو زعفران
رخ او چون چنین بود رخ عاشق چنان شود - همه گرگان شبان شده همه دزدان چو پاسبان
چه برد دزد عاشقان چو خدا پاسبان شود - رحمتش آه عاشقان بشنید
آهشان را بس اعتبار نهاد - چون جدا گشت عاشق از معشوق
برد معشوق ناز و عاشق درد - رخ معشوق زرد لایق نیست
سرخی و فربهی عاشق سرد - چونك معشوق ناز آغازید
ناز كش عاشقا مگیر نبرد - چون جدا گشت عاشق از معشوق
نیمهای خنده بود و نیمی درد - چونك در عاشقی حشر كردند
نی چو این مردم حشر میرند - عاشقانی كه جان یك دگرند
همه در عشق همدگر میرند - عاشقان جانب فلك پرند
منكران در تك سقر میرند - عاشقان چشم غیب بگشایند
باقیان جمله كور و كر میرند - عاشقانی كه باخبر میرند
پیش معشوق چون شكر میرند - عمر بیعاشقی مدان به حساب
كان برون از شمار خواهد بود - عید آمد به كف نشان وصال
عاشقان این نشان مبارك باد - عید بر عاشقان مبارك باد
عاشقان عیدتان مبارك باد - مادر عشق طفل عاشق را
پیش سلطان بیامان نبرد - عاشقان طالب نشان گشته
عشقشان جز كه بینشان نبرد - خون چكیدهست ره ره این نه بس است
عاشقی جز كه خون فشان نبرد - همه كس را شكار كرد بلا
عاشقان را بلا شكار بود - همه بر قلب میزند عاشق
اندر آن صف كه كارزار بود - بگریز از كسی كه عاشق نیست
زان ز گرگین تو را گر افزاید - هر چه دهد عاشق از رخت و بخت
عاقبت آن جمله بدو میرسد - خار كه سرتیز ره عاشق است
عاقبت امر گلستان شود - عاشق از دست شد نیست شد و هست شد
بلبل جان مست شد سوی گلستان رسید - ای پاسبان بر در نشین در مجلس ما ره مده
جز عاشقی آتش دلی كید از او بوی جگر - ما را كجا باشد امان كز دست این عشق آسمان
ماندست اندر خركمان چون عاشقان زیر و زبر - ای عاشق بیچاره شده زار به زر بر
گویی كه نزد مرگ تو را حلقه به در بر - از كار جهان سیر شده خاطر عارف
عاشق شده بر شیوه و بر كار دگر بر - مقصود خدا بود و پسر بود بهانه
عاشق نشود جان پیمبر به بشر بر - ای طالب و ای عاشق بنگر به طلب بخش
بنگر به مثر تو چه چفسی به اثر بر - تا كی شكنی عاشق خود را تو ز غیرت
هل تا دو سه ناله بكند این دل بیمار - به یك خانه دو بیمارند و عاشق
منم بیمار و دل بیمار دیگر - چو دیدم اتفاق عاشقانت
شدستم از خلاف و لا و لم سیر - به بازار بتان و عاشقان در
ز نقش او بسوزد جمله بازار - من زاری عاشقان چه گویم
ای معشوقان ز عشق تو زار - ای یار شگرف در همه كار
عیاره و عاشق تو عیار - خاكش خوش باد كوست عاشق
خاكش ز شراب جان مخمر - عاشقی در خشم شد از یار خود معشوق وار
گازری در خشم گشت از آفتاب نامدار - هر كی باشد عاشق آن آفتاب از جان و دل
سر ز خاك پای گازر برندارد زینهار - عارض رخسار او چون عارض لشكر شدست
زخم چشم و چشم زخم عاشقان را گوش دار - عرض لشكر میدهد مر عاشقان را عشق یار
زندگان آن جا پیاده كشتگان آن جا سوار - در سماع عاشقان زد فر و تابش بر اثیر
گر سماع منكران اندرنگیرد گو مگیر - عاشقان را منبلان دان زخم خوار و زخم دوست
عاشقان عافیت را با چنین سودا چه كار - عاشقان بوالعجب تا كشتهتر خود زنده تر
در جهان عشق باقی مرگ را حاشا چه كار - ای دلیل بیدلان و ای رسول عاشقان
شمس تبریزی بیا زنهار دست از ما مدار - هر كی او مر عاشقان و صادقان را بنده شد
خسرو و شاهنشه و صاحب قرانست ای پسر - عقل بند ره روان و عاشقانست ای پسر
بند بشكن ره عیان اندر عیانست ای پسر - رخ عاشقان مزعفر رخ جان و عقل احمر
منگر برون شیشه بنگر درون ساغر - عاشق روی تو را گنبد گردون نكشد
مگرش جای دهی بر سر گردون دگر - عاشق تو نخورد حیله و افسون كسی
تو بخوان و تو بدم بر دلش افسون دگر - هر كجا ماه رویی هر كجا مشك بویی
مشتری وار جوید عاشقی زار دیگر - راستی گوی ای جان عاشقان را مرنجان
جز تو در دلربایان كو دل افشار دیگر - هر كی او مر عاشقان را بنده شد
خسرو و صاحب قرانست ای پسر - در مژه او گر چه دل را مژدههاست
الحذر ای عاشقان از وی حذر - توبه كردم از سخن این باز چیست
توبه نبود عاشقانش را مگر - گر ندیدی عشق رنگ آمیز را
رنگ روی عاشق زارش نگر - عاشقان گویاند در چوگان یار
گوی را با دست و یا با پا چه كار - باز شد در عاشقی بابی دگر
بر جمال یوسفی تابی دگر - سبزه زار عشق را معمور كرد
عاشقان را دشت و دولابی دگر - گر جهان زیر و زبر گشت از او
عاشق زیر و زبر را چه خبر - هر دم دهد بت من نو ساغری به ساقی
كامروز بزم عامست این را به عاشقان بر - امسال حلقه ایست ز سودای عاشقان
گر نیست بازگشت در این عشق عمر پار - ما جمع عاشقان تو خوش قد و قامتیم
ما را صلای فتنه و شور و هزار شر - ای مطرب هوای دل عاشقان روح
بنواز لحن جان كه تننتن لطیفتر - آمد بهار خرم و آمد رسول یار
مستیم و عاشقیم و خماریم و بیقرار - گلگونهای كز اوست رخ دلبران چو گل
سرفتنهای كز اوست رخ عاشقان زریر - طبع جهان كهنه دان عاشق او كهنه دوز
تازه و ترست عشق طالب او تازه تر - هر كه بجز عاشقست در ترشی لایقست
لایق حلوا شكر لایق سركا كبر - عشق خوش و تازه رو طالب او تازه تر
شكل جهان كهنهای عاشق او كهنه خر - هر كه جز عاشقان ماهی بیآب دان
مرده و پژمرده است گر چه بود او وزیر - تنگ شكر خر بلاش ور نخری سركه باش
عاشق این میر شو ور نشوی رو بمیر - هر كی بزاد او بمرد جان به موكل سپرد
عاشق از كس نزاد عشق ندارد پدر - از گهرم دام كن ور نبود وام كن
خانه غلط كردهای عاشق بیسیم و زر - هر كه بجز عاشق است در ترشی لایقست
لایق حلوا شكر لایق سركا كبر - عشق خوش و تازه رو عاشق او تازه تر
شكل جهان كهنهای عاشق او كهنه تر - ولیك عاشق حق را چو بردراند شیر
هلا دریدن او را چو دیگران مشمار - كه بیدلست و جگرخون عاشقست یقین
شكار را ندرانید هیچ شیر دو بار - حرام كرد خدا شحم و لحم عاشق را
كه تا طمع نكند در فناش مردم خوار - بدانك عشق جهانی است بیقرار در او
هزار عاشق بیجان و بیقرار نگر - چو آفتاب برآمد چه خفتهاند این خلق
نه روح عاشق روزست و چشم عاشق نور - نگار كردن چون اشك بر رخ عاشق
حلاوتیست در آن رو كه زد نگار نگار - ز زخمهای نهانی كه عاشقان دانند
به خون درست و نگردد ز زخم كاری سیر - مطرب عاشقان بجنبان تار
بزن آتش به ممن و كفار - ز آه عاشق فلك شكاف كند
ناله عاشقان نباشد خوار - فلك از بهر عاشقان گردد
بهر عشقست گنبد دوار - مدتی گرد عاشقی گردیم
چند گردیم گرد این مردار - عاشقا رو تو همچو چرخ بگرد
خامش از گفت و جملگی گفتار - سر فروكن ز بام و خوش بنگر
جانب جمع عاشقی رنجور - ما یكی جمع عاشقان ز هوس
آمدیم از سفر ز راهی دور - عاشق و مست و آنگهی توبه
ترك سالوس آن فسونگر گیر - ای پاسبان بر در نشین در مجلس ما ره مده
جز عاشقی آتش دلی كید از او بوی جگر - جز عاشقی عاشق كنی مستی لطیفی روشنی
نشناسد از مستی خود او سركله را از كمر - ای میر مه روپوش كن ای جان عاشق جوش كن
ما را چو خود بیهوش كن بیهوش خوش در ما نگر - مرا میگفت دوش آن یار عیار
سگ عاشق به از شیران هشیار - تو بها كرده بودی ای نادان
گشته بودی ز عاشقی بیزار - بر عاشق بری چون سیم بگشا
سوی مفلس یكی مشتی زر انداز - پیاپی میستان از حق شرابی
ندارد غیر عاشق اندر آن پوز - سوی خانه خویش آمد عشق آن عاشق نواز
عشق دارد در تصور صورتی صورت گداز - ذره ذره از وجودم عاشق خورشید توست
هین كه با خورشید دارد ذرهها كار دراز - عاشقان را شد مسلم شب نشستن تا به روز
خوردنی و خواب نی اندر هوای دلفروز - گر تو یارا عاشقی ماننده این شمع باش
جمله شب میگداز و جمله شب خوش میبسوز - غیر عاشق دان كه چون سرما بود اندر خزان
در میان آن خزان باشد دل عاشق تموز - گر تو عشقی داری ای جان از پی اعلام را
عاشقانه نعرهای زن عاشقانه فوز فوز - عاشق و شهوت كجا جمع آید ای تو ساده دل
عیسی و خر در یكی آخر كجا دارند پوز - آهوی چشم خونی آن شیر یوسفان
در خون عاشقان بچریدن گرفت باز - برای عاشق و دزدست شب فراخ و دراز
هلا بیا شب لولی و كار هر دو بساز - سینه عاشق یكی آبیست خوش
جانها بر آب او خاشاك و خس - از دل عاشق برآید آفتاب
نور گیرد عالمی از پیش و پس - هست دل عاشقان همچو تنوری به تاب
چون به تنور آمدی جز كه ز آذر مپرس - مرغ دل تو اگر عاشق این آتشست
سوخته پر خوشتری هیچ تو از پر مپرس - هست دل عاشقان همچو دل مرغ از او
جز سخن عاشقی نكته دیگر مپرس - چون پدر و مادر عاشق هم عشق اوست
بیش مگو از پدر بیش ز مادر مپرس - عاشقی آن صنم وانگه ترس كسی
یك دم و یك رنگ باش عاشق و آن گاه پیس - گر عاشقی از جان و دل جور و جفای یار كش
ور زانك تو عاشق نهای رو سخره میكن خار كش - هر كی بود عاشق خود پنج نشان دارد بد
سخت دل و سست قدم كاهل و بیكار و ترش - اگر گم گردد این بیدل از آن دلدار جوییدش
وگر اندررمد عاشق به كوی یار جوییدش - هر آن عاشق كه گم گردد هلا زنهار میگویم
بر خورشید برق انداز بیزنهار جوییدش - وگر دزدی زند نقبی بدزدد رخت عاشق را
میان طره مشكین آن طرار جوییدش - شراب كاس كیكاووس ده مخمور عاشق را
دقیقه دانی و فن را به پیش فكر عاقل كش - به پیش عاشقان صف صف برآورده به حاجب كف
ز زخم اوست دل چون دف دهان از ناله سرنایش - چرا من خاكی و پستم ازیرا عاشق و مستم
چرا من جمله جانستم ز عشق جسم فرسایش - عشقست نه زر نهان نماند
العاشق كل سره فاش - چو بسوخت جان عاشق ز حبیب سر برآرد
چه بسوخت اندر آتش كه نگشت جان آتش - اندك اندك دیو شد لاحول گو
سست شد در عاشقی بال و پرش - گر بماند عاشقی از كاروان
بر سر ره خضر آید رهبرش - كار تو باید كه باشد بر مراد
كارهای عاشقان گو زار باش - عقل آمد عاشقا خود را بپوش
وای ما ای وای ما از عقل و هوش - گر بگویی عاشقم هست امتحان
سر مپیچ و رطل مردان را بنوش - عاشق حسن خودی لیك تو پنهان ز خود
خلعت وصلت بپوش بر تن این عور خویش - عقل كمالی كه او گردن شیران شكست
عاشق بیدست و پا گردن او بست دوش - ماه كه چون عاشقان در پی خورشید بود
بعد فراق دراز خفیه بپیوست دوش - عاشق صدسالهام توبه كجا من كجا
توبه صدساله را یار دراشكست دوش - شكر كه موسی برست از همه فرعونیان
شكر كه عاشق رسید در كنف خوب خویش - ندا رسید به عاشق ز عالم رازش
كه عشق هست براق خدای میتازش - هزار غوطه مرا میدهد به هر ساعت
خلاص نیست از آن چنگ عاشق افشارش - اگر منكر شود مردی ز سوز عاشق سوزان
متی یمتاز عین الشمس من عین له اعمش - چو فرش وصل بردارد شفا از منزل عاشق
فراش من لهیب النار من تحت الفتی یفرش - عجب نبود اگر عاشق شود بیجان در این هجران
اذا ما الحوت زال الماء لا تعجب بان تعطش - عاشق مات ویم تا ببرد رخت من
ور نه نبودی چنین گرد قمارم طواف - چو عاشقان به جهان جانها فدا كردند
فدا بكردم جانی و جان جان به مصاف - نه عاشق دم خویشم ولیك بوی تست
چو دم زنم ز غمت از مت و از آلاف - دیرست كه زعفران برستست
از چهره لاله زار عاشق - تعلیم و اشارت تو باشد
آن حیله گری و كار عاشق - بس كن كه عنایتش بسنده است
برهان و سخن گزار عاشق - ای داروی فربهی و صحت
از بهر تن نزار عاشق - دیرست كز آبهای دیده
دریا كردی كنار عاشق - از راه نمودن تو باشد
آن رفتن راهوار عاشق - ای رحمت و پادشاهی تو
بربوده دل و قرار عاشق - زینها چه زیانش چون تو باشی
چاره گر و غمگسار عاشق - ای بند تو دلگشای عاشق
وی پند تو گوشوار عاشق - ای كرده خیال را رسولی
در واسطه یادگار عاشق - صد گنج فروشیش به دانگی
وان دانگ كنی نثار عاشق - دیرست كه خواب شب نمانده است
در دیده شرمسار عاشق - آن را كه به خویش بار ندهی
كی بیند كار و بار عاشق - ای لاف ابیت عند ربی
آرایش و افتخار عاشق - دیرست كه اشتها برفتست
از معده لقمه خوار عاشق - از جذب و كشیدن تو باشد
آن ناله زار زار عاشق - لو لاك لما خلقت الافلاك
نه چرخ به اختیار عاشق - ای مونس و غمگسار عاشق
وی چشم و چراغ و یار عاشق - زهر اندر كام عاشق شهد گردد در زمان
زان شكرهایی كه روید هر دم از نیهای عشق - مخلوق خود كی باشد كز عشق تو بلافد
ای عاشق جمالت نور جلال خالق - مرغ دل عاشقان باز پر نو گشاد
كز قفص سینه یافت عالم پهنای عشق - به شب مثال چراغند و روز چون خورشید
ز عاشقی و ز مستی زهی گزیده فریق - از آن اسرار عاشق كش مشو امشب مها خامش
نوای چنگ عشرت را بجنبان تار پنهانك - تویی عاشق تویی معشوق تویی جویان این هر دو
ولی تو توی بر تویی ز رشك این و آن اینك - رو رو كه نهای عاشق ای زلفك و ای خالك
ای نازك و ای خشمك پابسته به خلخالك - عاشقی و آنگهانی نام و ننگ
او نشاید عشق را ده سنگ سنگ - ای عاشق و معشوق من در غیر عشق آتش بزن
چون نقطهای در جیم تن چون روشنی بر جام دل - ای شده بگلربگان ملك غیب
كمترینه عاشق قان الرحیل - چشم گشا عاشقا بر فلك جان ببین
صورت او چون قمر قامت من چون هلال - اشك و رخ عاشقان میكشدت كه بیا
پیشگه عشق رو خیز ز صف نعال - تو را سعادت بادا در آن جمال و جلال
هزار عاشق اگر مرد خون مات حلال - ردای احمد مرسل بگیر ای عاشق
صلای عشق شنو هر دم از روان بلال - چو مست باشد عاشق طمع مكن خمشی
چو نان رسد به گرسنه مگو كه لاتأكل - آتش جان را سنگی و آهن
هر كه نه عاشق ریشش بركن - بشنو سماع آسمان خیزید ای دیوانگان
جانم فدای عاشقان امروز جان افشان كنیم - ای عاشقان ای عاشقان پیمانه را گم كردهام
زان می كه در پیمانهها اندرنگنجد خوردهام - این بار من یك بارگی در عاشقی پیچیدهام
این بار من یك بارگی از عافیت ببریدهام - تو مست مست سرخوشی من مست بیسر سرخوشم
تو عاشق خندان لبی من بیدهان خندیدهام - هان ای طبیب عاشقان دستی فروكش بر برم
تا بخت و رخت و تخت خود بر عرش و كرسی بر برم - ای عاشقان ای عاشقان من خاك را گوهر كنم
وی مطربان ای مطربان دف شما پرزر كنم - زفتی عاشق را بدان از زفتی معشوق او
زیرا كه كبر عاشقان خیزد ز الله اكبرم - لطف تو سابق می شود جذاب عاشق می شود
بر قهر سابق می شود چون روشنایی بر ظلم - ای عاشق صافی روان رو صاف چون آب روان
كاین آب صافی بیگره جان می فزاید دم به دم - گفتا عزیز مصر گر تو عاشقی بخشیدمت
من غایه الاحسان او من جوده او من كرم - چونك خلیلی بدهام عاشق آتشكدهام
عاشق جان و خردم دشمن نقش وثنم - ای مه تابان شدهای از چه گدازان شدهای
گفت گرفتار دلم عاشق روی حسنم - آن شه موزون جهان عاشق موزون طلبد
شد رخ من سكه زر تا كه به میزان برسم - رنگرزم ز من بود هر رخ زعفرانیی
چست الاقم و ولی عاشق اسب لاغرم - میل هواش می كنم طال بقاش می زنم
حلقه به گوش و عاشقم طبل وفاش می زنم - چون ز بلاد كافری عشق مرا اسیر برد
همچو روان عاشقان صاف و لطیف و سادهام - تا كه اسیر و عاشق آن صنم چو جان شدم
دیو نیم پری نیم از همه چون نهان شدم - گفت چرا نهان كنی عشق مرا چو عاشقی
من ز برای این سخن شهره عاشقان شدم - مرا می گوید آن دلبر كه از عاشق فنا خوشتر
نگارا چند بشتابی نه آخر اندر این كارم - همه بالیدن عاشق پی پالودنی آید
پی قربان همیدان تو هر آنچ پروریدستم - دلا مشتاق دیدارم غریب و عاشق و مستم
كنون عزم لقا دارم من اینك رخت بربستم - اگر عالم بقا یابد هزاران قرن و من رفته
میان عاشقان هر شب سمر باشم سمر باشم - بنشین اگری عاشق تا صبحدم صادق
با من كه نمیآید تا صبح و سحر خوابم - رفتم به طبیب جان گفتم كه ببین دستم
هم بیدل و بیمارم هم عاشق و سرمستم - بس بیسر و پا عشقی كه عاشق و معشوقم
هم زارم و بیمارم هم صحت بیمارم - تا عاشق آن یارم بیكارم و بر كارم
سرگشته و پابرجا ماننده پرگارم - جز خون دل عاشق آن شیر نیاشامد
من زاده آن شیرم دلجویم و خون خوارم - من عاشق و مشتاقم من شهره آفاقم
رحم آر و مكن طاقم من خانه نمیدانم - یا عاشق شیدا شو یا از بر ما واشو
در پرده میا با خود تا پرده نگردانم - ما عاشق مستیم به صد تیغ نگردیم
شیریم كه خون دل فغفور چشیدیم - از كار جهان كور بود مردم عاشق
اما نه چو من خود كه كر از كار ندانم - ما عاشق و سرگشته و شیدای دمشقیم
جان داده و دل بسته سودای دمشقیم - از چشمه بونواس مگر آب نخوردی
ما عاشق آن ساعد سقای دمشقیم - اگر تو نیستی در عاشقی خام
بیا مگریز از یاران بدنام - مكن ناموس و با قلاش بنشین
كه پیش عاشقان چه خاص و چه عام - فسانه عاشقان خواندم شب و روز
كنون در عشق تو افسانه گشتم - ز زندان خلق را آزاد كردم
روان عاشقان را شاد كردم - به چشم عاشقان جان و جهانیم
به چشم فاسقان مرگیم و دردیم - بیا تا عاشقی از سر بگیریم
جهان خاك را در زر بگیریم - میان ما درآ ما عاشقانیم
كه تا در باغ عشقت دركشانیم - چو جان اندر جهان گر ناپدیدیم
چو عشق عاشقان گر بینشانیم - مزن بر عاشقان عشق تشنیع
تو را چه كاین چنینیم و چنانیم - ما آفت جان عاشقانیم
نی خانه نشین و خانه بانیم - وز بهر نثار عاشقان را
دامن دامن ز گل بچینیم - ما حلقه عاشقان مستیم
هر روز چو حلقه بر در آییم - همچون جگر كباب عاشق
جز آتش عشق را نشاییم - ما خون جگر خوریم چون شیر
چون یوز نه عاشق پنیریم - عاشق كه چو شمع می بسوزد
او را چو فتیله ناگزیریم - ما عاشق و بیدل و فقیریم
هم كودك و هم جوان و پیریم - در حلقه عاشقان قدسی
سرحلقه چو گوهر نگینیم - جای عاقل صدر دیوان جای مجنون قعر زندان
حبس و تهمت قسم عاشق تخت و منبر جای عالم - من یكی كوهم ز آهن در میان عاشقان
من ز هر بادی نگردم من هوایی نیستم - چون جدا كردی به خنجر عاشقان را بند بند
چون مرا گویی كه دربند جدایی نیستم - شاه شمس الدین تبریزی منت عاشق بسم
روز بزمت همچو مومم روز رزمت آهنم - روی نیكت بد كند من نیك را بر بد نهم
عاشقی بس پختهام این ننگ را بر خود نهم - ننگ عاشق ننگ دارد از همه فخر جهان
ننگ را من بر سر آن عشرت بیحد نهم - تاج زرین چون نهد از عاشقی بر فرق من
تخت خود را من برآرم بر سر فرقد نهم - الصلا ای عاشقانهان الصلا این كاریان
باده كاری است این جا زانك ما این كارهایم - هر سحر پیغام آن پیغامبر خوبان رسد
كالصلا بیچارگان ما عاشقان را چارهایم - مفخر تبریز شمس الدین تو بازآ زین سفر
بهر حق یك بارگی ما عاشق یك بارهایم - ابر نبود ماه ما را تا جفای شب كشیم
مرگ نبود عاشقان را تا غم ماتم خوریم - گر بپرسندت حكایت كن كه من بر جام لعل
عاشقی مستی جوانی می خوری را یافتم - چون حیات عاشقان از مطبخ تن تیره بود
پس مهیا كرد بهر مطبخ ایشان صیام - منم آن عاشق عشقت كه جز این كار ندارم
كه بر آن كس كه نه عاشق بجز انكار ندارم - تو چه عاشق فراقی چه ملولی و چه عاقی
ز كف جز تو ساقی ندهد طرب شرابم - شتر است مرد عاشق سر آن مناره عشق است
كه منارههاست فانی و ابدی است این منارم - در فروبند كه ما عاشق این میكدهایم
درده آن باده جان را كه سبك دل شدهایم - در فروبند كه ما عاشق این انجمنیم
تا كه با یار شكرلب نفسی دم بزنیم - خیره از عشق ویم كز هوسش هر نفسی
عاشق سوخته خیره سری می رسدم - چه حدیث است كجا مرگ بود عاشق را
این محالت كه در چشمه حیوان میرم - هر كسی عاشق كاری ز تقاضای من است
پس چه شد كار جزا را كه تقاضا نكنم - همچو موسی ز درخت تو حریف نوریم
ما چرا عاشق برگ و زر قارون باشیم - یك جهان تنگ دل و ما ز فراخی نشاط
یك نفس عاشق آنیم كه دلتنگ شویم - عاشق هدیه نیم عاشق آن دست توام
سنقر دانه نیم ایبك بند دامم - اهرمن دیو و پری جمله به جان عاشق ماست
چونك در عشق خدا ملك سلیمان داریم - منم و این صنم و عاشقی و باقی عمر
من از او گر بكشی جای دگر می نروم - آن ملولی دنبل بیعشقی است
جان او را عاشق ایشان كنم - عاشقی چه بود كمال تشنگی
پس بیان چشمه حیوان كنم - عاشقم از عاشقان نگریختم
وز مصاف ای پهلوان نگریختم - ای دریده پردههای عاشقان
پرده را بردار چونت یافتم - خون شدم جوشیده در رگهای عشق
در دو چشم عاشقانش نم شدم - عاشقی بر من پریشانت كنم
كم عمارت كن كه ویرانت كنم - پس تو خود این گو كه از تیغ جفا
عاشقی را قصد و بیسر می كنم - عاشقان را در كشاكش همچو ماه
گاه فربه گاه لاغر می كنم - من اگر پرغم اگر شادانم
عاشق دولت آن سلطانم - من اگر پرغم اگر خندانم
عاشق دولت آن سلطانم - دانی كه از چه خندم از همت بلندم
زیرا به شهر عشقت بر عاشقان امیرم - درده شراب رهبان ای همدم مسیحان
نی چون خران عنگم نی عاشق كمیزم - خیزید عاشقان كه سوی آسمان رویم
دیدیم این جهان را تا آن جهان رویم - صحت دعوی عشق مسند و بالش مجو
ما نه چو رنجوركان عاشق آن بالشیم - برآی مفخر آفاق شمس تبریزی
كه عاشق رخ پرنور شمس وار توام - به جان عشق كه از جان جان لطیفتر است
كه عاشقان را عشق است هم شراب و طعام - بیار باده خامی كه خالی است وطن
كه عاشق زر پخته ز عشق باشد خام - به گوش من برسانید هجر تلخ پیام
كه خواب شیرین بر عاشقان شدهست حرام - به گوشهای بروم گوش آن قدح گیرم
كه عاشق قدح و درد و خصم تدبیرم - بیامد آتش و بر راه عاشقان بنشست
كه ای مسافر این ره یتیم باش یتیم - تشنه خویش كن مده آبم
عاشق خویش كن ببر خوابم - از یكی حكم او جهان پر شد
عاشق و عشق و حاكم و محكوم - در گلستان رویم و گل چینیم
بر سر عاشقان نثار كنیم - عاشق روی جان فزای توییم
رحمتی كن كه در هوای توییم - باز چو بینیم رخ عاشقان
با طبق سیم نثار آمدیم - كتب العشق بانی بهوی العاشق اعلم
فالیه نتراجع و الیه نتحاكم - فضیلته للفاضلین بصیره
ملاحته للعاشقین قوام - رستم كه باشد در جهان در پیش صف عاشقان
شبدیز می رانند خوش هر روز در دریای خون - گر سایه عاشق فتد بر كوه سنگین برجهد
نه چرخ صدقها زند تو منكری نك آزمون - ای عاشقان ای عاشقان هنگام كوچ است از جهان
در گوش جانم می رسد طبل رحیل از آسمان - این كیست این این كیست این هذا جنون العاشقین
از آسمان خوشتر شده در نور او روی زمین - زاهد چه جوید رحم تو عاشق چه جوید زخم تو
آن مردهای اندر قبا وین زندهای اندر كفن - آن جا كه شد عاشق تلف مرغی نپرد آن طرف
ور مرده یابد زان علف بیخود بدراند كفن - من طربم طرب منم زهره زند نوای من
عشق میان عاشقان شیوه كند برای من - هر طرفی كه بشنوی ناله عاشقانهای
قصه ماست آن همه حق خدا كه همچنین - مست منی و پست من عاشق و می پرست من
برخورد او ز دست من هر كی كشید بار من - مطرب جمع عاشقان برجه و كاهلی مكن
قصه حسن او بگو پرده عاشقان بزن - خواست یكی نوشتهای عاشقی از معزمی
گفت بگیر رقعه را زیر زمین بكن دفین - چون سر عشق نیستت عقل مبر ز عاشقان
چشم خمار كم گشا روی به ارغوان مكن - زهی سر دل عاشق قضای سر شده او را
خنك این سر خنك آن سر كه دارد این چنین جولان - فسون عیسی مریم نكرد از درد عاشق كم
وظیفه درد دل نبود به دارو و فسون رفتن - ز تو ای دیده و دینم هزاران لطف می بینم
ولیكن خاطر عاشق بداندیش آمد و بدظن - چه باشد پیشه عاشق بجز دیوانگی كردن
چه باشد ناز معشوقان بجز بیگانگی كردن - عاشق بتر از مست است عاشق هم از آن دست است
گویم كه چه باشد عشق در كان زر افتادن - زر خود چه بود عاشق سلطان سلاطین است
ایمن شدن از مردن وز تاج سر افتادن - آمیخته با شاهد هم عاشق و هم زاهد
وز ذوق نمیگنجد در كون و مكان ای جان - رو مذهب عاشق را برعكس روشها دان
كز یار دروغیها از صدق به و احسان - دو چیز نخواهد بد در هر دو جهان می دان
از عاشق حق توبه وز باد هوا انبان - تا ره نبرد ترسا دزدیده به دیر تو
گه عاشق زناری گه قصد چلیپا كن - من عاشق آن روزم می درم و می دوزم
بر خرقه بیچونی می زن تگلی بیچون - دل روی سوی جان كرد كای عاشق و ای پردرد
بر روزن دلبر رو در خانه خود منشین - گردن ز طمع خیزد زر خواهد و خون ریزد
او عاشق گل خوردن همچون زن آبستن - كو عاشق شیرین خد زر بدهد و جان بدهد
چون مرغ دل او پرد زین گنبد بیروزن - زخمی كه زند دستت بر عاشق سرمستت
نتواند غیر تو تدبیر دوا كردن - گرت هست سر ما سر و ریش بجنبان
وگر عاشق شاهی روان باش به میدان - امان هر دو عالم عاشقان راست
چنین بودند وقت آفریدن - امانی نیست جان را در جز عشق
میان عاشقان باید خزیدن - اگر تو عاشقی غم را رها كن
عروسی بین و ماتم را رها كن - نران راه معنی عاشقانند
نر شهوت بود چون خر برون كن - صلا گفتیم فردا روز باغ است
صلای عاشقان و حق گزاران - از این پاكی تو لیكن عاشقان را
پراكنده سخنها هست آیین - چو جمله راههای وصل را بست
رخان عاشقان را زار می بین - گفتم كه دلا مباركت باد
در حلقه عاشقان رسیدن - ای صد گل سرخ عاشق تو
بر چشمه و سبزه زار خندان - چونك دلبر خشم گیرد عشق او می گویدم
عاشق ناشی مباش و رو مگردان هان و هان - عاشقان نالان چو نای و عشق همچون نای زن
تا چهها در می دمد این عشق در سرنای تن - چون تن عاشق درآید همچو گنجی در زمین
صد دریچه برگشاید آسمان عاشقان - ای دریغا چشم بودی تا بدیدی در هوا
تا روان دیدی روان گشته روان عاشقان - در كفن پیچید بینید ای عزیزان كوه قاف
چشم بند است این عجب یا امتحان عاشقان - اشتران سربریده پای بالا می نهند
اشتر باسر مجو در كاروان عاشقان - خرمن گل بود و شد از مرگ شاخ زعفران
صد گلستان بیش ارزد زعفران عاشقان - آن جنازه برپریدی گر نگفتی غیرتش
بی نشان رو بینشان رو بینشان عاشقان - ای رسول غیرت مردان دهانم را مگیر
تا دو سه نكته بگویم از زبان عاشقان - چون به گورستان درآید استخوان عاشقی
صد نواله پیچد از وی میرخوان عاشقان - ذره ذره دف زدی و كف زدی در عرس او
گر روا بودی شدن پیدا نهان عاشقان - می پرد این مرغ دیگر در جنان عاشقان
سوی عنقا می كشاند استخوان عاشقان - هر كش از معشوق ذوقی نیست الا در فروخت
او نباشد عاشق او باشد به معنی قلتبان - عذر عاشق گر فروشد دانك میل دلبر است
از ضرورت تا نبندد در به رویش دلستان - گفت آری لیك وقتی می دهد شفتالویی
كه رسد جان از تن عاشق ز ناخن تا دهان - لاجرم ما هر چه می گوییم اندر نظم هست
نزد عاشق نقد وقت و نزد عاقل داستان - خون عاشق اشك شد وز اشك او سبزه برست
سبزهها از عكس روی چون گل تو گلستان - عاشقان اندرربوده از بتان روبندها
زانك در وحدت نباشد نقشهای مرد و زن - هر كه را افسرده دیدی عاشق كار خود است
منگر اندر كار خویش و بنگر اندر كار من - زیر پای من گل است و زیر پاهاشان گل است
چون بكوبم پا میان منكران ای عاشقان - گر كسی غواص نبود بحر جان بخشنده است
كو همیبخشد گهرها رایگان ای عاشقان - عیشهاتان نوش بادا هر زمان ای عاشقان
وز شما كان شكر باد این جهان ای عاشقان - خرما آن دم كه از مستی جانان جان ما
می نداند آسمان از ریسمان ای عاشقان - این چنین شد وان چنان شد خلق را در حقه كرد
بازرستیم از چنین و از چنان ای عاشقان - نوش و جوش عاشقان تا عرش و تا كرسی رسید
برگذشت از عرش و فرش این كاروان ای عاشقان - طرفه دریایی معلق آمد این دریای عشق
نی به زیر و نی به بالا نی میان ای عاشقان - ما رمیت اذ رمیت از شكارستان غیب
می جهاند تیرهای بیكمان ای عاشقان - از لب دریا چه گویم لب ندارد بحر جان
برفزودهست از مكان و لامكان ای عاشقان - تا بدید آمد شعاع شمس تبریزی ز شرق
جان مطلق شد زمین و آسمان ای عاشقان - چون ز جست و جوی دل نومید گشتم آمدم
خفته دیدم دل ستان با دلستان ای عاشقان - ما مثال موجها اندر قیام و در سجود
تا بدید آید نشان از بینشان ای عاشقان - گفتم ای دل خوش گزیدی دل بخندید و بگفت
گل ستاند گل ستان از گلستان ای عاشقان - گر كسی پرسد كیانید ای سراندازان شما
هین بگوییدش كه جان جان جان ای عاشقان - یار دعوی می كند گر عاشقی دیوانه شو
سرد باشد عاقلی در حلقه دیوانگان - گر درآید عاقلی گو كار دارم راه نیست
ور درآید عاشقی دستش بگیر و دركشان - هست عاقل هر زمانی در غم پیدا شدن
هست عاشق هر زمانی بیخود و شیدا شدن - عاقلان از غرقه گشتن بر گریز و بر حذر
عاشقان را كار و پیشه غرقه دریا شدن - عاقلان را راحت از راحت رسانیدن بود
عاشقان را ننگ باشد بند راحتها شدن - عاشق اندر حلقه باشد از همه تنها چنانك
زیت را و آب را در یك محل تنها شدن - عشق باشد چون درخت و عاشقان سایه درخت
سایه گر چه دور افتد بایدش آن جا شدن - ای طبیب عاشقان و ای چراغ آسمان
عاشقان را دستگیر و چاره رنجور كن - ای دل اندر عاشقی تو نام نیكو ترك كن
كابتدای عشق رسوایی و بدنامی است آن - تا بده است این گوشمال عاشقان بودهست از آنك
در همه وقتی چنین بودهست كار عاشقان - عاشقی چون روگری دان یا مثل آهنگری
پس سیه باشد هماره چهرههای روگران - همچنان در عاقبت این روسیاهی عاشقان
جمع گردد بر رخ تسخركن خنبك زنان - ماهیان را صبر نبود یك زمان بیرون آب
عاشقان را صبر نبود در فراق دلستان - گر نهان را می شناسم از جهان در عاشقی
ممن عشقم مخوان و كافرم خوان ای فلان - عاشقا دو چشم بگشا چارجو در خود ببین
جوی آب و جوی خمر و جوی شیر و انگبین - عاشقا در خویش بنگر سخره مردم مشو
تا فلان گوید چنان و آن فلان گوید چنین - عاشقان صورتی در صورتی افتادهاند
چون مگس كز شهد افتد در طغار دوغگین - من چه گویم خود عطارد با همه جانهای پاك
از برای پاكی او عاشق املی است آن - حق و صاحب حق را از عاشقان مست پرس
زانك جام مست اندر عاشقان قاضی است آن - مطربا گر چه نیی عاشق مشو از ما ملول
عشق شمس الدین كند مر جانت را چون یاسمن - عاشقان را مژدهای از سرفراز راستین
مژده مر دل را هزار از دلنواز راستین - مطربا گر چه نیی عاشق مشو از ما ملول
عشق شمس الدین كند مر جانت را چون یاسمن - مر تو را عاشق دل داده و غمخوار بسی است
جان و سر قصد سر این دل غمخواره مكن - گر تو عاشق شدهای حسن بجو احسان نی
ور تو عباس زمانی بنشین احسان بین - شرم چه بود عاشقی و آن گاه شرم
جان چه باشد این هوس و آن گاه جان - نی غلط گفتم جهان چون عاشق است
او به جان جوید جفای نیكوان - جان عاشق زنده از جور و جفاست
ای مسلمان جان كه را دارد زیان - بس شنیدم های و هوی عاشقان
بس شنیدم بانگ نوشانوش من - نور چشم عاشقان آخر تویی
عیشها بر كوری ایشان مكن - پاك باش و خاك این درگاه باش
كبر كم كن در سماع عاشقان - گر سماع عاشقان را منكری
حشر گردی در قیامت با سگان - ای عاشق جریده بر عاشقان گزیده
بگذر ز آفریده بنگر در آفریدن - ای عاشق موفق وی صادق مصدق
میبایدت چو گردون بر قطب خود تنیدن - گفتی ملول گشتم از عشق چند گویی
آن كس كه نیست عاشق گو قصه مختصر كن - سرخیل بیدلانم استاد منبلانم
من عاشق فلانم تو فتنه را مشوران - بر شاه خوبرویان واجب وفا نباشد
ای زردروی عاشق تو صبر كن وفا كن - اندر قفای عاشق هر سو كه خصم بینی
او را به زخم سیلی اندر زمان به دركن - مستی و عاشقی و جوانی و جنس این
آمد بهار خرم و گشتند همنشین - آن میر مطربان كه ورا نام بلبل است
مست است و عاشق گل از آن است خوش حنین - ای شوق هر دماغ سر عاشقان بخار
وی ذوق هر مقام بر ما مقام كن - با عاشقان نشین و همه عاشقی گزین
با آنك نیست عاشق یك دم مشو قرین - گفت كه عاشق چرا مست شد و بیحیا
باده حیا كی هلد خاصه ز خمار من - سلسله عاشقان با تو بگویم كه چیست
آنك مسلسل شود طره دلدار من - گر ز خزان گلستان چون دل عاشق بسوخت
نك رخ آن گلستان گلشن و گلزار من - گوید كای عاشقان رحم میارید هیچ
در كشش همدگر از پی آیین من - بنده این زاریم عاشق بیماریم
كو نرود آن زمان از سر بالین من - عشق است پدر عاشق رمه را
زاینده از او كر و فر من - كاین شهیدان ز مرگ نشكیبند
عاشقانند بر فنا بودن - عاشقان تو را مسلم شد
بر همه مرگها بخندیدن - جان عاشق نوالهها میپیچ
در مكافات رنج پیچیدن - ساقی باقی است خوش و عاشقان
خاك سیه بر سر این باقیان - این دل آن عاشق مستان ماست
رسته ز هجران و ز آفات من - فكم من عاشق اردی مقال الحب زر غبا
و كم من میت احیا محیاه كیوم الدین - نخواهم من برای روی سختش
حدیث عاشقان را فاش كردن - اطیب الاعمار عمر فی طریق العاشقین
غمز عین من ملاح فی وصال مستبین - روحه روحی و روحی روحه
من رآی روحین عاشقا فی بدن - صح عند الناس انی عاشق
غیر ان لم یعرفوا عشقی به من - ای عاشقان ای عاشقان آن كس كه بیند روی او
شوریده گردد عقل او آشفته گردد خوی او - چون جان تو شد در هوا ز افسانه شیرین ما
فانی شو و چون عاشقان افسانه شو افسانه شو - حیلت رها كن عاشقا دیوانه شو دیوانه شو
و اندر دل آتش درآ پروانه شو پروانه شو - هم خویش را بیگانه كن هم خانه را ویرانه كن
وآنگه بیا با عاشقان هم خانه شو هم خانه شو - آمد ندای آسمان آمد طبیب عاشقان
خواهی كه آید پیش تو بیمار شو بیمار شو - رفتیم سوی شاه دین با جامههای كاغذین
تو عاشق نقش آمدی همچون قلم در رنگ شو - سودای تنهایی مپز در خانه خلوت مخز
شد روز عرض عاشقان پیش آ و پیش آهنگ شو - ای ماه سیمین منطقه با عشق داری سابقه
وی آسمان هم عاشقی پیداست در سیمای تو - گر چه كه بیدادی كند بر عاشقان آن غمزهها
داده جمال و حسن را در هر دو عالم داد از او - ای ز خیالهای تو گشته خیال عاشقان
خیل خیال این بود تا چه بود جمال تو - زاهد كشوری بدم صاحب منبری بدم
كرد قضا دل مرا عاشق و كف زنان تو - راست بگو نهان مكن پشت به عاشقان مكن
چشمه كجاست تا كه من آب كشم سبو سبو - بس كن تا كه هر یكی سوی حدیث خود رود
نبود طبعها همه عاشق مقتضای تو - اگر نه عاشق اویم چه میپویم به كوی او
وگر نه تشنه اویم چه میجویم به جوی او - تو عید جان قربانی و پیشت عاشقان قربان
بكش در مطبخ خویشم كه قربانم به جان تو - خزان عاشقان را نوبهار او
روان ره روان را افتخار او - ز انبوهی نباشد جان سوزن
ز عاشق وین حشر از شیوه تو - ز عشق حسن شمس الدین تبریز
میان عاشقان آثار برگو - ای حلقه به گوش و عاشق گل
گوش و پس سر مخار برگو - وعدههای خام او در مغز جان جوشان شده
عاشقان پخته بین از وعدههای خام او - خسروان بر تخت دولت بین كه حسرت میخورند
در لقای عاشقان كشته بدنام او - ای طبیب عاشقان این جمله بیماریم
هست زان دو نرگس بیمار تو بیمار تو - ای سنایی عاشقان را درد باید درد كو
بار جور نیكوان را مرد باید مرد كو - ای صبا بادی كه داری در سر از یاری بگو
گر نگویی با كسی با عاشقان باری بگو - بانگ برزن عاشقی را كو به گل مشغول شد
گو كه شرمت باد از آن رخ ترك گلزاری بگو - دامن گردون پر از در است و مروارید و لعل
جانهای عاشقان چون سیلها غلطان شده - جانهای عاشقان چون سیلها غلطان شده
میدوانند جانب دریای تو دریای تو - ای خمار عاشقان از بادههای دوش تو
وی خراب امروزم از فردای تو فردای تو - كبر عاشق بوی كن كان خود به معنی خاكیی است
در چنان دریا تكبر یا كه ننگ و عار كو - رنگ بیرنگی است از رخسار عاشق آن صفا
آن وفا و آن صفا و لطف خوش رخسار كو - عاشقی بر من پریشانت كنم نیكو شنو
كم عمارت كن كه ویرانت كنم نیكو شنو - دوش خوابی دیدهام خود عاشقان را خواب كو
كاندرون كعبه میجستم كه آن محراب كو - ای برادر عاشقی را درد باید درد كو
صابری و صادقی را مرد باید مرد كو - آهوی عرشی كه او خود عاشق نافه خود است
التفات او به دانه طوف او بر دام كو - رنج بر رخسار عاشق راحت اندر جان او
رنج خود آوازه ای آن جا بجز انعام كو - ناله ای كن عاشقانه درد محرومی بگو
پارسی گو ساعتی و ساعتی رومی بگو - گرد آن حوض همیگردی و عاشق شدهای
چون شدی غرق شكر رو همه تن میچش از او - آن چه آب است كز او عاشق پرآتش و باد
از هوس همچو زمین خاك شد و مفرش از او - آه عاشق ز چه سوزد تتق گردون را
ز آنك میخیزد آن آتش و آن آهش از او - در نظاره عاشقان بودیم دوش
بر شمار ریگ در صحرای او - عشق شیر و عاشقان اطفال شیر
در میان پنجه صدتای او - ای بكرده رخت عشاقان گرو
خون مریز این عاشقان را و مرو - مستجاب آمد دعای عاشقان
ای دعاگو آن دعا را بازگو - دوش خفته خلق اندر خواب خوش
او به قصد جان عاشق سو به سو - مستان و عاشقان بر دلدار خود روند
هر كس كه گشت عاشق رو دست از او بشو - ماهی كه آب دید نپاید به خاكدان
عاشق كجا بماند در دور رنگ و بو - خاصه كسی كه عاشق سلطان ما بود
سلطان بینظیر وفادار قندخو - رفتم به كوی خواجه و گفتم كه خواجه كو
گفتند خواجه عاشق و مست است و كو به كو - گفتند خواجه عاشق آن باغبان شدهست
او را به باغها جو یا بر كنار جو - عشق مرا گفت دی عاشق من چون شدی
گفتم بر چون متن ز آنچ تنیدی بگو - زهی فسرده كسی كو قرار میجوید
تو جان عاشق سرمست بیقرار بجو - نفسیشان معانقه نفسیشان معاشقه
نفسی سجده طرب نفسی جنگ و گفت و گو - ز زمین تا به آسمان همه گویان و خامشان
چو دل و جان عاشقان به درون بیقرار تو - دست جعفر كه ماند از او بر سر كوه پرسمو
شبه مهجور عاشق من وصال مصرم - لا تنطق فی العشق و یكفیك انین
فالمخلص للعاشق صبر و جحود - حدیث عاشقان پایان ندارد
فنستكفی بهذا و السلام - یا عاشقین المقصد سیحوا الی ما ترشدوا
و استفتشوا من یسعد یلقون این السید - نادی منادی عاشقیه بدعوه
طفقوا الی صوت النداء و ساقوا - و دنا كریم وجهه قمر الدجی
و خیاله لعاشقین مدار - و للعشق نور لیس للشمس مثله
فظل دلیل العاشقین و ساروا - عروس الهوی بدر تلالا فی الدجی
علیها دماء العاشقین خمار - قومی بدیده چیزكی عاشق شده لیك از حسد
از كبر و ناموس و حیا هم در خلاء پا كوفته - ای عاشقان ای عاشقان دیوانهام كو سلسله
ای سلسله جنبان جان عالم ز تو پرغلغله - اما در این راه از خوشی باید كه دامن بركشی
زیرا ز خون عاشقان آغشتهست این مرحله - هم طالب و مطلوب او هم عاشق و معشوق او
هم یوسف و یعقوب او هم طوق و هم گردن شده - باز كن آن میكده را ترك كن این عربده را
عاشق تشنه زده را از خم خمار بده - هر چه برد مصادره از تن عاشقان گرو
بازرسد به كوی دل نورفشان مصادره - از سبب مصادره شحنه عشق رهزند
پس بر عاشقان شود راحت جان مصادره - عجایب غیر و لاغیری كه معشوق است با عاشق
وصال بوالعجب دارد زدوده با زداینده - بزن آتش به كشت من فكن از بام طشت من
كه كار عشق این باشد كه باشد عاشق آواره - چو او طره برافشاند سوی عاشق همیداند
كه از زنجیر جنبیدن بجنبد شور دیوانه - خمش كن بشنو ای ناطق غم معشوق با عاشق
كه تا طالب بود جویان بود مطلب ستیزیده - ای عاشق الاهو ز استاره بگیر این خو
خورشید چو درتابد فانی شود استاره - ناموس مكن پیش آ ای عاشق بیچاره
تا مرد نظر باشی نی مردم نظاره - مستی ده و هستی دهای غمزه خماره
تو دلبر و استادی ما عاشق و این كاره - روزی كه نریزد خون رنجیش بدید آمد
جز از جگر عاشق آن رنج نگردد به - باخویش ز حق شوند و بیخویش
میها بكشند عاشقانه - ماییم و دو چشم و جان خیره
بنگر تو به عاشقان خیره - آن سفره بیار و در میان نه
و آن كاسه به پیش عاشقان نه - و آن دگر را ز امتحان اندر فراق انداخته
سر سر عاشقانش در بلا آموخته - گر چه گوید فارغم از عاشقان لیكن از او
بر سر هر عاشقی صد مهربان برخاسته - ای دماغ عاشقان پرباده منصوریت
تا دو صد حلاج عشقت بر رسن پا كوفته - جان عاشق لامكان و این بدن سایه الست
آفتاب جان به رقص و این بدن پا كوفته - عاشقان با عاقلان اندرنیامیزد از آنك
درنیامیزد كسی ناكوفته با كوفته - عاقلان از مور مرده دركشند از احتیاط
عاشقان از لاابالی اژدها را كوفته - عشق چون خورشید دامن گستریده بر زمین
عاشقان چون اخترانش راه بالا كوفته - لا چو لالایان زده بر عاشقانش دست رد
غیرت الا شده بر مغز لالا كوفته - پیش شمس الدین تبریزی برو كز رحمتش
مردگان كهنه بینی عاشق و مجنون شده - نام عاشق بر من و او را ز من خود صبر نیست
عشق معشوقم ز حد عشق من افزون شده - ذرهها اندر هوا و قطرهها در بحرها
در دماغ عاشقانش باده و افیون شده - ز چیی عاشق نانی بنگر تازه جهانی
بستان گندم جانی هله از بیدر روزه - عشق بین با عاشقان آمیخته
روح بین با خاكدان آمیخته - ای ز شهوت در پلیدی همچو كرم
عاشقان را همچنان پنداشته - گفت خون باشد زبان عاشقی
عشق را خون است برهان آمده - گفتمش از عاشقان این خون ز چیست
ای تو از عشاق و رندان آمده - نعرهها از عاشقان برخاسته
الامان و الامان از سلسله - عاشقان را روزهای بینشان
عاقل رسم و نشان را شب شده - هم زهد برشكسته هم توبه توبه كرده
چون هست عاشقان را كاری ورای توبه - چون هر سحر خیالش بر عاشقان بتازد
گرد غبار اسبش صد توتیای توبه - تا باغ عاشقان را سرسبز و تازه كردی
حسنت خراب كرده بام و سرای توبه - خود كشته عاشقان را در خونشان نشسته
و آن گاه بر جنازه هر یك نماز كرده - ای گرد عاشقانت از رشك تخته بسته
وی جمله عاشقانت از تخت و تخته رسته - گر عشق را نبینی در عاشقان نگر
منصوروار شاد سوی دار آمده - اندرفتاده برق به دكان عاشقان
بازار و نقد و ناقد و كالا بسوخته - پنجرهای شد سماع سوی گلستان تو
گوش و دل عاشقان بر سر این پنجره - روی ببینید روی بهر خدا عاشقان
گر چه زنخ زد بسی كوردلی ابلهه - عاشق باشد كمان خاص بتی همچو تیر
هیچ نپرد كمان گر بشود ده زهه - اله را كی شناسد كسی كه رست ز لا
ز لا كی رست بگو عاشق بلادیده - هل طربا لعاشق وافقه زمانه
افلح فی هوائه اصلح فیه شأنه - لا كقتول عاشق یقتلنا بشارق
حان وفاتنا و لا یمكننا بیانه - حار العقول به عاشقیه تحیرا
كیف العقول به معشقیه فناده - القوم معشوقون فی اوصافهم
و الحق عاشقهم علی افراده - عاشق در این ره چون قلم كژمژ همیرفتش قدم
بر دفتر جان بهر او پاكیزه مسطر ساختی - ای جمع كرده سیم و زر ای عاشق هر لب شكر
باری بیا خوبی نگر باشد كه با ما خو كنی - در كار مشكل میكند در بحر منزل میكند
جان قصه دل میكند كو عاشقی دل دادهای - خوب است عقل آن سری در عاقبت بینی جری
از حرص وز شهوت بری در عاشقی آمادهای - خوش شد جهان عاشقان آمد قران عاشقان
وارست جان عاشقان از مكر هر مكارهای - خوبان یوسف چهره را آموختی عاشق كشی
و آن خار چون عفریت را با گلستان آمیختی - عیش جهان پیسه بود گاه خوشی گاه بدی
عاشق او شو كه دهد ملكت عیش ابدی - در طرب و معاشقه در نظر و معانقه
فرض بود مسابقه بر دل هر مظفری - غارب و شارقان حق طالب و عاشقان حق
در تك و پوی و در سبق بیقدمی و بیپری - پشت فلك ز جست و جو گشته چو عاشقان دوتو
ز آنك جمال حسن هو نادره است و آیتی - جان به فدای عاشقان خوش هوسی است عاشقی
عشق پرست ای پسر باد هواست مابقی - مژده دهید عاشقان عید وصال می رسد
ز آنك ندید هیچ كس خود رمضان و عید نی - عاشق بیگناه را بهر ثواب میكشی
بر سر گور كشتگان بانگ نماز میكنی - نفس خسیس حرص خو عاشق مال و گفت و گو
یافت به گنج رحمتت از دو جهان فراغتی - حسن ز دلبران طلب درد ز عاشقان طلب
چهره زرد جو ز من وز رخ خویش احمری - كوره دل درآ ببین زان سوی كافری و دین
زر شده جان عاشقان عشق دكان زرگری - با همگان فضولكی چون كه به ما ملولكی
رو كه بدین عاشقی سخت عظیم گولكی - عاشق مست از كجا شرم و شكست از كجا
شنگ و وقیح بودیی گر گرو الستییی - حق حقوق سابقت حق نیاز عاشقت
حق زروع جان من كش تو كنی بهاریی - موج هوای عشق تو گر هلدی دمی مرا
آتشها بكشتمی چاره عاشقانمی - گر تو نمیخری مخر می به هوس همیخرم
عاشق و بیخودم مرا هرزه چه پند میدهی - میان دلبران بنشین اگر نه غری و عنین
میان عاشقان خو كن مباش ای دوست هرجایی - امیر دل همیگوید تو را گر تو دلی داری
كه عاشق باش تا گیری ز نان و جامه بیزاری - یكی سر نیست عاشق را كه ببریدی و آسودی
ببر هر دم سر این شمع فراشانهای ساقی - مرا پرسید آن سلطان به نرمی و سخن خایی
عجب امسال ای عاشق بدان اقبالگه آیی - وگر رسوا شود عاشق به صد مكروه و صد تهمت
از این سویش بیالایی وزان سویش بیارایی - بیا بنواز عاشق را كه تو جانی حقایق را
بزن گردن منافق را اگر از وی بیاشوبی - نباشد عاشقی عیبی وگر عیب است تا باشد
كه نفسم عیب دان آمد و یارم غیب دانستی - همه عالم خر و گاوان به عیش اندرخزیدندی
اگر عاشق بدی آن كس كه دایم لوت خواره ستی - زنان در تعزیت شبها نمیخسبند از نوحه
تو مرد عاشقی آخر زبون خواب چون گردی - به برج عاشقان شه میان صادقان ره
كه از سردان و مردودان شود جوینده مردودی - روید ای عاشقان حق به اقبال ابد ملحق
روان باشید همچون مه به سوی برج مسعودی - ور آن قهار عاشق كش به مهر آمیزشی كردی
كه خارا بدادی شیر و تا آهن بخندیدی - تن عاشق چو رنجوران فتاده زار بر خاكی
نیابد گرد ایشان را به معنی مه به سیاری - مغفل وار پنداری تو عاشق را ولیكن او
به هر دم پرده میسوزد ز آتشهای هشیاری - همه عاشق شوندش زار هم بیدین و هم بادین
همه صادق شوند او را نماند هیچ طنازی - طبیب عاشقان است او جهان را همچو جان است او
گداز آهنان است او به آهن داده تلبینی - كجا باشد دورویان را میان عاشقان جایی
كه با صد رو طمع دارد ز روز عشق فردایی - چه با لذت جفاكاری كه میبكشی بدین زاری
پس آنگه عاشق كشته تو را گوید چو خوش خویی - برای امتحان مرغ جان عاشق وحشی
بلا چون ضربت دامی و زلف یار چون دامی - چه آسانی كه از شادی ز عاشق هر سر مویی
در آن دریا به رقص اندرشده غلطان و خندانی - در آن بحر جلالتها كه آن كشتی همیگردد
چو باشد عاشق او حق كه باشد روح روحانی - زدی طعنه كه دود تو ندارد آتش عاشق
گر آتش نیستش حقی وگر دارد چه فرمایی - می مرد یكی عاشق میگفت یكی او را
در حالت جان كندن چون است كه خندانی - ای دیده عجایبها بنگر كه عجب این است
معشوق بر عاشق با وی نی و بیوی نی - تا تو نشوی رسوا آن سر نشود پیدا
كان جام نیاشامد جز عاشق رسوایی - در حلقه آن مستان در لاله و در بستان
امروز قدح بستان ای عاشق فردایی - بر عشق چو میچسبد عاشق ز چه رو خسپد
چون دوست نمیخسپد با آن همه مطلوبی - عاشق شده بر پستی بر فقر و فرودستی
ای جمله بلندیها خاك در این پستی - هم همره و همدردی هم جمعی و هم فردی
هم عاشق و معشوقی هم سرخی و هم زردی - ای دشمن عقل و هش وی عاشق عاشق كش
گر زیر و زبر خواهی نك زیر و زبر باری - بردی ز حد ای مكثر بربند دهان آخر
نی عاشق عشقی تو تو عاشق گفتاری - شب از مه او حیران مه عاشق آن سیران
نی بیمزه و رنگین پالوده بازاری - گفتم ز كی داری این گفتا ز یكی شاهی
هم عاشق و معشوقی هم ناصر و منصوری - بر عاشق دوتاقد آن كس كه همیخندد
زان خنده چه بربندد ای مه تو كه را مانی - ای فخر خردمندان وی بیتو جهان زندان
وی عاشق بیدل را درمان و دوا چونی - جان گفت كه ای فردم سوگند بدین دردم
سوگند بدان زلفی عاشق كش سودایی - هر سوی نشانی است ز مخلوق به خالق
قانع نشود عاشق بیدل به نشانی - عاشق شو و عاشق شو بگذار زحیری
سلطان بچهای آخر تا چند اسیری - گر صورت گرمابه نهای روح طلب كن
تا عاشق نقشی ز كجا روح پذیری - اندازه معشوق بود عزت عاشق
ای عاشق بیچاره ببین تا ز چه تیری - نه عاشق بر سر آتش نشیند
مگر كه عاشقی باشد مجازی - نصیحت داد شمس الدین تبریز
كه چون معشوق ای عاشق ننازی - وگر ساقی جان عاشقان را
میان حلقه مستان فرستی - همیخواهم كه كشتیبان تو باشی
اگر بر عاشقان طوفان فرستی - دل بریان عاشق باده خواهد
تو او را غصه و گریان فرستی - وگر خورشید هم عاشق نبودی
نبودی در جمال او ضیایی - زمین و كوه اگر نه عاشق اندی
نرستی از دل هر دو گیاهی - تو عاشق باش تا عاشق شناسی
وفا كن تا ببینی باوفایی - نپذرفت آسمان بار امانت
كه عاشق بود و ترسید از خطایی - همه اجزای عالم عاشقانند
و هر جزو جهان مست لقایی - اگر این آسمان عاشق نبودی
نبودی سینه او را صفایی - نشاط عاشقی گنجی است پنهان
چه كردی گنج پنهان را چه كردی - ببین عیب ار چه عاشق گشت رسوا
نباشد عار گر بحری است عاری - در او آرامگاه جان عاشق
در او بوس و كنار بیكناری - بزی ای عشق بهر عاشقان را
ابد تا كارشان را میگذاری - عجب مرغابی آمد جان عاشق
كه آرد آب ز آتش ارمغانی - كه عاشق همچو سیل و تو چو بحری
كه عاشق چون قراضهست و تو كانی - كجایید ای سبك روحان عاشق
پرندهتر ز مرغان هوایی - چو عاشق بیكله گردد تو او را
قبایی تو قبایی تو قبایی - جمالی بین كه حضرت عاشقستش
بشو بهر چنین جان جان سپاری - مانند سپر مپوش سینه
گر عاشق تیر آن كمانی - پرسید یكی كه عاشقی چیست
گفتم كه مپرس از این معانی - تا لاله ستان عاشقان را
از گلبن حق به خنده آری - از قصه حال ما نپرسی
وز كشتن عاشقان نترسی - زیرا كه بلای عاشقی را
جانی شرط است كبریایی - زخم آیت بندگان خاص است
سردفتر عاشق خدایی - چون ساقی عاشقان تو باشی
پس باقی عمر ما و مستی - گر هزاران دولت و نعمت ببیند عاشقی
ناید اندر چشم او الا بلای بیخودی - عاشقا كمتر نشین با مردم غمناك تو
تا غباری درنیفتد در صفای بیخودی - باجفا شو با كسی كو عاشق هشیاری است
تا بیابی ذوقها اندر وفای بیخودی - آفتاب لطف حق بر عاشقان تابنده باد
تا بیفتد بر همه سایه همای بیخودی - پس ز جام شمس تبریزی بده یك جرعهای
بعد از آن مر عاشقان را وقت حیرانیستی - گر نكاهیدی وجودم هر دمی از درد عشق
من نه عاشق بودمی من كارافزا بودمی - از قضا و از قدر مر عاشقان را خوف نیست
چون قدر را مست گشته با قضا آوردهای - بار دیگر ملتی برساختی برساختی
سوی جان عاشقان پرداختی پرداختی - گر نه خون آمیز بودی آب چشم عاشقان
بر سر هر آب چشمی نقش آن میناستی - خاك باشی خواهد آن معشوق ما ور نی از او
جای هر عاشق ورای گنبد خضراستی - ای ملامت گر تو عاشق را سبك پنداشتی
تا به پیش عاشقان بند و فسون برداشتی - ریش خندی میكند بر پند تاب عاشقی
كی شود سرد آتشی از پند و جنگ و آشتی - عاشقان را آتشی وآنگه چه پنهان آتشی
وز برای امتحان بر نقد مردان آتشی - آفتابش تافته در روزن هر عاشقی
ما پریشان ذره وار اندر پریشان آتشی - الصلا ای عاشقان كاین عشق خوانی گسترید
بهر آتشخوارگانش بر سر خوان آتشی - اول از دست فراقت عاشقان را تی كنی
وآنگه اندر پوستشان تا سر همه در زر كنی - عشق و عاشق را چه خوش خندان كنی رقصان كنی
عشق سازی عقل سوزی طرفهای خودرایهای - رو تو در بیمارخانه عاشقی تا بنگری
هر طرف دیوانه جانی هر سوی شیداییی - هست مر سودای عاشق را دلا این خاصیت
گر چه او پستی رود باشد بر آن بالاییی - ای خداوند شمس دین صد گنج خاك است پیش تو
تا چه باشد عاشق بیچارهای یك دانگی - خنك آن دم كه بگویی كه بیا عاشق مسكین
كه تو آشفته مایی سر اغیار نداری - به گلستان جمالت چو رسد دیده عاشق
به سوی باغ چه آید مگر از غفلت و خامی - بجز از باطن عاشق بود آن باطل عاشق
كه ورای دل عاشق همه فعل است و دغایی - هله ای حیات حسی بگریز هم ز مسی
سوی آسمان قدسی كه تو عاشق مهینی - هله عاشقان بشارت كه نماند این جدایی
برسد وصال دولت بكند خدا خدایی - هله عاشقان صادق مروید جز موافق
كه سعادتی است سابق ز درون باوفایی - هله عشق عاشقان را و مسافران جان را
خوش و نوش و شادمان كن كه هزار روز عیدی - تو چو یوسف جمالی كه ز ناز لاابالی
به درآمدی و حالی كف عاشقان گزیدی - چو فرشتگان گردون به تو تشنهاند و عاشق
رسدت ز نازنینی كه سر بشر نداری - چو فراق گشت سركش بزنی تو گردنش خوش
به قصاص عاشقانت كه تو صارم زمانی - چه حسود بلك عاشق دو هزار هر نواحی
نه خیالشان نمایی نه به كس پیام داری - هشت جنت به تو عاشق تو چه زیبا رویی
هفت دوزخ ز تو لرزان تو چه آتشكدهای - بدگمان باشد عاشق تو از اینها دوری
همه لطفی و ز سر لطف دگر آغازی - نیستی عاشق ای جلف شكم خوار گدای
در فروبند و همان گنده كسان را میگای - عاشقی را تو كیی عشق چه درخورد توست
شرم دار ای سگ زن روسبی آخر ز خدای - نان ببینی تو و حیزانه درافتی در رو
عاشق نطفه دیو و نره ابلیسی - هر كی او عاشق جسم است ز جان محروم است
تلخ آید شكر اندر دهن صفرایی - عاشق مشك خوش بو میكند صید آهو
میرود مست هر سو یا تواش میدوانی - زان در و دیوارهای كوی دوست
عاشقان را بوی جان آید همی - تو نهادی قاعده عاشق كشی
در دل عاشق كشان افكندهای - عاشقا از شمس تبریزی چو ابر
سوختی لیكن ضیا آموختی - عاقبت از عاشقان بگریختی
وز مصاف ای پهلوان بگریختی - ز آنك گوش عقل نامحرم بود
از فسون عاشقان بیگانهای - عشق را خود خاك باشی آرزو است
ور نه عاشق بر سر جوزاستی - عاشقان سازیدهاند از چشم بد
خانهها زیر زمین چون شهر ری - آه از عشق جمال حوریی
كو گرفت از عاشقانش دوریی - دینار و زر چه باشد انبار جان بیاور
جان ده درم رها كن گر عاشق جوادی - اندر جمال هر مه لطف ازل نمودی
هر عاشقی بدیدی مقصودهای جانی - بسیار عاشقان را كشتی تو بیگناهی
در رنج و غم نكشتی كشتی ز ذوق و شادی - بر عاشقت ز صد سو از خلق زخم آید
از لطف و رحمت خود پیشش سپر كشیدی - از چشم عاشقانت شب خواب شد رمیده
زیرا كه بیدلان را وقت سحر كشیدی - زان روز و شب دریدم در عاشقی گریبان
تا تو ز مشرق دل چون مه سری برآری - پا واگرفتن تو هر دو ز حال كفر است
صد كفر بیش باشد در عاشقان نفیری - ای عاشق الهی ناموس خلق خواهی
ناموس و پادشاهی در عشق هست خامی - عاشق چو قند باید بیچون و چند باید
جانی بلند باید كان حضرتی است سامی - گر چشم رفت خوابش از عاشقی و تابش
بر ما بود جوابش ای جان مرتضایی - همیان زر نهاده و معیوب میخرد
ای عاشقان كی دید كه شد ماه مشتری - گر عاشقی نیابی مانند من بتی
ور تاجری كجاست چو من گرم مشتری - از شوق عاشقی اگرت صورتی نهد
آلایشی نیابد بحر منزهی - ای گل كه جامهها بدریدی ز عاشقی
تا خانهای میانه شكر گرفتهای - از جان و از جهان دل عاشق ربودهای
الحق شكار نازك و لاغر گرفتهای - از جان و از جهان دل عاشق ربودهای
الحق شكار نازك و لاغر گرفتهای - گویند عاقلان دم عاشق فسانهای است
شب روز كن چرایی اگر تو فسانهای - تا طعم آن حلاوت بر عاشقان زند
وز عاشقان برآید مستانه حالتی - قفلی است بر دهان من از رشك عاشقان
تا من نگویم این كه فلان است آن یكی - والله كه عاشقی و بگویم نشان عشق
بیرون و اندرون همه سرسبز و روشنی - هیهای عاشقان همه از بوی گلشنی است
آگاه نیست كس كه چه باغ و چه گلشنی - از خود به خود سفر كن در راه عاشقی
وین قصه مختصر كن ای دوست یك سری - زینهار تا نلافد هر عاشق از گزاف
كس را نشد مسلم این راه و ره بری - آمد آن شیر من عاشق جان سیر من
در كف او شیشهای شكل پری خوانیی - قسمت آن باردان مایده و نان گرم
قسمت این عاشقان مملكت و فرخی - نی دل خصم افكنی بل دل خویش افكنی
نی دل تن پروری عاشق جانانهای - عاشق آن نور كیست جز دل نورانیی
فتنه آن شمع چیست جز تن پروانهای - ای خرد ار بحریی دم مزن و دم بخور
چون هنرت خامشیست بر چه هنر عاشقی - شیر فلك زین خطر خون شده استش جگر
راست بگویم مرنج سخته جگر عاشقی - ای گل تر راست گو بر چه دریدی قبا
ای مه لاغرشده بر چه سحر عاشقی - ای دل دریاصفت موج تو ز اندیشههاست
هر دم كف میكنی بر چه گهر عاشقی - خیره چرا گشتهای خواجه مگر عاشقی
كاسه بزن كوزه خور خواجه اگر عاشقی - آنك از او گشت دنگ غم نخورد از خدنگ
ور تو سپر بفكنی سسته سپر عاشقی - كاش بدانستیی بر چه در ایستادهای
كاش بدانستیی بر چه قمر عاشقی - جمله اجزای خاك هست چو ما عشقناك
لیك تو ای روح پاك نادرهتر عاشقی - چشمه آن آفتاب خواب نبیند فلك
چشمت از او روشنست تیزنظر عاشقی - گر نبدی خوی دوست روح فشانی
خود نبدی عاشقی و روح سپاری - عاشق او خرد نیست زانك نخسبد
بر سر آن گنج غیب هر نره ماری - هم به كنار آمد این زمانه و دورش
عاشق مستی ز ما نیافت كناری - دردسر آید شور و شر آید
عاشق شو تا بیخلل آیی - چه جای شب كه هزاران نشانه دارد عاشق
كمینه اشك و رخ زرد و لاغری و نزاری - اگر مرا تو ندانی بپرس از شب تاری
شبست محرم عاشق گواه ناله و زاری - نشسته خسبد عاشق كه هست صبرش لایق
بود خفیف و سابق برای عذرا وامق - به جای جان تو نشین كه هزار چون جانی
محب و عاشق خود را تو كش كه محبوبی - اگر ز حلقه این عاشقان كران گیری
دلت بمیرد و خوی فسردگان گیری - چگونه باشد عاشق ز مستی آن می
كه جام نیز ز تیزیش گم كند جامی - چه باك دارد عاشق ز ننگ و بدنامی
كه عشق سلطنت است و كمال و خودكامی - فتادهاند به هم عاشقان و معشوقان
خراب و مست رهیده ز ناز مستوری - تو عاشقی چه كسی از كجا رسیدستی
مرا چه مینگری كژ به شب خریدستی - تظلمی به سلف میكنی مگر پیشین
كه داغ و درد و غم عاشقان شنیدستی - به دست دلبر اگر عاشقی زبون باشد
ز عشق و عقل ویست آن نه از سبكساری - به پیش عاشق صادق چه جان چه بند تره
دلا ملرز چو برگ ار از این گلستانی - همه خاركس دان، اگر پادشاست
بجز خار خار، و غم عاشقی - شرطها را ز عاشقان برگیر
كه تو احوال شان همیدانی - مستی و عاشقانه میگویی
تو غریبی و یا از این كویی - عاشقان را چه سود دارد پند
سیل شان برد رو چه میجویی - بدویدن ازو نخواهی رست
سر بند عاشقانه و رستی - خار كشانند همه، گر شهند
جز كه تو بر گلشن جان عاشقی - خار كشانند، اگر چه شهند
جز تو كه بر گلشن جان عاشقی - ای دل خسته هان و هان، تا نرمی ز سرخوشان
پا نكشی ز عاشقان، ورنه جهود و مرتدی - و احیاهم بروح عاشقی
طلیق من هجومات الوباء - نشاید عاشقان را یار هشیار
ز هشیاران نیاید هیچ یاری - مترس از خصم و تو فارغ همی باش
كه عاشق هست آن بحر فزونی - ای دل تو به عشق چند جوشی؟!
تا كی تو ز عاشقی خروشی؟! - در آتش عاشقی چنینم
یا معتمدی و یا شفایی - تو عاقل ازانی كه عاشق نهی
ترا قبله عشقست اگر مقبلی - گفتم كه: « عاشق بیند مرافق »
گفتا كه: « لالا ان كان سالی » - یشعر العاشق و هو عجم فی عجم
فیك وارتج لسان العرب العرباء - العاشقون قاموا، ذااللیل لاتناموا
لا تنفروا فرارا كن هكذا حبیبی - هل عاشق تصدیم عشوقتین جمعا
اعشق فان فیه تخلیص كل غانی - من سكر مقلتیه اری كل جانب
سكران عاشق بشراب مطهر - «عاشق» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- در مذهب عاشقی روا کی باشد
عالم تو ببینیم و نه بینیم ترا - عاشق شب خلوت از پی پی گم را
بسیار بود که کژ نهد انجم را - عاشق همه سال مست و رسوا بادا
دیوانه و شوریده و شیدا بادا - مولای اناالتائب مما سلفا
هل تقبل عذر عاشق قد تلفا - گرم آمد عاشقانه و چست شتاب
برتافته روح او ز گلزار صواب - بیدف و نیی، رقص کند عاشق تو
امشب چه کند که هر طرف نای و دفست - شد قاضی ما عاشق از روز ازل
با غیر قضای عشق او راضی نیست - او گریه و من گریه که تا آمد صبح
پرسید کز این هر دو عجب عاشق کیست - آنکس که ز سر عاشقی باخبر است
فاش است میان عاشقان مشتهر است - هرگز نزید به کام عاشق معشوق
معشوق که بر مراد عاشق زید اوست - بر کعبهی نیستی طوافی دارد
عاشق چو ز کعبه است آفاقی نیست - در مذهب عاشقی خیانت نه رواست
من راست روم تو کژ روی ناید راست - از بهر نثار عاشقان هر نفسی
چندین شکر و پسته و بادام کراست - هر عاشق از این صیاد تیری خورده است
خون میرود و جراحتش پیدا نیست - این نعره عاشقان ز شمع طرب است
شمع آمد و پروانه خموش این عجب است - بیچارهتر از عاشق بیصبر کجاست
کاین عشق گرفتاری بیهیچ دواست - تهدید عدو چه بشنود عاشق راست
میراند خر تیز بدان سو که خداست - سرخی رخت ز گرمی و خشکی نیست
از بس عاشق که کشت خونش بگرفت - درویشی و عاشقی به هم سلطانیست
گنجست غم عشق ولی پنهانیست - عاشق نبود آنکه سبک چون جان نیست
شب همچو ستاره گرد مه گردان نیست - عقل آمد و پند عاشقان پیش گرفت
در ره بنشست و رهزنی کیش گرفت - این بودن من عاشق و نابود چراست
پروانه ز سوز شمع خشنود چراست - گر دف نبود نیشکر او دف ماست
آخر نه شراب عاشقی در کف ماست - ما عاشق عشقیم که عشق است نجات
جان چون خضر است و عشق چون آبحیات - ما عاشق عشقیم و مسلمان دگر است
مامور ضعیفیم و سلیمان دگر است - تو هم به موافقت سری در جنبان
گر زانکه سر عاشق هستی هستت - هر چند به حلم یار ما جورکش است
لیکن زاری عاشقان نیز خوش است - جان عاشق چون گلستان میخندد
تن میلفرزد چو برگ گوئی تبش است - نومید نمیشود دل عاشق مست
مردم برسد بهر چه همت دربست - آن روز که مهرگان گردون زدهاند
مهر زر عاشقان دگرگون زدهاند - ای دوست گناه عاشقان سخت مگیر
کز بادهی عشق مرد بیشرم شود - انوار صلاح دین برانگیخته باد
بر دیده و جان عاشقان ریخته باد - ای دل اثر صبح گه شام که دید
یک عاشق صادق نکونام که دید - ای عشق توم ان عذابی لشدید
ای عاشق تو به زخم تیغ تو شهید - گویند که قوت دماغ از خوابست
عاشق کی شد که از دماغ اندیشد - پیوسته سرت سبز و لبت خندان باد
جان و دل عاشقان ز تو شادان باد - جز صحبت عاشقان و مستان مپسند
دل در هوس قوم فرومایه مبند - خون دل عاشقان چو جیحون گردد
عاشق چو کفی بر سر آن خون گردد - در عشق اگر دمی قرارت باشد
اندر صف عاشقان چه کارت باشد - ای دل، اثر صبح، گه شام که دید
یک عاشق صادق نکونام که دید - اندر بر خود کشید نیکم چون قند
کای عاشق و ای عارف و ای دانشمند - کاندر ره عشق و عاشقی ای سره مرد
بیشکر قفای نیکوان نتوان کرد - سر دل عاشقان ز مطرب شنوید
با نالهی او بگرد دلها بروید - سوز دل عاشقان شررها دارد
درد دل بیدلان اثرها دارد - شادی همه طالبان که مطلوب رسید
داد ای همه عاشقان که محبوب رسید - شب چون دل عاشقان پر از سودا شد
از چشم بد و نیک جهان تنها شد - از بس خوبی که در پس پرده منم
ای بیخبران عاشق خود خواهم شد - عاشق تو یقین دان که مسلمان نبود
در مذهب عشق کفر و ایمان نبود - عاشق که بناز و ناز کی فرد بود
در مذهب عاشقی جوانمرد بود - عاشق که تواضع ننماید چکند
شبها که بکوی تو نیاید چکند - عشق آن خوشتر کز او بلاها خیزد
عاشق نبود که از بلا پرهیزد - فردا که قیامت آشکارا گردد
هر دل که نه عاشق است رد خواهد بود - اگر عاشق را فنا و مردن باشد
یا در ره عشق جان سپردن باشد - مطرب خواهم که عاشق مست بود
در کوی خرابات تو پابست بود - معشوقه چو آفتاب تابان گردد
عاشق به مثال ذره گردان گردد - نی جان جهان ز عاشقان تنگ آید
نی عاشق از آن جان جهان سیر شود - اول باده ز عاشقی نوش کند
آنگاه دهد به ما و مدهوش کند - از عاشق بدنام بیا ننگ مدار
ورنه برو این مصطبه را تنگ مدار - بسیار بخواندهام دستان و سمر
از عاشق و معشوق و غم و خون جگر - فرمود خدا به وحی کای پیغمبر
جز در صف عاشقان بمنشین بگذر - مائیم چو حال عاشقان زیر و زبر
وز دلبر ما هر دو جهان زیر و زبر - زین روز شبان کجا برد بو شب و روز
خود در شب وصل عاشقان کو شب و روز - عاشق چو نمیشوی برو پشم بریس
صد کاری و صد رنگی و صد پیشه و پیس - آندیده که هست عاشق گلزارش
مشغول کجا کند سر هر خارش - خواهم به دعا که عاشقان خوش باشند
ور زانکه تو نیز عاشقی وقتت خوش - عیاران را ز آتش آمد مفرش
عیار نهای ز عاشقان پا درکش - شب چیست برای ما زمان نالش
وان را که نه عاشق است او را مالش - وان عاشق ناقصی که نوکار بود
گوشش نشود گرم به شب بیبالش - عاشق گردد بگرد اطلال و ربوع
زاهد گردد بگرد تسبیح و رکوع - ای داروی فربهی و جان عاشق
فربه ز خیال تو روان عاشق - شیرین ز دهان تو دهان عاشق
جان بندهات ای جان و جهان عاشق - حاشا که شود سینهی عاشق غمناک
یا از جز عشق دامنش گردد چاک - حاشا که بخفت عاشقی اندر خاک
پاکست و کجا رود در آن عالم پاک - ساقی عشق است و عاشقان مالامال
از عشق پذیرفته و بر ماست حلال - در چرخ نیابی تو نشان عاشق
در چرخ درآیی بنشانهای رحیل - زر کو زر کی زر از کجا مفلس و زر
دل کو دل کی دل از کجا عاشق و دل - گویند از آن هر دو چه حاصل کردی
جز عشق ز عاشقان چه آید حاصل - از طبع ملول دوست ما میدانیم
وز غایت عاشقیش می رنجانیم - تا پردهی عاشقانه بشناختهایم
از روی طرب پرده برانداختیم - ز اول که حدیث عاشقی بشنودم
جان و دل و دیده در رهش فرسودم - گفتم که مگر عاشق و معشوق دواند
خود هر دو یکی بود من احول بودم - هم عاشق و هم بیدل و دلدار خودیم
هم مجلس و هم بلبل گلزار خودیم - ما عاشق خود را به عدو بسپاریم
هم منبل و هم خونی و هم عیاریم - مائیم که دوست خویش دشمن داریم
اما دشمن هر عاشق و هر بیداریم - خرگوش نگیرم و نخواهم آهو
جز عاشق و جز طالب آن شیر نیم - من عاشق روی تو نگارم چکنم
وز چشم خوش تو شرمسارم چکنم - من عاشقی از کمال تو آموزم
بیت و غزل از جمال تو آموزم - من نیز چو تو عاقل و هشیار بدم
بر جملهی عاشقان به انکار بدم - من عاشقم و چو عاشقان خوشخویم
ور رحم کنی زخم زنی این گویم - هوش عاشق کجا بود سوی نسیم
هوش عاقل کجا بود با زر و سیم - این گلشن رنگین که جهان عاشق اوست
گلزار که پرخار شود هردم من - بردار حجاب و رخ به عاشق بنمای
تا چاک زند به دست خود خرقهی جان - ای عاشق گفتار و تفاصیل سخن
ای گر ز سخنوران قهارهی کن - هر چند دراز کرده بد گوی زبان
ای چشم و چراغ عاشقان گوش مکن - مجموع جهان عاشق یک پارهی من
چارهگر و چارهساز بیچارهی من - یکساعت عشق صد جهان بیش ارزد
صد جان به فدای عاشقی باد ای جان - من عاشق عشق و عشق هم عاشق من
تن عاشق جان آمد و جان عاشق تن - گر عاشق عشق ما شدی، ای مهرو
بیرون شو ازین شش جهت تو بر تو - گر هیچ ترا میل سوی ماست بگو
ورنه که رهی عاشق و تنها است بگو - از دیدهی کژ دلبر رعنا را چه
وز بدنامی عاشق شیدا را چه - دانی شب چیست بشنو ای فرزانه
خلوت کن عاشقان ز هر بیگانه - خاصه امشب که با مهم همخانه
من مستم و مه عاشق و شب دیوانه - تا بشناسد که عاشقان درچه غمند
عشقش ده شوقش ده و بسیارش ده - از سایهی عاشقان اگر دور شوی
بر تو زند آفتاب و رنجور شوی - پیش و پس عاشقان چو سایه میدر
تا چون مه و آفتاب پرنور شوی - ای آنکه تو خون عاشقان آشامی
فریاد ز عاشقی و بیآرامی - پیوسته حریف عشق و گرمی میباش
تا عاشق گرم از تو برد عنینی - ای طالب دنیا تو یکی مزدوری
وی عاشق خلد ازین حقیقت دوری - در قالب عاشقان بیجان گشته
انصاف بدادیم زهی جان که توئی - دوش از سر عاشقی و از مشتاقی
میکردم التماس می از ساقی - میگفت که دادی عاشقی من دادم
آری دادی مها و دادی دادی - عاشق شوی ای دل و ز جان اندیشی
دزدی کنی و ز پاسبان اندیشی - بازیست ولیک آتش راستیش
بس عاشق را که کشت بازی بازی - گر عاشق روی قیصر روم شوی
امید بود که حی قیوم شوی - گر عاشق زار روی تو نیستمی
چندان به در سرای تو نه ایستمی - گر عقل به کوی دوست رهبر نبدی
روی عاشق چنین مزعفر نبدی - گر آنکه صدف را غم گوهر نبدی
بگشاده لب و عاشق و مضطر نبدی - گفتم که به تیغ حجتم چند زنی
گفتا که هنوز عاشق خویشتنی - هر روز ز عاشقی و شیرین رائی
مر عاشق را پیرهنی فرمائی - هرگز نبود میل تو کافراشت کنی
تا عاشق آنی که فرو داشت کنی - فردوسی
- «عاشق» در شاهنامه فردوسی